De geboorte van een geest

[XIII]

Statistisch jaarboek 1970 (1)

Meteorologische waarnemingen van het Amsterdams nautisch en weerkundig instituut.

Aantal uren zonneschijn in Amsterdam in 1969: 1537.

Aantal vorstdagen in Amsterdam: 57.

Aantal uren dat de wind uit een bepaalde richting woei

noord: 675	noordoost: 1427	Oost: 1103	zuidoost: 1184
zuid: 1224	zuidwest: 1457	west: 805 noordwest:820

Totaal aantal uren dat de wind in Amsterdam woei in 1969: 8.695

Totaal aantal op de openbare weg geparkeerde personen- en vrachtauto's:

om 6 uur: 138.100	om 15 uur: 134.100
om 6 uur in de binnenstad: 16.700	om 15 uur in de binnenstad: 28.800

[p. 266]

Aan de centrale markt aangevoerde en verkochte aardappelen, groenten en fruit (tussenhandel in duizendtallen kg)

aardappelen	40.371	kropsla	2.704
bieten	6.475	sperziebonen	2.823
boerenkool	272	tomaten	2.884
spruitkool	1.726	uien	2.832
komkommers	3.482	wortelen	2.889
bloemkool	7.089	appelen	21.560
rode kool	758	peren	4.698
Totaal, inklusief blikgroenten 158.931

Id. aan vismarkt aangevoerd en verkocht, in duizendtallen kg:

verse vis:	aal, paling	123.6
	kabeljauw	308.1
	makreel 15.4	mosselen	266.1
	schol:	415.1
	schelvis:	177.9
Totaal 2794, 1 vis.

Geslacht in abattoir (1969)

runderen:	42.572 stuks
vette en graskalveren:	17.912 -
schapen en lammeren:	21.539 -
varkens:	120.637 -

[p. 267]

De zuivelzaal - tegen de wanden reusachtige kleurenfoto's van het weidse nederlandse landschap: hoge luchten, wolkenvelden, lage weiden, dorpen, kerktorens, sloten, trekvogels. In het kunstgras op de vloer staat een echte koe met ernaast een gekostumeerd melkmeisje en een permanent overschuimende melkbusde melkrivier stroomt in een geul naar een miniatuur melkfabriek van doorzichtig plexiglas waarin de melk gesteriliseerd en meervoudig verwerkt wordt; zuivelprodukten staan ervoor uitgestald: flessen melk en karnemelk, boter, kazen, yoghurt, vla, een frisdrank gewonnen uit weiwater, busjes gekondenseerde melk, melkpoeder.

In de lucht hangt een goudgele kaas als een volle maan of een lichtbelegen, tamelijk vette zon (40⁺).

Een manlijk varken bespringt een kleine kunstzeug - een eenvoudige smeedijzeren konstruktie van enkele buizen - en spuit zijn dikke zaad in een container.

Kippen tokken op een ononderbroken draaiende geluidsband en leggen hun windeieren op een lopende band, een enkele haan kraait zinloos in de ruimte - ook van geluidsband? -

een klein driekleurig vlaggetje staat in een gladgestreken meertje van romige boerenboter dat onder de hitte van de lampen dreigt te smelten,

koeien loeien, schapen blaten, varkens knorren uit vier, vijf luidsprekers,

in een van de hoeken hangt een mist van melkpoeder.

VEESTAPEL (meitelling) 1969

rundvee 4.277.000 stuks, varkens 4.755.000 stuks, kippen 49.091.000 stuks

ZUIVEL - EN EIERPRODUKTIE

melk 7.922 mln kg boter 110 mln kg kaas 271 mln kg eieren 250 mln kg

SLACHTINGEN EN VLEESPRODUKTIE

runderen

800.000

vleesproduktie

184 mln kg

[p. 268]

kalveren	907.000	vleesproduktie	88 mln kg
varkens	7.487.000	-	614 mln kg
schapen	320.000	-	55 mln kg

Nu gaat het melkmeisje op een melkkrukje zitten en melkt de demonstratiekoe - ze buigt de speen om en spuit glimlachend de bezoekers de schroeiend warme melk in het gezicht - de koe loeit, duizendvoudig weerkaatst het geloei van haar zusters uit de luidsprekers, waardoor onze trommelvliezen dreigen te scheuren -

Natgespoten door de melk uit de uiers en bestoven met melkpoeder uit de miniatuurfabriek vluchten de bezoekers naar de uitgang -

