| |
| |
| |
Aenden Edelen Christoffel van-Etten Heere van Cauwerburch.
Mynen Bras-godt, Edele Vriendt ende Heere, ofte soo ickse noeme, Slemp-feeste der Cimmerianen, met de welcke ick de wulpsche overdaet der maeltyden ghebannen hebbe, seynde ick aen u, om met uwen naeme de selve te vercieren, ende te verlichten. Het is eenen Schimp-boeck, eenen Droom, een spel, een werck des nachts, ende der | |
| |
donckerheyt: nochtans niet onlustich, soo ghy met een versiert beeldt der menschelijcker dinghen vermaeckt zijt. Ghelijck ghy zijt; ten waere dat my u vrolijck wesen, ende uwen rypen, jae blyden aert, vaderlijck aengheboren, onbekent waere. Ghy bemindt dese ghenuchte der Gheleertheyt, dewyl ghy de Gheleertheyt besittende zijt: ende versaemelt lach-voetsel, daer iemandt anders voncken van gramschap. Ghy laet toe, dat begrepen ende door de hekel ghetrocken wordt, ʼtghene ghy niet en ghebruyckt: dat berispt ende ghestraft | |
| |
wordt, ʼtghene ghy veroordeelt, jae verwerpt, om dat't teghen goede ende eerlijcke seden is strydende. Naer het voorbeeldt uus Vaders, soo hebt ghy den rijckdom tot een ghetuych ende toerustinghe der deuchden, ende niet der wulpsheyt oft overdaet: ende ick insghelijcken, door liefde des deuchts, vervolghe sommighe openbaere ende ghemeyne ghebreken, in een andere ende onbekende eeuwe ende werelt, gelijck ofts in d onse niet te vinden en waeren. Ick segghe ghebreken, welcke uyt het ghebruyck des lichts verstooten, haer woonste ende Borgher- | |
| |
recht in het ghewelt der duysternissen gevonden hebben. Oock openbaere ende ghemeyne ghebreken, welcke iemant by avonturen besonders sal derren verschoonen, om dat hyse niet en sal konnen bedecken: oock derren loochenen, om dat hyse in zijne seden ende huysghesin heeft aenghenomen, ende opghevoet. Maer onse ghebreken (op dat ick't oock in 'tghemeyne segghe) ʼtzij dat wyse van andere, oft van ons selven hebben, moeten onse gheheeten zijn: ende noch te meer, soo wyse ontsculdighen. Nu dan, op dat ick my booghe, naer den eysch | |
| |
des eeuwe, soo versaemele ick allen den huysraet myns versiersels, ende vertrecke naer ʼtCimmerien volck, naer d'onbekende lantpaelen des nachts. Soo daer iemandt vuyl, onvroom, ende door overdaet bedorven is, die sal hier woonen: want in onse werelt en is niet ʼtghene ick kan berispen. Dewyl oock d'Oprechticheyt, Vroomheyt, Maticheyt (om recht uyt te segghen, het quaet) met den schyn der deuchden vermomt is. Soo veel my aengaet, 'tghene ick ghesien ende ghehoort hebbe, als myn oogen slaep-blint waeren, myn ooren doof, dat | |
| |
rekene ick een spel te zijn, ende een bescherm-teecken teghen alle onmaticheyt ende vuylicheyt. Vvant veel lichtelijcker de goede ende heilsaeme vermaeningen indringhen, wanneer zij met ghenuchlijckheyt bekleet worden: ghelijck oock de spyse niet en kan behaeghen aen een siecke ende walghende maeghe, ten zij datse met eenighe liefflijckheyt gemengelt is. Ten uytersten gheseyt: wat gront-sin in desen Bras-godt begrepen is, en weet ick niet; dewyl ick den waersegger niet ghevraecht en hebbe: ende waer toe sal't iemandt anders | |
| |
