Het dagboek of De kroniek

Juni.

Den 1. waren geen geestelijken meer in de stad dan de kreupele Pastoor, en die den eed gedaan hadden. De vier broeders der Recollecten waren ook gebleven (Leonard Antoon Stroucken, Joannes Eysermans, Joannes Willem Pauls en Jozef Vermeulen, Hesse Het voorm. Minderbr. Klooster 43).

5. na middag kreeg ik een briefje van de Municipaliteit, door den bode Sömmering, behelzende dat de burger Van Postel voor zijn aandeel in de grond-contributie voor een vierde deel van het VI. jaar en 15 dagen, binnen 24 uren moet betalen 10 gulden en 10 stuiver. Die som heb ik terstond aan den bode meegegeven; hij heeft mij denzelfden dag quitantie gebracht.

7. werd omgetrommeld de kermis begint eerst met het 3. decadi van floréal (18 Juni).

Ook zijn den 7. twee commissarissen van Parijs gekomen om een plan te maken van Maas en Rijn, en

[p. 176]

om den Rijn bevaarbaar te maken van Rheinberg tot Venlo. Men begon dit werk, aan hetwelk zich eenige burgers bij inteekening a 30 stuivers associeerden. De Maas en de begonnen Rijn aan Poell's molen (hoogmolen) werden bezichtigd. Postea latius (later meer).

11. 's nachts tusschen den 10. en 11. omtrent half 12 ontstond een schromelijke brand op de Lomstraat in het huis van de weduwe Langensteyn, tusschen den kuiper Rysack en Sint Nicolaas (thans Zusterschool). Dit huis lag in tijd van twee uren geheel in asch, zonder iets er uit te kunnen krijgen. De kuiper heeft veel geleden, maar de brand was haast gebluscht, schoon dat de vuurvonken door eenen noordoosten wind gedreven zijn tot op de Hoogstraat, waar een man, zoo men zegt, een pijp aan 't gevallen vuur aangestoken heeft.

(Het was een oud huis, binnen alles van hout, de zolders vol turf en takkenbossen, welke daar verkocht werden, het was stil van wind, de vlam steeg ter hoogte van den toren. Toen de zadelmaker Brosky, die op de derde verdieping woonde, wakker werd, was de trap reeds verbrand, wierp zijn bed uit het raam, sprong dit na en kwam zonder letsel op den grond, K.)

Denzelfden dag hebben de heeren der Municipaliteit, geassisteerd door vier burgers, van ieder poort een, een collecte gedaan voor den afgebrande, die opgebracht heeft 350 gulden Kleefsch.

13. 's morgens vroeg zijn de twee heeren Soeten en Van Beers binnen gekomen, houdende het grootste inco gn ito; en... huisarrest.

15. werd omgetrommeld alle paarden van heeren en boeren moeten den 17. dezer na middag om 2 uur op de Markt komen. - Dit gebeurde op den 17., men gaf als reden op dat vele paarden het snot hadden, en dat die besmet waren in aparte stallen moesten staan om de gezonden niet aan te steken.

23. werd omgetrommeld, dat alle burgers, die geen huizen of land hadden, bij de grondvergadering in 't toekomende zouden ingelaten worden - want vele die niets bezaten werden weggejaagd - mits conditie, dat zij drie dagloonen, ieder volgens zijn ambacht, zouden vooruit betalen.

[p. 177]

Er was een diefstal in de stad begaan en 's avonds werd... gearresteerd met zijn twee zonen.

24. zijn zij in verhoor geweest bij den juge de paix, daar is veel tegen hun gedeponeerd, doch de jongste zoon is gelukkig ontslagen.

Omtrent den middag is eene vrouw (ik verzwijg den naam wegens de familie)... naakt in de haven gesprongen, waarin weinig water was, doch is door een klein jongsken, zijnde op den wal, gezien en door dat gerucht maken is zij, God lof, levend gered.

25. is 's morgens om half 9 de baas... met zijnen oudsten zoon te voet, met schroeven op de duimen, als crimineelen door twee gendarmes te paard naar Roermond gebracht.

27. werd omgetrommeld alle herbergiers, ook alle burgers, moeten alle dagen 's avonds een kwartier uurs na de poortklok, alle vreemdelingen aangeven die bij hen logeeren.

28. was het decadi ‘feest van den landbouw’ (fête de l'agriculture). Het theater voor het stadhuis was in orde, opgesierd door laurierboomen, enz. Om half 10 begon de vergadering; daar waren verscheidene boeren gecommandeerd om met ploeg, egge, schop en gaffel te compareeren, anderen hadden eenen bussel koren, klaver, enz. Dan deed Petit, de pouvoir exécutif, in het Fransch eene aanspraak, en daarna de agent Keuller over het geluk der akkerlieden, die nooit zulke vrijheid gehad hebben, ontslagen van den last der tienden, en alles kunnen inschuren enz. Als dit gedaan was, trok men met muziek driemaal (dansende hand aan hand, K.) rondom den vrijheidsboom en zoo trok men de Laarpoort uit naar het land (het Zand, K.) waar de president Herckenrath de ploeg (waarvoor een paard gespannen was, K.) in de hand nam om den groes te doorsnijden, maar hij was beter medicijn- dan bouwman (hij kon den ploeg niet recht houden, Vogels sprong bij en maakte een lange voor, K.). Daarna kwam de cavalcade (zingende en springende, K.) de stad in. Egalité had de eerste plaats, want de boeren hadden de soldaten onder den arm.

[p. 178]

Dien dag zijn omtrent den middag de douanen van alle poorten vertrokken en de kommiezen zijn verlegd op het Pruisisch-Keulsch, maar in Gulikerland (Tegelen) geen.

29. kwamen extra veel karren binnen met wijnen, stokvisch en veel andere waren.

30. zijn met sjees, karren en andere vaartuigen wel meer dan 300 kommiezen, komende uit Frankrijk, hier doorgetrokken, om den Rijn te bezetten; eenige trokken naar de dorpen over de Maas.

Mun. Den 10. kregen Jac. Van Meyel en zoon verlof om te mogen collecteeren voor Leonard Florus, die bij den feilen brand van 10-11 Juni alle goederen, effecten en kontanten verloren heeft.

15 Juni moesten alle paarden op de Paradeplaats gebracht worden tot onderzoek wegens de uitgebroken paardenziekte.

Het Dagboek van Van Postel staakt met dit half jaar. Begrijpelijk is 't, dat bij den 55-jarigen Pastoor, na allerlei wederwaardigheden en ten slotte uit zijn woning verjaagd, de levenslust begon te tanen en de ijver om de onaangenaamheden te trotseeren begon na te laten. Dubbel jammer voor ons, omdat het stads-archief, rijk aan losse stukken uit dit tijdperk, sedert het herstellen van het stadhuis 1880-82 en het daarna verbouwen der bovenvertrekken, nog altijd in verwaarloosden toestand verkeert. Wij geven nu van de volgende jaren (uit het dagboek der Municipaliteit) zoover ons bekend is, in afwachting dat eene behoorlijke regeling van ons veel behelzend archief weldra moge volgen.