Der minnen loep. Derde boek

[p. V]

Woord vooraf

Gedurende het tweede semester van de cursus 1978-1979 hebben twee groepen kandidaten aan het Instituut De Vooys zich in een werkcollege bezig gehouden met de bestudering van het derde boek van Der minnen loep, een vijftiende-eeuws berijmd tractaat over de liefde, geschreven door Dirc Potter, ambtenaar bij de graaf van Holland. Om praktische redenen namen de groepen ieder de helft van het derde boek voor hun rekening. Deelnemers waren de volgende personen: Toos van den Berg, Wil Bisschops, Fons van Buuren, Annemarie Cornax, Joost Degenaar, Afke Dekker, Michèle Desage, Krista Duijn, Henk Figée, Marianne Kors, Anja de Man, Jet Matla, Hans ter Mors, Gerrit Olivier, Niek van Poppel, Herma Porton, Marijke Potters (die om persoonlijke redenen tussentijds moest afhaken), Hans Puper, Wilfred Roelink, Frans van Schöll en Wilhelmien Wildeman-Dorrestein.

Toen de collegereeks voorbij was en de deelnemers natuurlijk niet zo ver waren gekomen als zij aanvankelijk hadden gehoopt, besloot een kleine groep het werk voort te zetten en te gaan werken aan een teksteditie. Die groep bestond uit de ondertekenaars van dit ‘Woord vooraf’ en Henk Figée. Deze laatste echter werd door persoonlijke omstandigheden gedwongen zijn werkzaamheden aan het project te staken.

De anderen gingen door. Zij probeerden dit althans. Maar op vrijwel iedere bijeenkomst moesten zij constateren dat niemand in staat was zich aan de goede voornemens te houden. Meer dan drieëneenhalf jaar heeft de werkgroep met zichzelf in de clinch gelegen. Wat haar achteraf het meest verbaast is wel het feit dat zij dit gevecht niet heeft opgegeven. Dat de groep bleef doorgaan was zeker niet in de laatste plaats te danken aan het feit dat de Utrechtse letterenfaculteit een aantal student-assistenteenheden ter beschikking stelde - dat was vlak voor de magere jaren aanbraken! - zodat er toch steeds enige vooruitgang kon worden geboekt.

En nu ligt het werkje er - als Ruygh-Bewerp, want het gaat om een uitgave die niet áf is. Maar de editeurs koesteren wel de hoop, dat zij een gedeelte van dit merkwaardige tractaat enigszins toegankelijk hebben gemaakt. De woorden merkwaardig en toegankelijk zijn hier beide

[p. VI]

in dubbele zin gebruikt: merkwaardig in de ‘Nederlandse’ en in de ‘Belgische’ betekenis; toegankelijk in de betekenissen ‘bereikbaar’ en ‘begrijpelijk’. Het lezerspubliek dat de groep bij de bewerking in de eerste plaats voor ogen stond was dat van beginnende neerlandici. Er is dus veel verklaard. Maar met nadruk zij erop gewezen, dat de werkgroep in genen dele de pretentie heeft gehad uitputtend te werk te gaan. Zowel in de inleidende hoofdstukken als bij de annotatie is aan verscheidene problemen geen of weinig aandacht geschonken.

Van Der minnen loep zijn twee handschriften bekend. Het ene is eigendom van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en berust in de universiteitsbibliotheek te Leiden onder de signatuur Letterk. 205. Het andere berust in de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage en draagt de signatuur 128 E 6. Dit laatste handschrift ligt aan deze editie ten grondslag; van het Leidse is gebruik gemaakt om een enkele wijziging aan te brengen. De werkgroep is zowel de bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek als het bestuur van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde dank verschuldigd voor de verleende medewerking.

Ook bij anderen staat de werkgroep in het krijt voor allerlei hulp. Zonder dat wordt ingegaan op al die verleende diensten volgen hier de namen van de helpers: Bart Besamusca, Jos Biemans, Hans van Dijk, Dr. C. van de Ketterij, Pierre Pesch, Sanne Terlouw en de Heer P.J. de Weijer. Drie personen mogen buiten dit alfabet geplaatst: Nel Pak heeft het omslagontwerp gemaakt; Irene Spijker heeft haar zeer kritische oog over het kerngedeelte ‘Tekst en toelichting’ laten gaan en de tekst gecollationeerd; Drs. J.Ph. van Oostrom is zo bereidwillig geweest alle woordverklaringen te bekijken en daarbij een aantal kanttekeningen te maken, waarmee de werkgroep haar voordeel heeft kunnen doen.

Ten slotte: het boekje is gereedgemaakt in de Centrale Huisdrukkerij van Transitorium II. De man die bij de technische uitvoering als steeds zijn rol heeft gespeeld is Jos Schmidt. Ook naar hem gaat onze dank uit.

Utrecht 30 april 1983

555 jaar na de dood van Dirc Potter

Wil Bisschops

Fons van Buuren

Krista Duijn

Marianne Kors

Anja de Man

Hans ter Mors

Niek van Poppel