Korte en zakelijke beschrijvinge van de Colonie van Zuriname

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, signatuur: M 3q 42

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de eerste druk van Korte en zakelijke beschrijvinge van de Colonie van Zuriname van Thomas Pistorius uit 1763.

 

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (p. *1v) is niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (*1r)]

KORTE en ZAKELYKE BESCHRYVINGE van de COLONIE van ZURINAME.

Waar in te vinden is

Een omstandig Berigt van de gelegenheid deezer Volkplantinge; derzelver Rivieren, Kreeken, Forten, Bergen, Plantagien, Water-Werken en Houtzageryen; opgemaakt volgens de nieuwste Land-Kaarten.

Mitsgaders

Een kort Verhaal van deszelfs Inwoonderen, inzonderheid de Leevensmanier der Slaven, hunne Huishoudinge, Godsdienst, Huwelyken; zeldzaame Gewoonte by het opvoeden hunner Kinderen, en de woonderbaare begravinge van haare Dooden.

Als mede

Eene Beschryvinge van de Vrugt- en andere Boomen; Aardgewassen, Wilde en Tamme Land- en Water-Dieren; Boom-, Land- en Water-Vogelen, Visschen, Slangen, Venynige en ander Ongedierten.

Benevens

Een omstandig Berigt van het Zuiker-Riet, Zuiker- en Koffy-Plantagien, Moolens, Kookhuizen en meer andere weetenswaardige zaaken; ook eenige Instructien, zeer dienstig voor alle die eenig Bewind over de Plantagien is aanvertrouwt.

Waar agter gevoegt is,

Echt, omstandig en naauwkeurig Verhaal van de gepleegde Moord aan zyne Excell. den Heer van Sommelsdyk, Gouverneur en het doodelyk kwetzen van de Heer L. Verboom, Commandeur van de Colonie van Zuriname.

Meestendeel uit eigene langduurige ondervindinge opgemaakt door de Heer THOMAS PISTORIUS, Lit van de Edele Achtbaare Raad van Policie en Crimineele Justitie op de Colonie van Zuriname.

Met Plaaten.

 

Te AMSTERDAM, By THEODORUS CRAJENSCHOT, Boekverkooper. MDCCLXIII.

 

[pagina ongenummerd (*3v)]

INHOUD van de HOOFDSTUKKEN.

Het I. HOOFDSTUK
BEhelst eene Beschryvinge van de gelegenheid der Colonie van Zuriname; derzelver Steeden, Forten, Rivieren, Kreeken, Bergen, enz.	Pag. 1
Het II. HOOFDSTUK
Beschryft den Aart en Hoedanigheid der Amerikaansche Inwoonderen van deeze Colonie, zoo Mannen als Vrouwen; hunne manier van Leeven, gewonlyke Beezigheid, Godsdienst, Huwelyken, Geboorte en Opvoeding der Kinderen, Dood, Begraffenis, Geneesmiddelen en Inlandsche Oorlogen.	14
Het III. HOOFDSTUK
Handeld van de Vrugtboomen en Aardgewassen.	27

 

 

[pagina ongenummerd (*4r)]

Het IV. HOOFDSTUK
Vervat de Hoedanigheid van de Zuiker-Rieten, en derzelver beschryvinge; de manier om ze te Planten, te Snyden, te Maalen, te Kooken en te Zuiveren; mitsgaders de Beschryvinge van de Zuiker-Moolens, het Kookhuis, enz.	Pag. 41
Het V. HOOFDSTUK
Behelst de Beschryvinge van de voornaamste Viervoetige Wilde en Tamme Dieren, die op deeze Kust gevonden worden.	54
Het VI. HOOFDSTUK
Geeft een Kortbondig Verhaal van meest alle Vogelen, zoo Wilde als Tamme, die zig op deeze Kust onthouden.	63
Het VII. HOOFDSTUK
Beschryft verscheide Zoorten van Wormen, Vliegen, Muggen, Slangen en meer ander Ongedierten.	74
Het VIII. HOOFDSTUK
Vertoond allerlei zoon van Zee- en Rivier-Visch, als mede Zee-Gedrogten.	82
In het IX. HOOFDSTUK
Zyn ten dienste van Directeurs, Officiers, Meester-Knegts enz. ter nedergesteld eenige Instructien en Reflexien, die

 

 

[pagina ongenummerd (*4v)]

te observeeren zyn by het waarneemen, zoo wel van Zuiker- en Koffy-Plantagien, als Hout-Zageryen, Slaven-Regeeringe, enz.	Pag. 89
In het AANHANGZEL
Vind men een echt, omstandig en naauwkeurig Verhaal van de gepleegde Moord aan zyne Excellentie den Heer van Sommelsdyk, Gouverneur, en het doodelyk Kwetzen, en daar op gevolgde Dood, van den Wel- Edelen Heer Laurens Verboom, Commandeur van de Colonie van Zuriname, op Maandag den 19 July 1688. Met de noodige Bewyzen, Brieven en Documenten, hier toe betrekkelyk.	100

 

 

 

[pagina ongenummerd (**1v)]

BERIGT voor den BOEKBINDER, om de Plaaten op zyn behoorlyke plaats te zetten.

Het wit moet aan de Plaaten blyven, om de Plaaten zoo veel mogelyk is buiten het Boek te kunnen slaan, tot gemak voor den Leezer.

De Plaat No. 1. tegen over Pag. 28

De Plaat No. 2. tegen over Pag. 37

De Plaat No. 3. tegen over Pag. 40

De Plaat No. 4. tegen over Pag. 46