Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 5

Eerste hoofdstuk.
Van de Melchiten.

‘DE Melchiten verschillen by na nergens in van de voorgemelde Grieken,⁺ zo ten aanzien van geloof, als van plechtigheden. De naam van^(a) Melchiten of Koningsgezinden wierdt hun gegeven, omdat zy de gemeene gevoelens der Grieken die aan de uitspraken van het Concilie van Chalcedonien gehoorzaamden, opvolgden: dewyl zy nu daar in alleen betrachteden den wille des Keizers te doen, noemden hunne vyanden hen Melchiten, daar mede te kennen gevende dat zy den Godsdienst van den Keizer omhelst hadden. Echter geven wy thans den naam van Melchiten aan de Syriers, aan de Cophten of Egyptenaars, en andere Natien van den Levant, die, hoewel zy geen ware Grieken zyn, nochtans met hen in gevoelen overeenkomen: dit is de reden waarom Gabriel Sionita hun onverschilliglyk den naam van Grieken of van Melchiten geeft; ook merkt hy aan, dat zy door den gantschen Levant verspreid zyn,^(b) dat zy het Vagevuur lochenen, dat zy gezwoorne vyanden van

+ Afkomst des naams Melchiten.

(a) Van Malec, een Hebreeuwsch en Syrisch woord, dat Koning betekent. De Melchiten kregen dien naam, omdat zy zich gedroegen naar het Edikt van Keizer Martianus, beveelende het afkondigen en aannemen van het Concilie van Chalcedonien. ‘Die naam, zegt P. le Brun, in zyn Explition des Ceremonies de la Messe Tom. II. heeft een langen tyd stand gegrepen, en betekent die geenen die met de Catholyke Kerk vereenigt waren; doch sedert de scheuringe der Grieken worden daar door verstaan die het met den Patriarch van Constantinopolen houden, enz.

(b) Purgatorium nullum existere pessimè crediderunt; indeque illis odium intestinum in summum Pontificem, ita ut eidem veracissimo in terris Vicario Primatum pertinaciter abnegent. Gabr. Sion. de Relig. & mor Orient.

[p. 135]

⁺ den Paus zyn, en dat 'er in 't geheel Oosten geene zyn die 's Pauzen Opperhoofdigheit zo krachtig bestryden. Maar men moet zich niet verwonderen dat zy zo groote vyanden van de Roomsche Kerke zyn, dewyl zy het met de ongelatinizeerde Grieken volkomen eens zyn. Wat hun gevoelen aangaande het Vagevuur betreft, het verschilt mede niet van dat der ware Grieken; en schoon zy nevens hen lochenen, dat 'er een afzonderlyke plaats is, Vagevuur genaamt, waar in de zielen door een wezentlyk en waar vuur gestraft worden, echter lochenen zy het aanwezen van een Vagevuur niet, in diervoegen als wy het van de Grieken sprekende verklaart hebben. Daarenboven is het gevoelen der Melchiten aangaande de Opperhoofdigheit des Patriarchs van Rome, ook het zelvde met dat der Grieken die zich niet aan de uitspraken van het Concilie van Florence onderworpen hebben. Met een woord, uitgezondert eenige pointen van weinig belang die de Plechtigheden en de Kerkelyke Tucht raken, zyn de Melchiten in alles ware Grieken; zy hebben zelf het Euchologium of Kerkgewoonteboek⁺ der Grieken, nevens de meeste hunner andere boeken die den Dienst betreffen, in 't Arabisch overgezet: 't geen echter niets byzonders in hen is, dewyl ook de andere secten van den Levant het Euchologium en andere Ceremonie-boeken, tot hun gebruik uit het Grieksch vertaalt hebben. Doch alle hunne Overzettingen zyn gemeenlyk niet zeer getrouw, en de Arabische Canons der Concilien hebben weinig nuts in. Ik geloof nochtans, dat de Arabische Vertalingen der Melchiten boven alle de andere te stellen zyn, omdat zy met de ware Grieken overeenstemmen, schoon zy mede niet vry zyn van vooroordeelen, dat hen zomwyl verhindert oprecht te handelen. In 't algemeen zyn de Christenen van den Levant, wel verre van de nauwkeurigheit in het overzetten van Grieksche Boeken waar te neemen, van gedachten dat het hun geoorloft is de Autheurs die zy vertolken, naar hun goeddunken te doen spreken. Yder secte slaat tot verdediging van haare gevoelens allerlei wegen in; en ik twyfel niet of men moet daar aan toeschryven de gewaande Canons, die men het Gemeen onder den naam van Canons van het Concilie van Nicea, uit het Arabisch overgezet, heeft in de hand gestopt. Het groot gezag van het Concilie van Nicea is oorzaak geweest waarom men die Arabische Canons, welke yder secte naar haare gevoelens geschikt heeft, heeft uitgevonden. De Melchiten vinden in die zogenaamde Canons van de Kerkvergadering⁺ van Nicea, stoffe om zich tegen te Jacobiten te verweeren; en de Jacobiten van hunnen kant, verdedigen met die zelve Canons hun gevoelen rakende de eenheit van natuur in onzen Zaligmaker. De eene zo wel als de andere doen het Concilie van Nicea naar hun goeddunken spreken. De Jacobiten beschuldigen de Melchiten, dat zy die Canons verdorven hebben. De Maroniten, die in den aanvang tot de secte der Jacobiten behoorden, doen hun het zelve verwyt. Joannes Baptista Leopardus, een Maroniet, en Aartsbisschop van Esdron, beschuldigt,^(a) in het boek dat hy den tytel van Wynoogst der Sacramenten gegeven heeft, de Melchiten dat zy by de 55^ste Canon van het Concilie van Nicea eenige woorden gevoegt hebben, om hun gevoelen aangaande het verlaten van hunne huisvrouwen te begunstigen; ook verwyt hy hun dat gebruik van de Mahometanen ontleent, en het vervolgens in den Canon geplaatst te hebben. Doch dat verwyt is zeer ongegrond, aangezien het zeker is dat de Grieken en de andere Levantynen hunne vrouwen mogen verlaten, en met andere trouwen, voornamelyk in gevalle van overspel. De Melchiten hebben in dien gemelden Canon van het Niceesche Concilie niets anders ingelascht, dan 't geen met het gebruik der Grieksche Kerke overeenkwam.’

