Het dagboek of De kroniek

Mei.

Den 1. was er sterk geroep, dat de praeliminairen van den vrede (met Oostenrijk, in Italië) geteekend waren.

[p. 145]

2. om 12 uur kwam de heele Municipaliteit in corpore aanzeggen dat de vrede geteekend was; zij verzocht op den 3. een speciale mis met Te-Deum te willen zingen. Ik gaf consent. Om 12 uur luidden alle klokken, het kanon op de wallen werd gelost, alsook des avonds om 8 uur. Maar met dit bijzonder geval, dat verscheidene kanonnen geladen met ballen en steenen gelost werden, die in het Ven gevallen zijn zonder ongeluk te veroorzaken. Evenwel de pachter van Besjeshof, Jan van Rensen, staande op het bergske bij zijn huis, had eenen bal van 6 pond, langs zijn lijf gekregen, en heeft hem 's anderendaags bij den commandant in de stad gebracht. De konstabels, die op den Lichtenberg, Helpoort, enz., de kanonnen gelost hadden, zijn alle in arrest gesteld, en na eenige dagen gezeten te hebben, kwamen zij vrij.

3. 's morgens om 5 uur werden de klokken geluid en het kanon gelost. Om half tien begon de mis, daarna het Te-Deum met de overtrefïfelijkste muziek. Daar was extra veel volk.

7. waren de acht kwartiermeesters der stad vergaderd om te delibereeren, hoe en op wat manier dat Pastoor zijn onderhoud kon bekomen. Daarna werd goedgevonden en verstaan, dat ieder kwartiermeester in zijn wijk zou rondgaan bij iedereen, arm of rijk, en vragen of ieder gezind was om eene vrijwillige inteekening te doen voor het onderhoud van den Pastoor en hoeveel zij in 't jaar wilden geven, en alle kwartalen te betalen. Die voorslag is door de heele Municipaliteit goedgekeurd en zijn in scriptis daartoe verzocht. Vide in archivis de brieven die ieder kwartiermeester van de Municipaliteit gekregen heeft, en een gelijkluidende is gelezen in de kerk door de predikanten van den Zondag. De inteekening is begonnen den 8. en den 6. geëindigd.

	De wijk 1, kwartiermeester M. De Gruyter, heeft voor een kwartaal ingebracht	114-11-2
2.	wijk, Bernière (P.)	33-15-2
3.	wijk, Canters (Kanters, Peter Frans)	48-13-0
4.	wijk, Boers (H. Boers)	51-4-2
5.	wijk, Rutten (Ger. Theod.)	34-11-0
6.	wijk, Ter Horst (Ignace)	61-8-0

[p. 146]

7.	wijk, Sax (Jac.)		69-6-0
8.	wijk, Willemsen (W.D.)		47-10-2
		p.m.	461-0-0

In het Ven en rondom de stad is gecollecteerd door M. Goossens uit den Postwagen en Joês van Rensen, pachter van Besjeshof, op verzoek der Municipaliteit den 12. Mei: rogge 11 malder 1 vat 2 spint, aardappelen 4 malder, in geld 32 gulden.

8. 's avonds kreeg de commandant der stad het officieele bericht dat de preliminairen van den vrede te Udine geteekend waren¹.

9. 's morgens om 6 uur werden op zijn orders alle kanonnen gelost en alle klokken geluid, ook om 12 uur middag, en 's avonds om 6 uur.

Op alle stadspoorten werd aangeplakt, dat den 17. dezer de kerk der Minderbroeders publiek zou verhuurd worden.

16. De Gardiaan van de Minderbroeders heeft het huis (‘de Druif’) van de weduwe Heutz (thans van firma Van Meyel-Hurstjes, op de Moesmarkt gehuurd, zijn met een klein aantal daarin gegaan en hebben heden daar voor 't eerst gegeten. Daar blijft niemand slapen dan pater Gardiaan, de dispensier (de leekebroer Jos. Vermeulen) en de potveger broeder Jan Ysermans (misschien is bedoeld ‘potager’, Y. was tuinman, Hesse Het voorm. Minderbr. klooster 39); daar blijven 2 à 3 bedden ledig voor de terminarii of gasten, de andere paters houden hun oude slaapkwartieren nog in de stad. Nota. Geen paters, die bons aangenomen hebben worden geadmitteerd. Wat zullen die in de cas (de verlegenheid, eigenlijk omstandigheid) zijn!

17. is de kerk der paters publiek op het stadhuis verhuurd; de oud-raadsverwant² L. Beckers heeft 20

1 Udine is de hoofdstad van 't gouvernement Venetië; te Leoben aan de Mur in 't Oostenrijksche hertogdom Stiermarken (eigenlijk op 't naburig slot Eckwald) zijn de punten van den te sluiten vrede vastgesteld; Campo-Formio, een dorp bij Udine, is vermaard door het vredesverdrag van den 18. October 1797 tusschen Oostenrijk en Frankrijk gesloten.

2 De Magistraat bestond tot de Fransche revolutie uit 7-9 schepenen en 3 raadsverwanten; de laatste werden door de gilden gekozen.

[p. 147]

gulden geboden en zij is hem daarvoor toegeslagen.

22. 's morgens om io uur is de arrêté gepubliceerd, dat alle geestelijken de declaratie moesten doen naar io dagen, ‘van in de Franschen te erkennen de souvereiniteit, en te beloven gehoorzaamheid en onderdanigheid aan de Fransche wetten’; eene onmogelijke zaak gelijk daarna zal blijken. (Die de declaratie niet deden zouden gedeporteerd worden, K.)

24. kwam op dien arrêté eene interpretatie (uitlegging) zoo min aannemelijk als den arrêté volgens de wet van 7. vendémaire année IV (29 September 1795)¹.

29. is de Clergé van Venlo bijeengeroepen op het klooster Mariaweide, om te zien hoe ieder zich zou gedragen wegens het doen der declaratie. Daar werd geresolveerd twee gedeputeerden te kiezen om naar Roermond te rijden, om te informeeren hoe zich de Clergé aldaar zou gedragen. De Rector van Mariaweide (Joês van den Kerckhoff) met pater Gardiaan der Minderbroeders (Math. Lemmers) zijn gekozen, en zijn den 30. 's morgens naar Roermond vertrokken. Niemand van Roermond zou de declaratie doen, dat was alles wat de gedeputeerden meebrachten, en de Clergé van Venlo heeft zich unanimiter (eenstemmig) aan dat gevoelen gehouden.

1 De declaratie van 29 September 1795 luidt volgens Hesse Jaarb. blz. 88: Je reconnais que l'universalité des citoyens français est le souverain, et je promets soumission et obéissance aux lois de la république. Recueil des lois... en vigueur dans le royaume des Pays-Bas, série 1 t. 3 p. 260.