Het masker van de wereldt afgetrocken

Toe-maetjen.

LIeve Kinders, ghelijck als ghy zijt, Philothea, die moet men soo al wat in de hant douwen, daer zijn de onnooseltjens mede te houden. Op de maniere dan van Seneca, aen Lucilius, soo schenck ick u dit naervolghende voor een slot-giftjen. Binnen Luca in Italien was een Moselaer, die den heelen dagh op de sack-pijp ghespeelt^1. hadde voor alle de Borghers deuren, ende niet of weynigh ontfanghen hebbende, is mistroostigh ghegaen naer de Kercke, ende staende voor een silveren beeldt van eenen Salvator, seyd' hy: Heer, ick heb den heelen^2. dagh ghespeelt voor die ondanckbarighe Wereldt, nu wil ick liever voor u spelen. 'T welck doende, heeft het beeldt eenen silveren schoen, of plattijn, voor den Speelman^3. laeten vallen, diemen het beeldt nimmermeer weder aen den voet en heeft konnen stellen, al of den Salvator hadd' willen te kennen geven, dat hy de diensten die 't sijnder eeren geschieden, al getrouwelijcker sal loonen als diemen voor de wereldt is aen-vanghende. Die de wereldt dient, dient eenen ondanckbaeren Heer: daerom wensch ick, ô Philothea, dat ghy den arbeyt, die ghy daghelijcks moet uyt-staen, ter eeren Godts ende zielen saligheyt wilt omhelsen: stelt een paer vleughels aen

1. Moezelaar, doedelzakspeler.

2. Zaligmaker, Christusbeeld.

3. Kostbaar schoeisel, calopodium (Kil.).

[p. 42]

uwen Sandt-looper ende laet het u niet verdrieten; want hoe dier dat ghy den Hemel sult koopen, noch sal hy u meer weerdt wesen.

Philothea, om hier gheen ydele ende naeckte plaetse te laeten op het papier, soo sal ick die met sommighe Leer-rijcke Spreucken bekleeden. Vijf Jonghmans waeren^1. buyten spelen gereden; onder weghen vraeghende wie het ghelagh soud' betalen, quamen sy hier in over een, dat die de aerdighste ende uyt-muntenste Spreuck voort soud' brengen, schadeloos ende vry soud' zijn; den slechtsten sou 't al uyt vaeghen. Philaretus die goedt van leven was, seyd':

Daer is gheen silver of verguldt
Soo schoon, als leven zonder schuldt.

Gerardus die eerst uyt zee quam, ende in een rouw^2. tempeest ende ghevaer uyt-ghestaen hadde, seyd' tot sijn maets:

^3. Hollandt, Bollandt,
Zeelandt, Gheenlandt,
Ick houdt aen den Heykant.

Arsenius die de ydelheydt des Wereldts, ende de Hoofsche trecken moed' was, boesemde uyt in deser voeghen:

Gheen Heer, gheen Eer,
Gheen Excellentie,
Gaeter voor een goed' Conscientie.

1. Waren naar buiten gereden om zich te verlustigen.

2. In een ruw tempeest geweest was (Kil. uyt-staen, exstare).

3. Bolland schijnt te beteekenen moerassig land (Verschueren, Modern Wdb.), en het heele versje, dat men heidegrond verkiest: sommigen zien daarin een bevestiging dat Poirters uit Noord-Brabant afkomstig is.

[p. 43]

Bernardus die van sin was eenen winckel op te setten, die fluyten naer dat hy ghebeckt was:^1.

Soo ghy eenen Koopman wilt zijn,
Soo handelt met graenen, en wijn:
Maer wilt ghy zijn noch wijser,
Soo handelt in stael, en yser.

Florentius dat eenen Rechts-geleerden was, verghelijckende^2. de Advocaten, die de processen geduerigh uyt trecken, by de Seeldraeyers, seyd' met een goet fatsoen:^3.

Den draeyer gaende achterwaerts,
Gaet dan in winst meest voorwaerts.

Wie dunckt u, Philothea, dat hier den eersten prijs haelt, ende wie dat hier de beurse sal open moeten doen?

1. Fluyten = fluitte = floot. Wij drukken hy (volgens den 6en druk) in plaats van het, dat een drukfout schijnt.

2. Dat, die.

3. Uittrekken = uitrekken, lang doen duren.