List en bedrog der medicynen

[p. 153]

Enkele Geneesmiddelen, thans in gebruik in de Medicijnen; der zelver kragten, en prijs in d'Apotheekers Winkels.

N.B. De kruiden in 't volgende register, zijnde doorgaans van Engelsch gewas, is 't onnodig den prijs hier aan te teekenen. Maar 't zy eens voor al gezegt, dat die de hantvol doorgaans voor eenen stuiver betaalt worden.

Sterk Welriekende middelen.

KAneel; Foelie; Kassia; Zassafras, Nootemuscaat; Kruidnaagelen; Peeper; Kubeebe; Kardemom; Zeeverzaat; Gember; wilde Galega; Kost; welriekende Lis; Maag-wortel; Bast van Winteraan; Stechas; Nagelbloemen; Zaffraan; Vlierbloemen; Angelika; Hyzop; Lavendel; Lavas; Melis; Munt; Rosemaryn; Majorein; Meesterwortel; Beerwortel; Schenantum; Boonkruyt; Pimpernel; De schellen van Citroenen; Oranje; Lemoenen; De vier wintbreekende zaaden; Karmozijn-bezïen. Van de Dieren, Koncenyljes; Muskus; Civet; Gummen; La-

[p. 154]

bdanum; Anime; Benzoïn; Karanna; Takamahaka; Elemni; Styrax; Balzem van Tolu; van Gilead; van Peru; vloeibaare Amber; Kopaïve; Amber de Grys.

De welriekende zijn behaaglijk aan d'uiterlijke zinnen van reuk en smaak. Sy wekken de geesten op met een aangenaamen drift, en drukken die een leevendige en rustige beweeging in. Sy zyn altijt voor hartsterkende en goet voor 't hooft gehouden. De pols slaat sterker door sterker beweeging van 't hert; 't bloet wort in syn opgisting aangezet en geholpen, en voert werkelijker en sterker geesten naar de herzenen. Die brengen een sterker doorstraaling te weeg, en drijven 't overtollig weei van 't bloet uit door sweet.

Hun geur betoont, dat s'overvloeien in geestrijke vlugtige deelen, welke de geesten doen herleeven in Flaautes en Swijmingen, en als se in Beroertes en Slaapziektes worden onderdrukt. Sy dringen door in de herzenen, en daar door in de Zeenuwen, en oopenen der zelver verstoppingen in de lammigheit.

Sy verwarmen de maag, en doen de spijs in kouder lighaamen beeter verteeren, en breeken de winderige dampen in de maag en d'ingewanden. Sy koomen het zuur in de

[p. 155]

maag te booven, en door deeze in het bloet, door haar balsemagtige en geestrijke deeltjes, welke dat weederom brengen tot haar voorige vereeniging met den balzem. Uitwendig gelegt op geswellen, doen se die verdwijnen door 't oopenen der sweetgaatjes, en maken de stof dunner en gelyker om door te waazemen.

De Kruyden van ons eigen gewas worden ter mark gebragt de hantvol voor een stuiver; de wortelen het Once een stuiver; de bloemen en zaaden eens zoo dier.

Indien dan Foelie; Nootemuscaat, Kruydnaagelen; Schenanthum; de Kardemon zes stuivers, of een schelling of twee het Once kosten, zal de Doosis meer als een, of twee, of drie stuivers zijn? Maar Kassia; Zassafras; Galega; welriekende Lis; Zeeverzaat, Gember; Stechas bloemen, en de Wintbreekende zaaden gelden het once een of twee of drie stuivers, waar van de Doosis geen penning bedraagt.

Labdanum tot zes stuivers; Karanna tot een halve Kroon het once; de Gom Animi, en Elemni tot vier stuivers; Takamahaka tot zes stuivers, Benzoïn en Styrax tot agt stuivers het Once, zal meenige Doosis tot de minste prijs uitleeveren.

Indien Zaffraan zes stuivers het Drachma; Zyroop van Karmozynbezïen zes stuivers het

[p. 156]

Once; Balzem Kopaïve eenen stuiver, van Tolu twee stuivers, en van Peru vier stuivers het Dragma gereekent wort, kunt gy den prijs van de Doosis haast uitcijferen.

Balzem van Gilead tot twaalf stuivers het Drachma, zal u naar proporcie kosten teegen weinig druppels in te neemen op eenen tijt.

Amber de Grijs vier stuivers het grein; Muskus eenen stuiver; Civet twee stuivers, die zelden worden gebruikt, en dan slegts weinig greinen in de Doosis.