willen doen? De vreucht van sommighe dinghen is daerin gheleghen, om datse niet bekent en zijn. Daer byneven, soo moetmen acht nemen, dat de innicheyt des Slaeps ende Drooms, door verkeerde uytlegginghe niet geschent en worde. De nachten zijn doncker, op dat ghy verstaen soudt dat de beelden der nachten (welcke Droomen zijn) oock met duysternisse omvanghen zijn, ende swaer om uyt te legghen. Soo en sal ick dan met ʼtvertellen niemant vertoornen konnen; ten waere nochtans dat iemandt zijn eyghen ghebreken bloot ende bekent | |
| |
maeckte; niemant oock met ʼtdroomen, ten waere dat de ghene die hedens-daechs schryven, van ʼtgheslacht der Atlanten waeren, dus gheene droomen onderworpen. Maer alsulcken gheluck en is my tot noch toe niet ghebeurt: dewyl nu en dan myne stil-nacht-ruste door eenighe quellende droom-schaduwen beroert wordt: ghelijck dese nu zijn, die ick ten voorschyn brenghe, ende soecke (soo daer goet roem-geluck byslaet) lanck-duerich te maecken. Hoe, sal iemant segghen, De schaduwen in ʼtlicht te brenghen? zij sullen verdwynen: lanck- | |
| |
duerich te maecken? ʼtis onmogelijck. Dat niet teghen-staende, soo sal ick, jae de duysternisse selve der Cimmerianen eeuwich maecken, ende met straelen bevestighen, die uyt den glans uwer deuchden zijn spruytende. Vvant ghelijck het vier mannelijcker ende stercker is, met koude omringelt zijnde, ende met den winter besloten: alsoo oock wassen de schaduwen in duysterheyt, als zij met eenen klaeren schyn zijn omvanghen: noch en nemen haer sterckte, dan alleenlijck van haeren blinckenden vyandt. Het vernaemptste, waer mede ghy | |
| |
de lanck-levende donckerheyt myns Drooms doorluchtich maeckt, is het vier ende zijn de heerlijcke ghaven uus kloeck-ghemoets. Met welck vier ick nu desen Duysteren Bras-godt in ʼtlicht brenghe, vereerende dit spel myns Schryf-priems ende verstandts met uwen, ende uus Vaders naeme, d'welck een treffelijck man is. Ghy zijt ghelijck een beeldt uus Vaders, ende met den tradt der deuchden, soo klimpt ghy tot groote ende hooghe saecken. Ick soude segghen dat ghy den Vader selve waert, ten waere dat de eerbiedinghe, die wy ons' | |
| |
ouders schuldich zijn, een onderscheyt ende tusschenwyde maeckte. Vvant seker, soo dickwils ick myne ghepeysen van uwen Vader tot u keere, soo dunckt my, dat ick wederom byden Vader kome: alsoo verghelijckent ghy, die ghy naer volcht, ende op wien ghy u soudt konnen beroemen, die druckt ghy uyt. Soo sult ghy dan dese kleyne gifte ontfangen, de welcke uwen Vader nu te voren ghehandelt heeft: ende de vvelcke ick schyne uwen Vader te gheven, om dat ickse u toeschicke. Aen hem was ick schuldich een dank-teecken voor de be- | |
| |
vestinghe myns naems, ende gherusticheyt; aen u, soo betaele ick ʼtselve: ende ghelijck oft ʼtniet ghenoch en waere met eens mans treffelijck aensien mynen Bras-godt te waepenen; soo ghebruyck ick den naeme van u beyden. Oock sal hy uwen, ende mede uus vaders naeme te kort doen, die desen boeck sal derren lasteren: ghelijck u Vader sal beschermen willen den boeck, die hy sien sal dat u toebehoort. Ghy dan sult hem insghelijcken beschermen, ende temmen daer byneven de dulle sotticheyt, ende tgherucht vanden plompen ende | |
| |
ongheleerden haedt. Vaert wel, Edele Vrient ende Heere, leeft langhe, ende aenveerdt desen myns goedt-herten gunst, myne eerbiedinghe, ende ootmoedighe dienstbaerheyt. In Loven, den 20. May, 1611.
Erycivs Pvteanvs.
|
|