De kaas in de lucht ontploft en slingert zijn zachte oranje scherven in lichaam en ledematen -

Kinderen houden hun monden open om iets van de melkstraal op te vangen -

O boy o boy, zegt zijn negergezel, o boy, dat ik dit mocht meemaken, het heeft mijn stoutste verbeelding overtroffen: dit is het waar mijn volk altijd van heeft gedroomd -

VEILINGAANVOER VAN GROENTEN EN FRUIT (1969)

groenten	1.340 mln kg	waarde	930 mln gld
vroege aardappelen	34 mln kg	-	9 mln gld
fruit	456 mln kg	-	211 mln gld
w.v. appelen	295 mln kg	-	86 mln gld
w.v. peren	148 mln kg	29 mln gld

Reusachtige winterpenen, snel opschietend uit de zwarte tuinaarde als oranje palmen waarvan het loof in bossen op en neer deint als op het getij van een onzichtbaar golvende luchtzee - teeltgevoelige knollen, eerst klein als radijs, dan zichtbaar opzwellend als reuzeteken tot kniehoog, paars en wit, waarna er soms gaten in vallen waaruit polsdikke wormen kruipen - gegil van de bezoekers, handen die naar spuitbussen grijpen - suikerbieten, dik en rond en vlezig als mensendijen of als de knotsvor-

[p. 269]

mige kuiten van een gigantiese hoerenwaardin, wier witte hemelse kont onzichtbaar boven onze hoofden troont met alleen hier en daar de onmatig opgezwollen rode kut van een sterappel, aan de zoldering opgehangen - o boy o boy -

slakroppen als kleine groene parken, zonder luizen gelukkig, die, door een netwerk van draden verbonden, zachtjes heen en weer getrokken worden en wiegelen als grote groene wiegen waaruit ieder moment kleine groene baby's kunnen kruipen, mollige rupsen die zich lachend van de bladen laten vallen die ongetwijfeld voor je ogen zouden opgroeien tot komplete hereboeren en kooplieden -

asperges schieten op met paarsrood aangelopen koppen waarop men een nationaal-alkmaars kaasdragershoedje mag proberen te gooien-de meesten werpen er natuurlijk naast - o boy o boy - spruitkolen met spruiten zo groot als kinderhoofdjes, waaraan tientallen platgedrukte oren, laten hun afspruitsels met het doffe geluid van weke kanonskogels op de vloer vallen: een regen- of hagelbui van schrikaanjagende allure, een onpeilbaar natuurgebeuren - de kolen rolden soms nog even door over de vloer tot ze tegen je voeten stuitten, waarna agressieve naturen ze wegtrapten - o boy o boy -

Verder groeit en gedijt alles natuurlijk in even onmatige proporties: de reusachtige bloemkolen, spitskolen, rode kolen; de ondergrondse, zichzelf bloot woelende en zich als met onzichtbare handjes omhoogduwende aardappelen - de bovengrondse planten sterven zienderogen af en vallen neer als in een klein oerwoud, verteren snel, stinken naar rottend loof -

koolrapen, rode bieten, uien, die hele ondergrondse zuidduitse kerken suggereren, vol huilers, - éen onverhoedse snee met het padvindersmes van een klein jongetje en de hele zaal zal tranend bezwijmen van de doordringende geur -

de frisse peterselie en selderij als oncalvinistiese tegenhangers van de ui en de prei, razendsnel telend als was het van levensbelang de lucht van bedorven adem en roomse uienstank te zuiveren ofwel om opgevreten en in de hete soep geworpen te worden;

[p. 270]

de verpleegsterachtige witlof, de zeer gezonde zeekraal, de ongeloofwaardige rabarber - o boy o boy -, de natuurlijke en onnatuurlijke tomaten - plofplof -, de uiteenspattende vruchten besprenkelen de bezoekers met verse tomatenpuree -, de milde sperziebonen, de vaderlijke snijbonen, de moederlijke tuinbonen, het lieve postelein, de kinderlijke tuinkers; de potentieverhogende komkommers, de nog neutrale augurken, de tandvleesachtige aardbeien, de ijzerzachte spinazie, het slimme bieslook, de hartige lavas, het hartelijke lieve-vrouwe-bedstro, de onkreukbare munt, de onverdachte tijm en keurige rozemarijn, en natuurlijk de verrukkelijke, zaligmakende radijs -

O boy o boy, wat een gezegend land, zei de neger, de aarde is hier zo vruchtbaar dat je hem bijna zou gaan eten...