De geboorte van een geest

[IV]

Hoe de dag, die fatale dag tot het aanvang nemen der Keure, 'k wil zeggen den 3 I ste dag van January meer nakende was, hoe het volk by troepen zig meer en meer door de stad, byzonderlyk op den Dam en voor het Stadhuis vertoonde; en gelyk het gemeenelyk in een aanstaande bewegenisse toegaat, elk praatte daar, na dat hy gezind was, of belang in de zaak hadde: de meeste smaalde op de Ordonnantie, en dat zonder ophouden.

Vele wyven der Aansprekers, geenzins de verstandigste of rustlievenste, roerden slordig hare losse tongen tegen de Regeringe, en gaven de Gemeente een quaden indruk.

De Aansprekers, die voorby gegaan waren, hadden nu ook een rugtbare morring laten verluiden, grimmige en klagende om sommige tot medelyden te troonen, dat zy, arme halzen, die nu tien, ja twintig, en meer jaren de Sterfhuisen van fatsoeneljke en aansienlijke borgers bedient hadden, after andere, die meer gunst wisten te bejagen, gezet wierden...

Muitzieke hoofden hadden het graauw ingeblazen, dat de Keure alleen op de kalissen aanquam; want dat de ryke luiden nog voor geld eerlyk begraven werden, maar de armen zouden het om Godswille, als de bedelaers moeten komen bidden. Ook reed hier by een valschelyk verspreid gerugt op alle mans tong, dat de armen in een witte slegte kist, met het Amsterdamsche wapen van drie kruissen beschilderd, en sonder roef, na de kerkhoven zou-

[p. 120]

den getorst worden: welke leugen zeer veel quade kalling onder het gemeen veroorzaakte, als of de geringe luiden quansuis nog na hun dood souden gesmaad werden, en de Aansprekers ten deele hun oogmerk bereikt hadden.

Zondag, de 29 sten January ging in genoegzame stilte door, terwijl de onstuimigheid lag en broeide, en nog geen vonk gevat had, om in brand te geraaken.

Maar des Maandags den dertigsten, wanneer de Heeren Burgemeesteren na ouder gewoonte op het stadhuis vergaderden, vloeide een groote menigte van allerley volk op den Dam, en dicht aan het stadhuis by een: de stoutste vlogen de afgaande Heeren om 't lyf, zagen hen met ongenoegen aan, scholden en morden, en (zoo men sommigen mag gelooven) wierpen hen zelfs eenige vuiligheid na 't hoofd. De hoofdluiden of opzienders, die boven geweest waren om ordre te halen, mitsgaders de Dragers, aan 't Aalmoesseniershuis gekomen, om te hooren wat lyken zy den volgenden dag zouden hebben te bedienen, wierden van 't omstaande kanailje by de mantels gerukt, uitgejouwd, met vuilnis geworpen, soo dat ze groote moeite hadden om het lyf te bergen. Een wisse voorbode, dat het des anderen daags niet beter stond af te loopen.

Nu was de laatste dag van January, die doodelyke Dyngsdag gekomen, en een bende krygsvolk stondt gewapend omtrent zeven uuren op den Dam, en voor de Waag. Een voorzorge die /