|
| |
| |
| |
Herodes Antipas Geboortefeest,
Den heere Mr. Adriaen Swalmius toegezongen.
GEleerde en brave SWALMIUS,
Laet u verveelen noch mishagen,
Dat myn geringe dichtgeest dus
U zynen arbeit op koom' dragen.
Gy kost voorheene, vrank en vry
Van eedle zorgen die u persen,
In 't roozendal der Poëzy
Uw moede zinnen stil ververschen;
Ook laest gy dikwyls myn gedicht,
En hebt my vriendelyk geprezen.
Zou ik nu vadzigh in myn' plicht
Bezwyken, en ondankbaer wezen?
O neen: ik wensch uw' waerden naem
In myn gezangen om te voeren,
En aen de vleugels van de Faem
Uw' welverdienden lof te snoeren:
Maer gun my nogh een luttel tyt,
En hoor nu hoe de vroomheit lyt.
| |
| |
WIe feestbanket en koningklyke wynen
Met heiligh bloet, ten smaet der Cherubynen,
Gemengt wil zien sla 't oog op dit tafreel.
Hoe vergt een worm Godts taei gedult zoo veel!
't Verjaergety van 't hooft der Galileeuwen
Verscheen nu weêr en holp de Faem aen 't schreeuwen.
Herodes wacht, met eenen milden geest,
's Ryks Edeldom op zyn Geboortefeest.
Het gansch gebiet ontspant den boog der zorgen.
De blyschap knoopt den avont aen den morgen.
Te Macherunte ontbrak geen weeldestof.
Hoe juichte het viervorstelyke hof!
Men hoorde alom de toegvloeide troepen,
In zael en wyk, met blyde stemme roepen:
De koning leev', met zyne koningin,
En bloeie in eer, gestreelt van 's Hemels min.
Dat hy ons lang in stillen vreê regeere;
Dat onder hem gestadigh 't ryk vermeere;
Dat toch de zon zyns levens spade zink',
En hy gansch out in 't heir der starren blink'.
Na dit geroep most elk ter tafel komen,
Daer niets ontbrak. de plaets scheen ingenomen
Van gul vermaek en dartlen overvloet.
Hoe mildt is 't hof van 's armen zweet en bloet!
De fiere jagt, die snel door wildernissen
En velden draeft, schaft wiltbraet op de disschen:
| |
| |
De wyngaertvrucht vervult den gouden kop.
Men banketteert, en wekt de feestvreugt op.
Herodes liet in allen deele blyken,
Dat zyne spys en wynen node wyken
Voor 't grootsch banket des oosterschen Monarchs
Die Vasthys trou misbruikt door veel gevergs.
Maer elk zie toe. van drieërleie druiven
Brengt d' eerste vreugt, en doet den druk verstuiven,
De tweede maekt den drinker laf of wreet,
De derde baert berou en harteleet.
Lykurgus laet den wynstok nederhakken
Als oorzaek van verdriet en ongemakken,
Zoo menigmael bezuurt in 's werelts kring.
Wat is de wyn een byster zorglyk ding!
Kambyzes, van een' dronken geest gedreven,
Berooft te droef Prexaspes zoon het leven,
En Klitus smoort en wentelt in zyn bloet
Terwyl de wyn in Alexander woet.
Wat doller damp wil hier het brein beklimmen!
Ik zie alrede Antipas aenschyn glimmen
En gloeien door de kracht der muskadel.
Men danke Godt beslaegt dit jaerfeest wel.
Maer schoon al 't hof in blyschap is gezeten
D' oprechte Deugt lagh jammerlyk vergeten
In 's kerkers stank. de Dooper, wydt vermaert
En elk bekent, scheen zulk een vreugt niet waert.
| |
| |
Wat zou hy ook in deze feestzael maken,
Die kemelshair zich strekken laet voor laken,
Den springkhaen eet, en honigh zoekt, of vast?
Nu laet hem slechts met bant en boei belast.
Zoo zat weleer de felgehoonde Kuischeit,
Die wonderlyk by Jozefs schoonheit thuis leit,
Verlaten in des kerkers streng gewout,
Daer Farao zyn vrolyk jaerfeest houdt.
De Schenker, dien de vrees der doot beknelde,
Vergat den helt die hem zyn voorspoet spelde,
En opensloot 't geheim van Godts bestier.
