Het masker van de wereldt afgetrocken
(1935)–Adriaen Poirters–
Auteursrecht onbekendEen handt-volleken aerdighe punt-redenen.ICk laet dese Ioffers met haren sleyp passeren, ende de straet vaeghen; ick sal hier 'n bedenckinghe voorwenden op het steertjen van ons leven. O! wat een rijcksinnighe bemerckinghe worter ghenomen op een serpent,Ga naar voetnoot2. dat rincks-ghewijs geboghen is, en in sijnen steert bijt: 't is eene leeringhe voor alle menschen, dat wy het eyndeken van ons leven moeten door-knouwen, ofter gheen fenijn van doodt-sonden in en sal steecken. Wy zijn bedroghen soo wy hier in ons eyghen-selven streelen: want daer is eertijds ghekomen eenen Eremijt in een Coopstadt, ende is recht naer de peerdemerckt ghetreden; daer wesende, heeft hy van de Ros-kammers ghevraeght, oft sy niet een peerdt te koop en hadden, kort van lijf, breedt van borst, kleyn van hooft, schoon van manen, &c. ende achter met een Pauwen-steert? waer op sy antwoorden, datter dierghelijcke niet te vinden en wae- | |
[pagina 321]
| |
ren. Den Eremijt dan hen vattende in hun woort, heeft tot de omstaenders gheseydt: Sulck peerdt en isser niet te vinden, ende nochtans meynt ghylieden, als ghy t'huys zijt, dierghelijck een op den stal te hebben; want ghylieden leeft als beesten, uyt-ghestort in alle vuyligheydt ende vleeschelijcke sonden: ende naer dese ghenuchten ende blijdschappen meynt ghy-lieden noch eenen Pauwen-steert, dat is, een goedt eynde, ende een vrolijck scheyden te besitten. Dat zijn de wenschen der goddeloose, ô Philothea, als het klouken van hunne blijdschapGa naar voetnoot1. ten eynde is gheloopen, om daer boven in den Hemel d'eeuwighe ghenuchten te beghinnen, als hunne tijdelijcke hier beneden komen t'eyndighen. | |
I.Hier moet ghy, Philothea, al u vijf sinnekens spannen, om dit raetseltjen te treffen. Dat gy op den kant van een rivier hadt eenen wolf, een schaep, een kool, ende dat ghy die een voor een moest met een schuyt oversetten, soo nochtans datter gheenen vyant by den anderen soud' blijven, dat is, noch wolf by 't schaep, noch schaep by de kool; hoe soudt dat ghy in't werck stellen, ende wat soudt ghy eerst, wat de tweede, wat de derde over-haelen? Ghy verdient een beeldeken, Philothea, sooGa naar voetnoot2. ghy dit weet te passen. | |
II.Dit voor-gaende is te soecken, maer dit naer-volgendeGa naar voetnoot3. is ghevonden, ende het is vol aerdigheydt ende trecken.Ga naar margenoot+ Men vertelt datter te Roomen een pasquille aen-gheplacktGa naar voetnoot4. wierdt ten tijden van Carolus V. met af-beeldinghe van seven persoonen. Daer was gheschildert den Paus ghevende de handt aen den Keyser, steunende op eenen acker-man, die seyd: Jo sostento los dos. Aan de sijde van den Keyser was eenen Coopman met devise: | |
[pagina 322]
| |
Jo robe los tres. Aen den kant van den Paus was eenen Rechts-gheleerde, die seyd': Jo enganno los quatro. Een weynighjen onder was Doctoor Medicus, ende sprack: Jo mato los cinquo. Ende boven stondt een Gheestelijck persoon, ende seyd': Jo absolvo los todos. Verstandighe lieden sullen oordeelen, dat hier vijf naghelen op het hooft worden gheslagen. | |
III.Hoort eens een wonder worpje met den teerlingh-steen. Seker misdaedighen was veroordeelt tot de galley om te roeyen. Hem wierden ghegheven twee dobbel-steenen (want hy moester soo veel jaeren blijven sitten, als hy ooghen soud' werpen,); hy smackte dan, ende den eenen steen gingh staen op den anderen, ende den bovenstenGa naar voetnoot1. was eenen esel, ende soo mocht hij naer een jaer verlost worden. Dat was immers een kremers kansje! | |
IV.Om dat ick hier aen de schepen gheraeckt ben, soo moet icker een by voeghen, dat ontrent het water ghebeurde. Eenen Coopman hadd' de heele wereldt om ghevaren, ende was al de perijckelen van schip-braeck ontkomen, ende den selven naderhandt weder-ghekeert zijnde in't Vaderlandt, is in een schuytjen op sijnen vijver verdroncken. Siet de doodt leeft met ons ghelijck de struyck-roovers met den reysenden man, sy bespringhen hem daer hy't minste vermoede. Saligh was hy die in sijn kantoir doodt ghevonden wierdt, met den vingher wijsendeGa naar margenoot+ op dese woorden van Salomon: Is 't dat den rechtveerdighen van de doodt verrascht wordt, sijn zieleGa naar voetnoot2. sal wesen in verkoelinghe. Och, dat mijn ziele danGa naar margenoot+ sterve de doodt der rechtveerdighe! Om daer toe te komen, moeten wy oock leven het leven der rechtveerdighe. |
|