De Melchiten hebben hunnen byzonderen⁺ Patriarch, die zich thans te Damas onthoudt, en zich Patriarch van Antiochien noemt, even als die der Maroniten. Zedert eenigen tyd, zegt P. le Brun, heeft de schaarsheit van Diakens en andere Kerkdienaren die Grieksch lezen konden, te weeg gebragt dat zy hunne Misse in 't Arabisch celebreren. Wanneer men den Dienst in 't Grieksch niet doen kan, zingt men den Brief en het Evangelie in 't Arabisch.

+ De Melchiten zyn vyanden, van den Paus enz.

+ Aanmerkingen op het overzetten van Canons der Concilien en andere Grieksche Boeken.

+ Twist daar over tusschen de Jacobiten en Melchiten.

(a) Abrab. Ecchel. Not. in Can. Ar. Conc. Nic.

+ De Melchiten hebben hun eigen Patriarch.

[p. 136]

⁺ Ik zal hier aanmerken, dat men een gedeelte der scheurzieke Christenen van den Levant den naam van gegordelde Christenen geeft, voornamelyk die van Syrien, de Nestorianen, de Jacobiten, enz. om dat zy in 't algemeen een lederen riem of gordel, die zeer breed is, om 't lyf hebben. De insteller van die gewoonte was een zeker Calife of Opperpriester der Sarracenen in de negende eeuw, die aan zyne onderhorige Christenen geboodt zich op die wyze van de Mahometanen te onderscheiden.^(a) Waarschynelyk is uit die hatelyke onderscheidinge, naderhand in 't vergeetboek geraakt, en die riem tot een sieraad geworden zynde, de volgende gewoonte gesproten. Namelyk, de Bisschop een Christen in den Ban doende, en de Anathema over hem uitsprekende, sneedt hem den riem af, en gaf hem eenige slagen op de schouders. Uit kracht van dat gebruik, betekent het Grieksch bastertwoord Zonnar, by dat soort van Grieken, de Kerkelyke Tucht zo wel als een gordel of riem.

+ Gegordelde Christenen.

(a) Zie Bibliotbeq. Orient van Herbelot.