Zoo lyt de deugt: zoo vaert Joannes hier.
Hem hinderde, dat hy 't bloetschendigh huwlyk
Des konings dorst bestraffen, en te gruwlyk
Den bittren haet der geile viervorstin
Hierdoor verworf in plaets van dank en min.
Hoe hachlyk is 't een' prins zyn' plicht te wyzen!
Een minder moet voor zyne gramschap yzen
Als voor 't gebrul van een' getergden leeu
Die 't wilde wout verschrikt met naer geschreeu.
Herodes hadde Aretas spruit verlaten,
Die heldere eer van Petraes kroon en staten.
De gade van den viervorst, zyn' heer broêr,
Bezit zyn hart, en krygt hem aen haer snoer.
't Verveelt hem niet, zelf in Filippus dagen,
Zyn liefde en trou haer vrolyk op te dragen.
| |
| |
Aldus begaf Antoon Oktavia
Om 't kort genot van een Kleopatra.
Herodias, dus tot haer wit gekomen,
Was lang van spyt en gramschap ingenomen.
Den Woestynier belaegt ze, die de smet
Niet heelen wil van 't overspeligh bedt.
De snode kan noch wil niet langer lyden
Dat kuische reên haer' vuilen lust besnyden.
Ter goeder uur, dacht ze, is hy eens gevat
Die op haer' prys geen Majesteiten schat.
Al biet de disch ons spys, van elk geprezen,
Daer hapert wat: hier moet een dootshooft wezen,
Een bleeke kop die leelyk gaept en bloet.
Dus redeneert het wyf in 't boos gemoet.
Maer zie eens op. wie treet hier dartel binnen,
Zoo ryk gesiert om ieders gunst te winnen?
O 't is Salome, alreê ten dans bereit:
Ik ken haer wel aen die lichtvaerdigheit.
Herodias, nu laet uw dochter dansen,
Zoo wint gy velt, zoo keeren uwe kansen;
De koning is met zang en spel vermaekt.
O Boetprofeet, uw droevigh endt genaekt.
Toen nu Salome al dieper in de kamer
Getreden was scheen ze elk nogh aengenamer:
Zy eert den vorst met een' beleefden groet,
En roert in 't endt haer' afgerechten voet.
| |
| |
Wat dans is dit? o wonder! gy zoudt meenen
Dat zy gansch vlug, met wieken aen de beenen,
Geen marmer raekt. ai zie, wat losser zwier!
Hoe aerdigh past die maetdans op de lier!
Gelyk in Mai de vogels, schel in 't zingen,
Van tak op tak door groene bladers springen
Als 't lieflyk weer en 't schoone morgenroot
Hen tot vermaek en zoete weelde noodt:
Of juist gelyk op ongebaende bergen
De wilde geit, als haer de jagers tergen,
Ras heenespringt, en korte paden maekt,
Zoo valt dees dans dien geen beminner wraekt.
Herodes, van verwondering verwonnen,
Vergelt hierop, te dwaes en onbezonnen,
Met lof en dank zyn dochter de prinses,
Dies rees de moedt der wufte danseres.
Ook luidt zyn eedt voor 't oor van al de heeren
Dat hy haer schenkt al wat ze kan begeeren.
De wyn had schier zyn halve kroon gespilt.
Een dronken hooft is altyt ryk en mildt.
Foei dat een vorst, een herder van de volken
Zich dus vergeet, en smoort in modderkolken.
Hoe verre wykt een eerelooze dans
Voor kroonegout en diamanteglans!
Zaeg Solon dit, wiens nuchtere geboden
Tot heil van 't ryk den dronken koning doden,
| |
| |
Hy stont verbaest, en zei met droef geween,
Helaes, hoe legt myn oude wet vertreên!
Hoe reukeloos ontwyden thans de vorsten
Hun kroon en staf! uit welke poelen borsten
Dees vuiligheen, dit haetlyk wanbedryf?
Hoe mager wort de deugt aen al haer lyf!
Maer laet ons van den Griek te rugge treden.
Een snoder tyt had nu de goede zeden
Al lang verkeert. my lust in 't kort te zien,
Hoe zich de haet van 's vorsten eedt bedien'.
