De geboorte van een geest

[VI]

Bijvoorbeeld: het sportkompleks en Natiodam, ik zou ze voor me moeten kunnen zien zoals ze gaan worden, maar de verbeelding ontbreekt me: blijkbaar: de sporthallen, grasmatten, trimbanen met de honderden frenetiek aktieve figuurtjes in wit of

[p. 249]

trainingspak-blauw, de tribunes, ik speel het niet klaar ze te visualiseren, noch de tentoonstellingshallen, de terrassen, de parken, de opstelling der produkten van handel, nijverheid & industrie - ik kom de overbekende woorden in rapporten en krantenartikelen bijna dagelijks tegen, krijg zelfs de werktekeningen zo nu en dan onder ogen - sterker, over beide projekten heb ik zelf al meer dan éen perskonferentie gegeven, maar de voorstelling die anderen bij de woorden moeten krijgen blijft bij mij uit, is vaag of verdwijnt onmiddellijk nadat de tekeningen uit mijn gezicht verdwenen zijn. Mede daarom - maar niet alléen daarom - heb ik soms het gevoel dat de wereld om mij heen ongrijpbaarder aan het worden is, minder vanzelfsprekend, voor mij tenminste. Misschien lijkt dit alleen maar zo in vergelijking met de historiese werkelijkheid, die zoveel reëler voor me aan het worden is sinds ik mij ervoor ben gaan interesseren, of moet ik zeggen: sinds de geschiedenis zich voor mij is gaan interesseren? Onzin natuurlijk, maar soms zou je het bijna gaan denken (: de historiese geest in de fles die ontsnapt is en ongekende vormen gaat aannemen). De geschiedenis die ik aanvankelijk onderging als een soort omgekeerde toekomst omdat ze nog vrijwel maagdelijk voor me was, oningevuld - ik herinner mij nog goed die bij uitstek literaire gedachte gedacht te hebben - ze is zich zo konkreet voor mij gaan afspelen dat ik mij er soms dieper bij betrokken voel dan bij veel van wat om mij heen gebeurt. Het is krankzinnig, zeker voor iemand die zo weinig aan traditie hecht als ik, het is krankzinnig, maar ik heb soms het gevoel dat het verleden zich in mij aktualiseert: ik vul de geschiedenis in en de geschiedenis vult mij in: ik ben niet meer dan een model, een levend, wordend invulmodel. Sterker nog: het is of de geschiedenis in mij naar een kulminatiepunt groeit, het verzadigingspunt van een steeds groeiend bewustzijn dat uit zijn fontanellen dreigt te barsten. / En, vreemd genoeg, tegelijk wurmt en wroet er een onbestemd besef in mij of er van mij (door mijzelf?) verwacht wordt dat ik een beslissing neem, dat ik iets ga doen, maar in jezusnaam wat, wat, wat! En waarom, waarom? Inbeelding, nervositeit, overwerktheid, een

[p. 250]

langzaam invretend schuldbesef? - Of onvrede? Maar dan met wat precies? De geschiedenis, ik herhaal: geschiedenis, die mij tot een beslissing drijft in mijn huidige bestaan? Deze gedachte is al even krankzinnig als dat ze zich voor mij zou gaan interesseren. Hoewel -- de laatste tijd ondervind ik inderdaad een groeiende onmin met sommige dingen in mijn baan: het stilzwijgend goedkeuren of zelfs verdedigen van het beleid van het gemeentebestuur, dat lang niet altijd kosjer is - hun woningbouw- en verkeerspolitiek bijvoorbeeld -, prestigeprojekten die ten koste gaan van voorzieningen van algemener belang - het miljoenen guldens en parkenverslindende Natiodam, dat overigens al bijna klaar is, en het plan voor een giganties sportkompleks zijn er goede voorbeelden van: en ik ben er om de uniekheid van zulke projekten te verantwoorden en te verkopen.

Het sportkompleks zal inderdaad een van de modernste en best geoutilleerde van Europa worden - maar van mij hoeft het allemaal niet: die witbetegelde sporthallen als Derde Rijk-monumenten, de in wit gestoken rekordbrekers op sintelbanen, paarden of rekken en wat er verder nog meer wit en duur zal zijn - beter een aantal kleinere en misschien wat grijzere gymzalen in de verschillende stadswijken... Voor de rest interesseren beide zaken mij persoonlijk weinig. Een van de aardigste dingen die ik nog ben tegengekomen is een folder over hometrainers,binnenfietsen - om de zoveel tijd wordt het wiel opnieuw uitgevonden! - maar misschien werd in dit geval mijn belangstelling vooral gewekt met het oog op mijn eigen konditie die de laatste tijd te wensen overlaat, autobuikje, zitbuikje, misschien ook omdat het aardige feiten bevatte voor een perskonferentie: fietsen stimuleert de bloedsomloop: door tijdelijke overbelasting krijg je een kalmere polsslag en een vertraagde hartspierwerking - een goede konditie betekent in feite een besparing van 10.000 tot 20.000 hartslagen per dag, dus: verjonging. In de folder werd het voorbeeld gegeven van twee proefpersonen, een man en een vrouw, die zich tijdens twee testmaanden op hun 1-wieler 5 tot 1 o jaar dichterbij hun geboortedatum hadden gefietst. Terug naar hun oorsprong -

[p. 251]

al dichter- en dichterbij...