Romanbeschouwing in voorredes 1600-1755. Deel 2: Teksten

Regelnummers proza verbergen

[p. 11]

1605 [De tweede 50]

G. Boccacio. De tweede 50. lustige historien ofte nieuwicheden: Iohannis Boccatii. Nu nieuwelijcks vertaelt in onse Nederduytsche sprake tot vermakelijckheydt van alle jonghe lustighe lieff-hebberen der historien. Amsterdam, Hendrick Barentsz., 1605. uba 1311 F 32.

Aen den lieff-hebberen.

Ghy Ionghelinghen al, en Maechden wie ghy zijt,
Die Recreati soect te hebben in u tijt,
Soo wert u hier geiont. 't Prieel voor alle saken.
Van Nieuwicheden vol, tot vyftich die met vlijt,
Int Neerlants zijn ghesteldt, uyt der Francoyscher spraken,
Wie sich hier in vermeyt, gheen fantasy sal naken,
Maer door het groot playsier melancolie vliet,
Dus hier uyt schept een lust, u herte wilt vermaken,
In dit seer schoon Prieel dat ghy hier voor u siet,
Pluckt tghene vreuchde werckt, laet blyven het verdriet
D'exempelen zijn goet voor die let op de stucken.
Tot een vermaecken ist van Lief-hebbers gheschiet,
Onthout dat dienstich is, en tquaet wilt onderdrucken,
Soo suldy tsamen niet dan vreuchde hier uyt plucken.

Bedenct u by tijts.

16Tot den goet-willigen leser.

17Naedemael dat de ervarentheydt van vremde dingen te ondersoecken, 18dickwils mede brengt in vele saken verstant te begrijpen, als wel gebeurt 19ende geschiet is voor desen, datmen tot vermaeck ende verlustiginghe 20van alle Lief-hebbers voor den dach gebracht heeft de 50. Nieuwicheden 21Iohannis Boccatij, om daer uyt te scheppen playsier ende vermakelijckheydt, 22(mits vele Sententien daerinne verhaelt zijnde) hopende dat 23uwer E. door de selve meer gebetert zijt, om te bedencken van u 24voor sulcx te wachten, als wel door sommighe vertellinghen gheergert 25zijt gheworden, mits niet alleenlijcken Letterlijck lesende, maer inwendich 26met verstandt te overdencken, om u E. voor sulcks te bevrijden, 27soo en hebben wy nu tegenwoordich niet connen nalaten uwer E. weder 28op een nieuw te versien met de volgende 50. Nieuwicheden desselven 29Autheurs maer hebben allen vlijtende neersticheyt gedaen om deselve

[p. 12]

30uyt de Francoysche Taele in onse Nederduytsche spraecke te stellen, 31verhopende dat uwer E. in dit teghenwoordighe niet min stichtelijcke 32Excempelen vinden sult als ghy int voorgaende gevonden hebt. Maer 33dat elcken een begheerlijckheydt hebbende, om te ondersoecken wat 34dit in hemselven bevaet, soo hebben wy dit te samen vergadert ende 35ghevoeghelijck in orden gestelt, ende dat in sulcker voeghen gelijck 36als eenen Hovenier vercierende zijnen Hoff met veelderley cruyden, 37de eene tot behoeffelijckheyt in spijse, ende de andere tot Medecijne 38ende behoudinge van s'menschen crancke ende swacke Leden, Hebbende 39daerbeneven eenen Lusthoff vol welrieckende Bloemkens van verscheydenen 40Couleure, aert ende conditie, lieffelijck ende bevallijck staende 41in des menschen ooghen, nu de gheneghentheyt van die hun hierinne 42moghen zijn vermaeckende, is te groot, begheerende te plucken het 43ghene hun na tghesichte der ooghen best bevalt, niet eens trachtende 44nae tghene dat moghelijck met meerder eeren tot nut soude moghen 45ghepluckt worden, te weten, het ghene den mensche soude moghen 46houden in langduerighe ghesontheyt, ofte ter contrarie, hem soude 47moghen doen comen in een seer zware melancolye ende vernietinghe 48zijns levens, daeromme en dientmen niet sonder achterdencken in sulcken 49Lusthof hem te gaen vermaken, ofte ten sy datmen met voorbedachten 50raet wel overlegghe wat aldernutst ende bequaemst ware om van alle 51dese cierlicke Cruyden ende Bloemen te plucken, het sy om het leven 52te behouden ofte te verliesen: Alsoo sal uwer E. beminden Leser dit 53teghenwoordige dienen als een Tresoor met verborghen schatten, in 54hem besluytende vele goede exempelen, oock wel schadelijcke, voor 55dien diese niet te recht nae en volgen, daerom soo uwer E. sich onderwint 56tselve te doorsien, hierinne ghelijcke ghenuchte sult moghen rapen als 57in eenen lustelijcken Hoff, tot vermakelijckheyt van vele bedroefde 58ende beswaerde sinnen, dit overlesende, haere melancolyen door de 59Recreative Nieuwicheden wel sullen vergheten, ende met een begeerich 60herte onthoudende tgene dat daerna hun soude mogen te stade comen. 61Biddende voorts uwer E. dit teghenwoordighe in danck te willen nemen 62als een cleyne gifte: Doch verhope dat alle Liefhebberen tsy Mannen, 63Vrouwen, Maechden ofte Ionghelinghen, die hun vermakelijckheydt 64hierinne nemen sullen, te recht ondersoeckende, wel mercken ende 65onderkennen sullen tgene haer profijtelijckst sal duncken te wesen, om 66hun daerna voor de wereldt die doch bedriechlijck is, soo veel hun 67mogelijck sal wesen te connen wachten, daer toe dat zijn hulpe strecken 68wil de Heere die sulcx in zijn vermoghen heeft. Vaert wel.

U.L.D. Dienaer, G.H.V.B.