Disquisitio historico-dogmatica de realismo et nominalismo

[p. 275]

Theses.

I.

Realismus et Nominalismus in Theologia aeque vitandus est. Unus Conceptualismus sese commendat.

II.

Conceptualismus tamen in theologicis non facile adhibetur.

III.

Realismus, per Conceptualismum debilitatus, in Mysticismum abiit.

IV.

Mystici, quoad formale eorum principium, Nominalistae, quoad materiale, Realistae dicendi sunt.

[p. 276]

V.

Realismi principium formale est: ontologice vera habere, quae logice demonstrata sunt; principium materiale: logice distinguere inter substantiam eiusque attributa.

VI.

Realismus, dum sibi constat, ad Pantheïsmum idealem Nominalismus, dum sibi constat ad Atheïsmum ducit.

VII.

In Realismo aeque ac in Nominalismo Ethica frustra quaeritur.

VIII.

Conceptualismus medii aevi Rationalismus fuit vulgaris.

IX.

Gilbertum Porretanum, de Trinitate disputantem, Conceptualistam dicimus.

X.

Theologia speculativa, quae dicitur, nostri temporis, in Realismo nititur.

XI.

In Theologicis una auctoritate niti, Nominalismus dicitur.

[p. 277]

XII.

Liber de generibus et speciebus male a Viro Cl. Cousin, Abaelardo tribuitur.

XIII.

Ratiocinatio Richardi a Sancto Victore, qua Trinitatem probare conatus est, nihil valet.

XIV.

Doctrina Anselmiana de satisfactione Christi sacro Codice non continetur.

XV.

In philosophia Viri Cl. Locke notio Dei abundat.

XVI.

Malum morale non ordinis est privatio, sed perturbatio.

XVII.

Duplex sensus in sacro Codice interpretando non est admittendus.

XVIII.

Praeclare Vinet. (Chrest. Franc. Tom. III.) ‘C'est à la puissance de faire vibrer en nous les cordes primitives de l'âme, ce qu'elle a de plus simplement humain, c'est à cela et à nulle autre chose, que nous reconnaissons l'orateur.’

[p. 278]

XIX.

Theologus Reformatus non potest non jus sibi vindicare, libere in s. Codicis doctrinam inquirendi.

XX.

Scholastici, prima periodo, philosopha in Theologicis ratione uti ausi sunt, quandoquidem ‘per fidem ad intellectum’ sese perventuros putabant; altera vero periodo eandem libertatem amabant propterea ‘quod magnum theologiam inter et philosophiam obtinere discrimen sibi persuasum habebant.