Minskebern

[p. 5]

Prolooch

Twa kanten moat se út, mar se kin mar op ien plak tagelyk wêze. Geke sit mei de tillefoan op 'e skurte en wit it even net mear. Moat se no tichtby it âlde libben bliuwe en de op ien nei lêste stap fan har mem nei de ein mei-sette of moat se it nije wolkom hjitte sadree't it him oankundicht? Moat se nei it ferline of nei de takomst?

Salang't se wit dat Inge swier is, hat Geke har hillich foarnommen om der fuort nei de befalling foar har dochter te wêzen. Sels hat se har mem, dy't pas in pear dagen neitiid kaam, sa mist doe't Inge der krekt wie. Ut ûnderfining wit se hoe wichtich in mem op sa'n stuit is.

Se wit net hoe't it fielt as in dochter net by de lêste ferhuzing is, nei it einstasjon. Ek al soe mem it miskien net ienris yn 'e gaten hawwe, se wol it der net op oankomme litte. In lytse poppe wurdt mei leafde ûntfongen en yn 'e earmen nommen. Wêrom soe in grutte poppe, dy't loslitte moat en hieltyd minder wit wat har oerkomt, net mei likefolle leafde út hannen jûn wurde kinne?

Stadich komt se oerein, leit de tillefoan op it tastel en giet foar it finster stean, as soe dêrbûten in antwurd lizze. It is maitiid. Jong grien oan 'e beammen, giele en rôze knoppen yn 'e strûken. Alles wat libje wol is ûnderweis, wat in pear wike lyn noch net te sjen wie, komt no boppe de grûn, knapt út it blêd, wol it ljocht sjen. Geke sykhellet djip. It fielt as sit se fêst tusken de twa poalen fan it libben, tusken it begjin fan 'e ein en it noch ûnbekende aventoer fan in hiel nij begjin.

Mem giet nei har lêste wenplak. Se hienen ôfpraten dat se har mei har trijen, heit, Janny en sy, nei it ferpleechhûs bringe soenen as der plak wie en de oprop kaam, as it safier wie.

[p. 6]

Mem sil dêr bliuwe en net wer thúskomme, se sil har dagen dêr slite en wachtsje op 'e dea.

Uteinlik.

De oprop kaam. Aanst sil Janny Geke ophelje en dan ride se tegearre nei heit en mem, dy't foar it earst fan har troude libben útinoar moatte. Se sille derby wêze, want sa'n reis makket men net allinnich. Geke sjocht der ôfgryslik tsjinoan.

Se huvert. Se kin it har noch net yntinke. Wis, it siet der oan te kommen. Heit kin net mear foar mem soargje, hy giet der sels ûndertroch. It moat. Se is fierste jong, mar wa hat dêr wat oer te fertellen? In pear oeren ferlyn hie se heit oan 'e tillefoan. De koffer stiet ynpakt. Hy hat de ynstruksjes noch in kear trochlêzen en tinkt dat er neat fergetten hat. In fotoalbum hat er ynpakt, de sprei dy't mem sels jierren lyn haakt hat, har klean, in toilettas fol mei rûkersguod en sjippe, har wite taske dêr't har siel en sillichheid de lêste moannen yn liek te sitten. Alles. Geke koe sels de rook fan mem har luchtjes oproppe doe't se it dêroer hienen: maya, tosca, sjippe en krêm.

Se hat har opladen foar dizze dei. Se tocht dat se der klear foar wie. De ôfrûne wiken hat se nachts min sliept, dreamd, oan it ferline tocht, oan doe't mem noch goed wie, sy noch bern. Yn har holle nimt se al hiel lang ôfskied, mar doe't it berjocht kaam dat it safier wie, dat der no in plakje wie en dat se mem mar bringe moasten, doe wie se der even hielendal ôf. It kin noch net, tinkt se, ik bin noch tefolle har bern om har gean te litten. Ik ha mar ien mem.

