Een pastorij in den vreemde

[p. V]

Voorrede.

Ik durf eenige belangstelling vragen voor deze mijn ‘verpoozing op letterkundig gebied,’ als ik goethe hoor zeggen, dat het menschelijke leven, van welke zijde ook beschouwd, altijd belangrijk is.

Want, wat de vriendelijke lezer hier ontvangt, is geen roman - ach! dat ik een roman had kunnen schrijven, voor een goede roman heb ik den grootsten eerbied, de diepste bewondering - maar wat ik aanbied, is de getrouwe en ware beschrijving van eenige levenstoestanden, levensbeelden en levensindrukken, door den schrijver aanschouwd en ondervonden, gedurende den tijd dat hij zich bewoog in een werkkring, die in vele opzigten iets exceptioneels had.

Nu schier twee jaren geleden heeft men mij, en wel in geachte Vaderlandsche tijdschriften, gezegd dat empirie tot materialisme, communisme en allerlei slechtheid leidt. Misschien zullen sommigen uit mijn ‘pastorij in den vreemde’ kunnen zien, in hoeverre deze bewering gegrond was.

Over de Roomsch-Catholieke kerk bestaan welligt nog bij dezen en genen eenige onjuiste, vreemde of nevelachtige voorstellingen. Ook door mijne ‘schetsen en herinneringen’

[p. VI]

mogen ze spoedig geheel verdwijnen. Niets, dit zal men wel op mijn woord willen gelooven, niets is door mij ten voordeele of ten nadeele dier kerk opgeteekend, dat ik niet met een eerlijk geweten waar kan maken.

Het leven, onze tijd vooral, eischt onpartijdigheid. Ik heb er ook hier naar gestreefd, met alle magt, als naar een der schoonste kroonen die den beoefenaar der wetenschap, die den Christen kunnen ten deel vallen.

Deze letterkundige verpoozing staat in naauw verband met de werkzaamheid van Evangelisatie, waaraan ik het voorregt heb gehad mij gedurende eenige jaren te mogen wijden. Ik neem daarom deze gelegenheid te baat, om mijn openlijken en opregten dank te betuigen aan die vele en belangrijke gemeenten in ons Vaderland, wier stoffelijke en geestelijke ondersteuning ik in zoo ruime mate heb mogen ondervinden, toen ik in haar midden als een lastige bedelaar, voor een goede zaak, rondging.

En hiermede een hartelijk vaarwel aan vrienden en aan vreemden.

Augustus.

1857.

A.P.

[p. VIII]

Erlauben Ew. Ehrwürden, dass ich sie mit meiner besondern Denkart und Methode etwas naher bekannt machen darf.
claudius, Th. VI. p. 76.