| |
§. III. Noodtwendigheyd van de Gratie op't eynde van ons leven.
Overweeght hoe dat uwe maghteloosheyd sigh geduerigh meer en meer openbaert, overmits dien gestadigen bystant van de goddelyke Gratie, niet alleen noodig en is om't goed werk te beginnen, maer ook om daer in voort te gaen, en te eyndigen; maer is nergens noodzakelijker, als tot de volherding tot het laeste des levens, de welke de grootste gunst is van alle de gunsten Godts. Het is die, die ons in't bezit stelt van't eeuwig geluk. Sicut operatur Deus, (seght Augustinus lib. 2. c. 7. de dono persev.) ut accedamus, sic operatur ne recedamus. Gelyk God werkt, op dat wy tot
| |
| |
En verworpt my niet in den tyd myns ouderdoms, als myn kracht sal vergaen syn, soo en verlaet my niet. Ps. 70. 9.
Den mensch en weet syn eynde niet. Eccl. 9. 12.
| |
| |
hem komen, zoo werkt hy ook op dat wy van hem niet af en wyken. Hier-en-boven lang wel geleeft te hebben, groote deught verkregen te hebben, groote zaken voor God gedaen te hebben, en kan altemael ons zonder eene nieuwe gratie niet verzekeren; en al-hoe-wel men weerdig kan zyn den Hemel te verdienen, men kan eghter niet weerdiglyk de volherding verdienen, die altyd zal wezen een loutere gave, en eene enkele mildadigheyd des Heeren, zonder wiens bezonderen bystant, gelyk wy op elken stap zouden stronkelen, zoo zouden wy zeker stronkelen en vallen op het laeste, als wanneer het perykel van sigh te verliezen het grootste is. Het zyn nu by naer ses duyzent jaeren, dat de loght alle dagen is verlight geweest van de Son, en nauwelykx keert de Son haer aenzight af van de loght, of dese word schielyk verduystert, nogh sy en kan haer mede-gedeelt light ook niet eenen oogenblik bewaeren; zoo dat het schynt datmen, eygelyker gesproken, mag zeggen, dat de Son verlight de loght, als de loght light is. Zegt dat zelve van u | |
| |
ook, God volherd in u: Non ego, sed Gratia Dei mecum. Niet ik, maer de Gratie Godts met my. 1. Cor. 15. 10. Gy zyt van u selve zoo krank, dat indien hy zyn gezight van u af-wend, gy verloren zyt: Avertisti faciem tuam, & factas sum conturbatur, gelyk David zeyde, Ps. 29. 8. Heere gy hebt u aenzight van my af-gekeert, en ik ben onstelt geworden. O wat is den Mensch dan, als eenen afgrond van ydelheyd! Universa vanitas omnis homo! Ps. 38. 6. Hy verydelt sigh, en hy heeft alle oogenblikken ondersteunzel van doen om syn zelven op de been te houden. Hy verheft sigh boven sy zelven, en hy weet eghter niet oft hy sal volherden. Ubi est gloriatio tua? exclusa est. Rom. 3. 27. Waer is dan uwen roem? hy is uyt gesloten.
| |
| |
| |
Oeffeningh tot God.
I. Beveelt u voor elk werk uyt'er herten aen God, u selven mistrouwende van dat wel te doen, zonder een nieuwe hulp.
II. Naer dat gy dat werk gedaen hebt zoo bedankt God van alle dat'er goed in is, u gewennende alles toe te schryven aen de gratie, en aen God daer de eer-chyns van te geven, uwe croon alzoo neder-werpende voor synen throon.
III. Bid dikwils om vergiffenis van syne genade-hulpen, die den Heere u heeft gegeven, en die gy niet wel beantwoord en hebt; opreghtelyk belydende, dat de gratie aen u niet ontbroken en heeft, maer gy aen de gratie.
IV. Verwekt veele acten van Geloof, wegens den Niet die gy zyt, namentlyk in't order der Gratie, hem verzekerende, dat gy maer zoo lang zult blyven staen, zoo lang den Heer u zal blyven ondersteunen.
| |
| |
V. Verwondert u grootelykx, dat God zoo minzaemelyk handelt met een zoo snoode schepzel als gy zyt, en zegt hem met Job: Heere, wat is den mensch dat gy hem zoo verheerlykt, of waerom stelt gy u hert zoo op hem? Job. 7. 17.
| |
Tot u selven.