Geke hat ek mar ien dochter. Dy belle sakrekt. Se fûn it in healjier lyn geweldich doe't se hearde dat se beppe wurde soe, it hie har djip rekke. Yn 'e tiid dat Inge swier wie, har búkje grouwer waard en har eagen yn 'e fierte begongen te stoarjen hie Geke har sa ticht by har dochter field. Se hienen in oare ferhâlding krigen, praten oer dingen dêr't se it noch noait

[p. 7]

earder oer hân hienen. Se wienen nei elkoar tagroeid, dielden ûnderfinings, hellen oantinkens oan it ferline omheech, mar Geke fertelde ek oer dêrfoar, doe't har bern der noch net, mar ûnderweis wienen, hoe't dat fielde, wat dat yn 'e praktyk betsjutte. Geke prate oer har langstme en bangens, oer it gelok dat der net ynienen samar wie, mar mei de tiid sterker waard. Oer har bern, har dochter, dy't foar har oer siet en frege, witte woe. Soms woe se it leafst har holle tsjin dat groeiende búkje fan Inge lizze en harkje hoe't dêr yn har in noch nijer libben as dat fan harsels ûntstie.

Sels hie se har bern fier fan hûs krigen. Har heit en mem hienen gjin auto en Jelte en sy wennen sa fier fuort dat se dêr net gau even hinne koenen. Geke hie har sa mist doe't har earste krekt berne wie. Se lei yn it sikehûs en wachte op de earmen fan har mem om har hinne, op it opnimmen fan har bern yn 'e skurte fan 'e tiid, yn 'e rige fan froulju, dêr't no ien bykommen wie. Aanst by Inge, dy't gelokkich mar tritich kilometer fierderop wenne, woe se der daliks by wêze. Se woe en soe dy earste mominten net misse.

Inge belle. Se wie it fruchtwetter kwytrekke, trije wike te betiid. Kalle en sy hienen nei it sikehûs west, mar wienen nei in ûndersyk weromstjoerd. It koe oer in pear oeren trochsette, mar it soe ek noch wol dagen duorje kinne.

Geke plôket oan 'e planten yn it finsterbank. Se knypt de deade blêden derôf en ferfrommelt se. De kat streaket har by de skonken lâns.

‘Wat moat ik no, poes?’ seit se. ‘Aanst bin ik by mem en dan mis ik it begjin fan myn beppesizzer. Of ik bin by Inge en dan kin ik mem net mear oankrûpe foar't se yn oare hannen oergiet.’ Se rekkent. As se mei mem meigiet, kostet dat har op syn minst in heale dei, miskien noch mear, ôfhinklik fan hoe't it gean sil. As se nei Inge tagiet kin se inkeld by har sitte en

[p. 8]

miskien noch in pear dagen wachtsje. Moat se ôfslute of by it begjin wêze?

Se skrikt as de tillefoan wer giet. It is Evert. Hy wol har sterkte winskje. Hy wit hoefolle fertriet it har docht om har mem aanst fuort te bringen. Geke hâldt de hoarn yn beide hannen. Se fertelt dat Inge belle hat, dat it spannend wurdt, dat as it trochset har earste pake- en beppesizzer deroan komt. Evert is der even stil fan. Hy begrypt dat se no net wit wat se dwaan moat.

‘Belje Inge mar op en sis mar dat se my op it wurk witte litte moatte hoefier it is. Asto dan it mobyltsje meinimst, kin ik dy op 'e hichte hâlde. Ik sit hjir fuort by it sikehûs. Asto der net daliks bist, dan bin ik der wol,’ seit er. Geke fielt hoe't har hertslach sakket. Rêst. Evert kin har altyd wer mei de fuotten op 'e grûn krije. Sa ienfâldich is it. Dit lân is sa grut net of se kinne mei in pear oeren wer by elkoar wêze. Se knikt. Hy hat hielendal gelyk.

De kofje dy't se foar harsels setten hie is kâld, mar se drinkt dochs de beker leech. Se heart har mem sizzen ‘dan wurde je moai na je doad’. Fan dy ûnsinnige útspraken hie se bytiden, fan dy sechjes dy't Geke de lêste tiid hieltyd yn har holle heart. Se is al sa lang ûnwennich fan de mem dy't se hie. Evert hat gelyk. Se moat derby wêze, al wie it mar foar harsels, om te sjen dat it no echt wier is, dat mem noait mear de mem wêze sil dy't se earder wie.