Honderd veertien Nederlandse brieven van Erycius Puteanus aan de astronoom Michael Florent van Langren

LI (fol. 60-61)

Seer verstandige ende beminde Heer ende Vriendt,

Soo van mynen soon, soo uyt V.L. brief heb ick verstaen, dat de exemplaeren van Circulus Urbanianus naer Paris ende Spaengien gesonden syn. Sal alsoo het oordeel van V.L. vader, ende broeder, met dat van V.L. verwachten. Ick sal't in Latyn oversetten om inden boeck te stellen, die ick nu op den selven Circkel gereet maeckende ben, om de saecke met volvloeyende redenen te bevestigen ende te vercieren. 't geen V.L. seyt van C. del Aguya, is alsoo, ende geeft een fraeye aenmerckinge. dat aldaer de Naelde het noorden wyst. Dan dewyl de Longitudines tot noch toe niet vast en gaen, soo en kanmen dit niet gebruycken dan op vermeerderinge van discours, gelyck V.L. seyt. Ick vinde dat in eenyge nieuwe tarten, in Hollant voor een jaer of twee uytgegaen nova Albion oostwaerts treckt; alsoo dat onsen Circkel vry door de see is loopende naer Noorden. Het welcke ick aange-

[p. 91]

teekent hebbe in dese Propos[iti]e nu gedruckt. Ick wilde wel dat ymant de selve in't Francoys wilde oversetten, soude meer in kennisse komen. Verblyde my dat V.L. nu synen Globus met desen Circkel is bedeelende om't begin der dagen aen te teekenen. My dunckt dattet goet waer eenyge heeren die den Globus nu hebben, hier van aen te dienen, op dat elckeen oock desen Circkel doe trecken, ende dat elckeen V.L. vereere met eenych present. Man soude daer by konnen stellen dese woorden. soo't V.L. goet dunckt. CIRCULUS URBANIANUS SIVE LINEA ARCHEMERINA, quae principium dierum civilium assignat, ab Erycio Puteano, auspicii Summi Pontificis Urbani VIII constituta. Besonder, soudeman konnen stellen. Citra Lineam dies anterior incipit, trans posterior, navigantibus observandus: ut qui ab Oriente subeunt, posteriorum numerent, qui ab Occidente anteriorem. Ick bedancke V.L. van de moeten genomen te hebben, om naer het boeck Le Cuer de Philosophie te vraegen. Het exemplaer dat ick Nebbe is in Francoys: waer in dat eenyge bladeren half af geschuert syn. Dewyl desen boeck de demonstratie heeft van 't verlies ofte gewin van eenen dach inde werelt vol om te gaen, gelyck wy laestmael hier t'samen lasen ende swaricheyt vonden, soo soude ick alleen willen sien hoe dit in Latyn gestelt was. Waert mogelyck soude V.L. bidden om dat caput, dat in myn Francoys exemplaer is fueillet CX, et begint Posons que selon la longitude des climats les peult circuiler ou avironner la terre, etc. dat V.L. het selve caput wilde doen copieren uyt het Latyn; om te sien of de swaericheyt die in't Francoys was, kost uyt het Latyn verstaen werden. Den boeckverkooper is den boeck te hooch lovende. Wie sal 8½ gulden geven. Ommers ick en kan dese kosten geensins doen: ende soude oock nergent toe strecken, als alleen dese weenich lineen te lesen. Soude oock geerne weten den tytel in Latyn vanden boeck, en of den naem van den Auteur niet uytgedruckt en is. De kosten van dit

[p. 92]

caput uyt te schryven sal ick geerne betaelen. Nu verblyde ick my met V.L. vanden tytel van Cosmographo ende ingeniario regio, met de dry hondert gulden: sonder twyfel als dit tempeest sal gepasseert syn, sal de somme lichtelycken vermeerdert werden. Sal soecken occasie te hebben om hier in te mogen helpen, ende dat van herten. gelyck V.L. wetenschap niet genoech en kan geestimeert syn. Mynen soon Maximiliano is nu wederom gesont, Godt sy gelooft. Den Canoninck heeft my veel van V.L. goetgunstigheyt geseyt: dan ick vreese dat hy V.L. al te familiaer ende lastich sal geweest syn. Heeft hy oock vertelt hoe dat hy met V.L. by den Ambassadeur van Ingelant te gast is geweest, ende met alle cortosie getracteert. Waervan ick my verobligeert vinde. Bidde daerom de heer Ambassadeur van mynent wege de handen te kussen, ende mynen gewilligen dienst te presenteeren. Waermede ick V.L. van herten groete ende bidde ons te willen komen besoecken. V.L. presentie sal my een besondere vreuchde syn. In Loven opt Casteel den 14 Septemb. 1632.

V.L. toegeswooren vriendt ende dienaer

E. Puteanus