Adriaan de Mérival

[p. 304]

Hoofdstuk XLIX
‘Vaarwel, een lang vaarwel’.

Adriaan is aan het eind van zijn afscheidsbezoeken, aan het eind ook van zijne officiëele en niet officiëele, pastorale werkzaamheid.

Den vijftienden Juni is Caroline te Zuidrichem aangekomen, de zestiende is voor hun laatste samenkomst bestemd. De zeventiende zal Madame Martin met hare dochter naar Parijs, Adriaan naar Amsterdam zien reizen.

En de zestiende is het heden.

Pater Rosa is reeds tegen elf uur in den morgen ‘boven, bij den grutter van der Wiel’, met andere woorden in de vertrekken van Angélique te vinden.

Angélique heeft hem met zichtbare koelheid ontvangen. Zij gaat voort met het maken van allerlei toebereidselen voor de afreis, juist alsof zijn Eerwaarde niet tegenwoordig ware.

Pater Rosa schijnt zich dit niet aan te trekken.

[p. 305]

Hij is even vriendelijk als gewoonlijk; helpt Angélique een weinig, door haar het een of ander aan te geven, dat zij - want zij is wel eenigszins afgetrokken - niet vlug genoeg vinden kan.

Inmiddels is hij voortdurend in gesprek met Caroline.

‘Ik zou het niet doen, melieve’, zegt hij haar bij herhaling.

‘Waarom niet, mijn Vader? Gij vertrouwt mij toch wel?’

‘Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den booze, heeft de Zaligmaker ons geleerd te bidden. Waarom zal mijne lieve dochter de verleiding opzoeken?’

‘Maar indien het nu geen verzoeking voor mij zijn zal? En waarlijk, het zal geen verzoeking zijn. Mijn besluit staat vast, en dat van mijn vriend evenzeer. Uw Eerwaarde moet toch bedenken, dat wij geen kinderen meer zijn. Wij weten immers, waarom wij het doen. 't Zal toch geen zonde zijn, dat wij elkander een laatst vaarwel toeroepen. Vader, 't is voor zoo lang, 't is voor altijd.’

‘Daarom juist, melieve, wensch ik u de aandoeningen te besparen, die bij zulk een gelegenheid zich licht van u meester kunnen maken.’

‘Zou ik dan geen aandoeningen hebben, mijn Vader, indien ik weg moest reizen, zonder de Mérival een enkelen afscheidsgroet te hebben gebracht?’

‘Ik weet niet, waar de man zich mede bemoeit.’

[p. 306]

mompelt Angélique bij zichzelve, terwijl zij, al heen en weder loopende door het vertrek, hare bezigheid voortzet.

‘Ja dat is wel zoo, gaat Pater Rosa voort, dat is wel zoo, maar dan zijt gij aan elken schadelijken invloed onttrokken.’

‘Schadelijke invloed! Dat meent Uw Eerwaarde niet.’

‘Ja, dat meen ik wel, Caroline. En ik moet u zelf verzoeken op mijne woorden te letten. Ik ben verantwoordelijk voor het heil van uw ziel. Ik dien te weten, wat al of niet goed voor u is.’

‘Uw Eerwaarde zal toch niet beweren, dat het niet goed voor mij is de Mérival nog eens voor het laatst te zien?’

‘Gij weet wel, wat ik u gezegd heb. Ik heb daar niets op tegen, indien gij het slechts in mijne tegenwoordigheid wilt doen.’

‘Neen, dat gaat niet, mijn Vader, dat zou de Mérival vast niet aangenaam vinden.’

‘Dat is de vraag niet, mijne dochter, wat de Mérival al of niet aangenaam vindt. Ik moet het u ronduit verklaren....’

‘Daar is die heer,’ dus spreekt een binnenkomende dienstmaagd.

‘Laat Mijnheer in de kamer hiernaast,’ is het antwoord van Caroline. Daarop gaat zij voort tot Pater Rosa: ‘Ik ben u in de rede gevallen.’

[p. 307]

Pater Rosa stelt zich voor Caroline in al zijne lengte, en herneemt:

‘Ja, Caroline, ik moet u verklaren, dat ik u verbied de Mérival anders, dan in mijne tegenwoordigheid, te zien.’

‘Dat blijk van wantrouwen grieft mij, mijn Vader.’

‘Ik zeg u, dat het geen wantrouwen is. Het is mijn plicht zoo te spreken, het is belangstelling in uwe zaligheid. Gij moogt God niet verzoeken.’

‘Het doet mij leed, dat ik uw Eerwaarde in dezen niet gehoorzamen kan. Maar zien moet ik de Mérival en onder vier oogen, eer ik vertrek. Ik ga nu bij hem, ik kan hem niet langer laten wachten.’

‘Gij moogt niet,’ zegt nog eens Pater Rosa met een uitdrukking in zijn stem, die aan den dag legt met hoeveel inspanning hij zijn drift moet bedwingen. Hij grijpt Caroline bij den arm. Deze ontworstelt zich met groote vlugheid, is in een oogwenk buiten het vertrek, en dat, waar Adriaan zich bevindt, binnengetreden. Zij sluit daarvan de deur met den sleutel af.

‘Elle a parfaitement bien agi,’ duwt Madame Martin den eerwaarden vader toe, met wien zij alleen in het vertrek blijft.

Deze is zichzelf reeds weder meester, en antwoordt niet, maar zet zich op den sofa en opent zijn gebedenboek, waaruit hij blijft bidden, gedurende den tijd dien Caroline met Adriaan doorbrengt.

[p. 308]

Over deze zijne laatste samenkomst met Caroline, vind ik in zijne aanteekening slechts een paar woorden, waaruit blijkt dat zij elkander moed inspraken, elkander wezen op de heiligheid van de liefdetaak die zij beiden gingen ondernemen, en, op het punt van het vertrek te verlaten, elkander den eersten en den laatsten kus drukten op het voorhoofd.

De deur van de kamer, waarin Angélique en Pater Rosa zich bevinden, gaat ten slotte weder open, en laat het jonge paar binnen, Adriaan doodsbleek, Caroline met roodgeschreide oogen.

Adriaan leidt Caroline aan de hand en wil haar tot haar moeder voeren. Maar Pater Rosa komt hem voor, legt op zachte wijze Caroline's hand uit die van Adriaan in de zijne, en zegt vragend:

‘Gij behoort Gode toe?.... Wees gezegend, mijne dochter.’

Caroline zinkt aan de borst van Pater Rosa, en Adriaan spoedt zich weg.

Den volgenden dag om twaalf uur hangen de kamers bij Grutter van der Wiel te huur, en heeft Adriaan reeds afscheid genomen van zijn gastheer, Dr. Beelen; die sedert, bij het gemis van den hem dierbaar geworden vriend, met nieuwen ijver zich aan zijn aandoenlijke kranken heeft gewijd.

Adriaan betrekt eenige maanden later een landelijke pastorie, in het midden zijner eigene gemeente.

[p. 309]

Maar hij woont er niet alleen.

Zijn vader heeft zich uit de zaken teruggetrokken en woont bij hem in, voorwerp van des jongen herders eerste en teederste zorg.

einde.