I. Vermeyd u iet bezonders te wezen, of te scheynen, u beste doende om nergens door geaght te worden meer als gemeen, of buyten t'gemeen.
II. En ontrekt u niet aen die lasten die gedragen worden van andere, ontvlughtende het ongemak, en den dienst die gy hun schuldigh zyt.
III. Vreest van verlaten te worden van de gratie door uwe ondankbaerheyd, en door u flauwe beantwoording aen de zelve.
IV. Verheugt u over de natuurlyke gebreken, die gy in u selven vind, als over een materie en behulpzel van, en tot d'oodmoedigheyd.
| |
| |
V. Weest indaghtig, dat die u pryst, u bedrieght, is't dat hy u in die dooling helpt, van u te doen meenen, dat, dit goed het uwe is, het welk is van de gratie. Popule meus, qui te beatum dicunt, ipsi te decipiunt. Myn volk, die de welke u zeggen, zalig te zyn, die bedriegen u. Isaiae 3. 12.
| |
Tot den even-naesten.
I. Kiest zoo veel het mogelyk is, dog zonder dat dit gemaekt werk scheyne, onder d'andere altyd de leste plaetze, als u den onweerdigsten houdende.
II. Opent opreghtelyk uwe conscientie aen den geestelyken Vader, als eenen zieken aen den genees-meester, met kloeken moed alle schaemte overstappende.
III. En versmaed niemand hoe grooten zondaer hy ook zy, zeggende by u selve; wie weet, of dien niet een uyt-verkoornen en is, en ik geensints?
IV. En wilt den meester niet maken | |
| |
over andere, noghte toonen dat gy wyzer zyt als sy.
V. Als gy mooght kiezen, zoo laet aen andere het beste, zoo in kleederen als andersints, als het minste en sleghste in alles verdienende.
| |
Gebedt
Tot den Zone Godts, om d'oodmoedigheyd te verkrygen.
O Goddelyk Woord, ô Light, ô Waerheyd, ziet hier een ellendig schepzel, dat heel bedroeft voor u verschynt, en beschaemt is syne dwaesheyd te bekennen. Gy ongeschaepen Wysheyd, uyt d'overtolligheyd van uw' oneyndelyke Liefde zyt geworden onse wysheyd en reghtveerdigheyd, op dat wy niet en souden roemen als in u; en ik heb evenwel, onwetende en dwaez als ik ben, niet erkent den autheur van alle myn goed, en hebbe gewaent als myn eygen te wezen, het gene my niet kon toe komen, als van u. Wat kan ik | |
| |
oversulkx zeggen, Ik moet het bekennen: terwylen ik my verhooveerdige, ben ik geheel duysternisse: Stultissimus sum Virorum, & sapientia non est mecum. Prov. 30. 2. Ik ben den alder-sotsten der mannen, en de wysheyd en is met my niet. De gratie is d'uwe, om dat gy die verdient hebt als Mensch, en is d'uwe om dat gy die voortbrenght als God zynde; en zonder die ben ik minder als eenen Niet, en die dingen de welke noyt geweest en zyn, nogh oyt zullen zyn, zyn gelukkiger als ik: waerom, alle de glorie u toe behoort, en my niet anders als beschaemtheyd. Komt gy dan, die alleen kont roemen, dat gy door uw' eygen maght kont d'hooveerdigste verpletteren, en zeggen, Superborum & sublimium colla, propria virtute calcavi. Ik heb door myn eygen kraght de hooveerdige op den neck getreden. Komt en verplettert het hooft van myne vermaledyde hooveerdigheyd, zoo dat'er al het venyn uytspatte. Ey verlight togh myn verstant om te konnen kennen myne ongenoegzaemheyd en onmagt tot alle goed, en maekt dat ik aen u al- | |
| |
leen, altyd daer de eer van geve. Dus bestandigh in de waerheyd, en altyd geholpen zynde door uwe gratie, zal ik mogen hopen u daer eeuwigh over te komen bedanken in de glorie. Amen.
|
|