Antwoord aan het kwaad, getuigenissen 1939-1945

[p. 239]

Albrecht Haushofer

Albrecht Haushofer was geboren op 7 januari 1901. Van moederszijde had hij Joods bloed in de aderen, zijn vader was de vermaarde Duitse aardrijkskundige en hoogleraar Karl Haushofer, die als een van de grondleggers van de wetenschap der geopolitiek een belangrijke bijdrage had geleverd aan het ideologische arsenaal van de nationaal-socialisten [na de zo rampspoedig verlopen oorlog maakten deze ouders tezamen een eind aan hun leven]. In de kring der Haushofers was Rudolf Hess, jarenlang de boezemvriend van Hitler, een geziene gast. In de loop van de oorlog wendde hun zoon zich steeds meer van het nationaal-socialisme af en werd als betrokken in de bekende aanslag op Hitler van 20 juli 1944 gevangen genomen. Kort voordat de Russen Berlijn bevrijdden werd Albrecht Haushofer door de bewakers in de gevangenis Moabit doodgeschoten; in zijn hand vond men het manuscript van de gedichten, die hij in zijn cel geschreven had en die als ‘Moabiter Sonette’ nog altoos sterk tot ons spreken.

In fesseln

Für den, der nächtlich in ihr schlafen soll,
So kahl die Zelle schien, so reich am Leben
sind ihre Wande. Schuld und Schicksal weben
mit grauen Schleiern ihr Gewölbe voll.
Von allem Leid, das diesen Bau erfüllt,
ist unter Mauerwerk und Eisengittern
ein Hauch lebendig, ein geheimes Zittern,
das andrer Seelen tiefe Not enthüllt.
Ich bin der erste nicht in diesen Raum,
in dessen Handgelenk die Fessel schneidet,

[p. 240]

 

an dessen Gram sich fremder Wille weidet.

 

Der Schlaf wird wachen wie das Wachen Traum,

 

Indem ich lausche, spür ich durch die Wände

 

das Beten vieler brüderlichen Hände.