Honderd veertien Nederlandse brieven van Erycius Puteanus aan de astronoom Michael Florent van Langren

[p. 82]

XLV (fol. 53)

Seer goede Vriendt ende Heere,

Den jongen Raphael Erycius heeft den bant van onse vrientschap bevesticht die dueren sal soo lange wy leven ofte memorie hebben sullen. Ick en hebbe selve tot Brussel niet konnen komen, alsoo dat Monsieur Chrysogonus, onsen besonderen goeden vriendt, in mynen naem den naem gegeven heeft. Soo haest ick tot Brussel komen sal, sal myn devoir tegen mynen peteren doen: ende hier in myn begeerte, ende niet V.L. gebiedenisse volgen. Dit behoort alsoo, tot een gedenckteeken. Ende daerom bidde ick op vrientschap hier van niet meer te disputeeren. De resolutie vanden keyserlycken raet hadde La Garbe selve aen my gecommuniceert. Hy is nu met den Ambassadeur die hier van Polen was, wech gereyst, hoe ende op wat manier en weet ick niet. Byaventueren, om met dese occasie tot Wenen te komen. Dat hem Godt geleyde. 'T gene hy doet, doet hy. Hy en kent niemant voor hem selven. Want dewyl de Decima niet staen en kan, soeckt hy te krygen dat hy kan. Ick heb al sorgen dat hy voort naer Polen sal loopen, ende spelen daer oock syn personage. Hoewel hy over al meer verteeren sal, als verkrygen. In Spaengien moetmen sien eenyge mercede te krygen. om hier ten minsten deelachtich te syn. By den Paus heb ick noch goede hope. Nu is alle myn wenschen dat V.L. haere saecken geluckich uytvoere, ende haest wederom kome. Met blytschap heb ick gelesen 't geen tot noch gehandelt is. Bidde dat V.L. my voortaen noch deelachtig maecke. Want alle h[et]geene dat V.L. mede gaet, is my grootelycken verblydende. De saecken van Duytslant, staen weer quaelyck. Tot noch toe gaat den Swede voort. Wy bewaeren noch Franckendal, met eenyge andere plaetsen in den Palts. Den Swede heeft oock Manheim ingenomen,

[p. 83]

mach nu Heidelberch hebben, en spaert alsoo den Beyervorst niet, die hem noch stil hout. Den Pr[ince] van Orangien, met den Paltssgrave syn tot Wesel gekomen, hebben tot Nimwegen 800 wagens, en daermede omtrent 5000 musquetiers, ergens henen te voeren. Men en weet noch niet watse inden sin hebben; daer is oock eenen hoop peerden by. Byaventueren datse oock naer den palt trecken, om den Paltsgrave wederom in te setten, met triumphe. Het is nu tyt, dat de macht van onsen koninck te hulpe kome. Den keyser doet wat hy kan, ende heeft het generalhaetschap wederom aen den Hertoch van Frietlant gegeven, dewelcke eenen machtigen leger vergadert, hondert en vyftigh duysent man, om met gewelt de vianden te breken. Dan den hertoch van Saxen hout noch Prage, ende is met syn peerdevolck naer Saxen gekeert. Maechdenborch, dat van Sweets volck belegert was, is door Papenheim ontset. Godt sy gelooft. De keysersche hebben oock Weerden, ende eenyge andere plaetsen ingenomen. Alsoo dat men begint nieuwe hope te nemen. Dit gaet' d' aerde aan. Den hemel moet versiert werden. Waernaer ick grootelycks verlange. Ick bidde dat V.L. mynen dienst presenteere aen den heer Grave van Solre, oock aenden heer Roose, ende aenden goede ende geleerden Pater Dellafaille. Soude geerne weten ofte hy myne antwoorde op synen laetsten brief ontvangen heeft. V.L. vraege dit [?]erkens. Hiermede wensche ick V.L. alle contentement, ende een geluckige wederkomste. In Loven, den laesten Januarij, 1632.

V.L. vriendt als broeder ende dienaer wat ick vermach

E. Puteanus.