Salome wenkt haer moeder wat ter zyde,
En spreekt haer aen: dat vaders Jaergetyde
Ons heil beschikk', wat kies, wat eisch ik best?
Ik denk al vast, maer twyfel op het lest.
Zou ik niet wel aen heerschappy ontginnen,
Opdat my eens een jonge prins mogt minnen?
Of eisch ik liefst kleinoodjen, dier van prys?
Uw goede raedt verstrekk' myn onderwys.
Hierop heeft zy dit antwoort ras gekregen:
'k Ben thans tot bloet en felle wraek geneegen.
Zeg dat men u vereere voor uw' dans
Het korzel hooft des woesten wildemans:
Zoo zal hy noit de Majesteit meer hoonen;
Zoo sluiten myne en uw heer vaders kroonen
Gerust om 't hooft. hy heeft ons lang getergt.
Wat ruwer aert gaf hem het stug gebergt!
| |
| |
De dochter, dus van moeder onderweezen,
Ging by den vorst. help Godt, wiens hairen reezen,
Niet overent op 't hooren van haer' eisch!
O gruwzaem feest! o yslyk moortpaleis!
Dat vader nu my geenen wensch ontzegge,
Maer dat men my in eene schotel legge,
Joannes hooft, die in den kerker zit:
Van 's konings eedt verwacht de dochter dit.
Dit was den vorste een donderslagh in d'ooren.
Nu vreesde hy 's volks muitery en toren.
Hy wist wel dat Joannes heiligheit
Niet lichter woeg dan zyne majesteit.
Eerst schroomde hy onschuldigh bloet te plengen,
Nu stemt hy 't weêr, en wil 't met lust gehengen;
Zoo schud een eik die fel bestreden wort
Van eenen storm totdat hy nederstort.
Voorts stont in 't endt d' ontzinde wreetheit boven,
Die rekent een' gevangen en verschoven,
Ja al het bloet der vroomen zeer gering.
My deert uw kans, godtyvrigh Jongeling.
Gy naemt met lust den preeklast op uw schouders,
En neigde 't hart der kindren tot zyne ouders,
Leerde elk zyn' plicht, en baende Kristus padt;
Maer al uw doen wort hier voor quaet geschat.
Al smoorde gy d' onreinheit in de beeken,
Al hebt gy trou de boettrompet gesteken,
| |
| |
Al strekte gy Godts klare morgenstar;
Dit bloedigh hof stoot trou en deugt omver.
En gy, o vorst, die wreeder dan de dieren
Zoo gretigh vlamt op dierbre menschespieren,
Zie toe, zie toe. beraed u voor de daet.
De wreetheit maekt een' koning meest gehaet.
De schelle stem der eeuwige kronyken
Zal u eerlang by Achab vergelyken,
Herodias by zyne Jezebel;
Spaer heiligh bloet: beraed u eenmael wel.
Maer 'k zie het hooft, dat d' Englen kost ontvonken,
Door 's Tygers last van zynen hals geklonken,
Daer wort het op den breden disch gezet.
Voorwaer, dit is een schriklyk nabanket.
Hier blykt nu dat de zoon zyn' boozen vader
Zeer wel gelykt, en mooglyk niemant nader.
Hoe boette die zyn' moortlust al verwoet
Aen Mariamne, en aen zyn eigen Bloet!
Zyn tieranny wou zelf geen kinders sparen;
Zy holp den geest van Rachel aen het waeren
Te Bethlehem. hy moordde waer hy kon,
Waerdoor hy licht den naem van Grooten won.
Doch deze stof heeft my al lang verdroten.
Nu tast vry toe, bloetschendige echtgenoten.
Ziet gy niet hoe dat aengenaem gerecht
U toelacht, daer 't zoo smaeklyk voor u legt?
| |
| |
Maer denkt ook hoe dit 's Hemels wraek kan lyden.
Ik zie de zon gezwint te rugge ryden,
Vol angst en schrik, en met een' dootschen glans,
Nu slorpt het bloet des allerbesten mans.
Gy zult u tot aen 't einde van uw dagen
Dit heilloos feest en gruwelstuk beklagen
Als Cezar u in ballingschap verdryft,
En gy van kroon en troon versteken blyft.
|
|
Auteursrechtvrij