De werken. Deel 9. Poëzy 1832-1868

[p. 64]

Eerzucht.
Aan de nagedachtenis van J.H. Grave van Rechteren.

Hooggezeten op het kussen

Van de stad of van den staat,

Tracht de trage middelmaat

Iedre koene stem te sussen,

Die gemoed of geest verraadt,

En verdenkt zij in haar vrees

't Roersel, daar die kracht uit rees!

U, die vrede had gesloten

Tusschen oude' en nieuwen tijd, -

U, uit graaflijk bloed gesproten,

U, voor 't volk gerust ten strijd, -

U ook wachtte haar verwijt:

Voorbeeld van uw ranggenooten,

Eerzucht ziet in u de nijd!

Eerzucht!... - doch uw stervensmare

Klaagt door 't land van mijn geboort'

In verzwaarde zuchten voort;

Stom van smarte schreit de schare,

[p. 65]

 

Als ze opeens verweesd zich hoort.

 

Slechts opregte vadertrouw

 

Wekt zoo ongeveinsd een rouw!

 

Waar de blijdschap plagt te schaatren

 

Langs des IJssels groenen zoom,

 

Houdt hij 't golfgedans in toom,

 

Sterft de weêrgalm van zijn waatren;

 

Uit heeft ruischen, uit heeft klaatren,

 

Uit de glorievolle droom,

 

Voorgespiegeld aan dien stroom!

 

Neen, niet louter eerzucht zwaaide

 

In uw vingren, streng en straf,

 

Over dat gewest den staf!

 

Wat ze goeds of groots ooit zaaide,

 

Waar een oogst als Gij er maaide?

 

Waar toch kransen op haar graf,

 

Als de dankbaarheid U gaf?

 

 

 

Eerzucht!... maar al viel de hamer¹

 

Op het groene tafelkleed,

 

Toch weêrklinkt een droeve kreet

 

Door de leêge Tweede Kamer,

 

Die haar roem verscheiden weet!

 

Wee noch wrake moog zij roepen

 

Over 't afgetreên geslacht,

 

Dat ze in stillen middernacht

 

Soms zijn schimmen weêr ziet groepen,

 

Of die schare 't vonnis wacht

 

Voor wat over ons zij bragt:

 

Echter heugt het nog dien wanden,

 

Hoe uw deege deeglijkheid

1 Graaf van Rechteren overleed gedurende het reces.

[p. 66]

 

Voor den vrede heeft gepleit,

 

Toen het rijk der Nederlanden

 

Dag aan dag schier werd ‘gered’

 

Door eene onheilzwangre wet!

 

Echter heugt het nog dien muren,

 

Hoe uw hartlijk welkom klonk,

 

Toen een beter toekomst blonk

 

Bij de ontstoken vreugdevuren, -

 

Tot hun vlam in de asch verzonk:

 

Waan, die naauw een nacht mogt duren;

 

Scheemring, die geen uchtend schonk!

 

Laat een zinkend volk 't vergeten,

 

En vergete 't hoog gezag,

 

Bij de zege van den dag,

 

Dat u de uitspraak van 't geweten

 

Eerlijk op de lippen lag;

 

Uit hun stilte rijst een hulde,

 

(Wederklank van d'IJsselvloed:)

 

't Is Geschiednis, die u groet;

 

Zij aanschouwde er wat gij duldde,

 

Toen uw zeedlijk-hooge moed

 

Haar met meer ontzag vervulde

 

Dan een reeks van vaadren doet,

 

En des konings ridderteeken

 

Nieuwen glans kreeg op uw borst,

 

Daar ge voor uw volk en vorst

 

Van een vrijer vrijheid spreken,

 

Wijzer wetten eischen dorst!

 

 

 

Liefde deed u al uw krachten,

 

Al uw gaven Neêrland biên;

 

Liefde, die niet wist van vliên,

 

Schoon haar strijdleus smaad mogt wachten; -

[p. 67]

 

Liefde, die in pligtbetrachten

 

't Wit des levens leerde zien!

 

Eerzucht hebbe er opgeheven

 

Tot de hoogte van de faam,

 

Liefde 's lands verbreidt uw' naam,

 

Waar der vaadren geesten zweven,

 

En hij de eeuwen door zal leven,

 

Recht'ren zonder vrees of blaam!

 

 

 

1845.