Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

LI. Capittel

1Doen begonst het Ghebedt eenighsins overnatuerlijck te worden,¹ 2voor meestendeel bevrocht met innighe stilte, ende rusten in Godt,² 3door een bloot ofte levende gheloof van Godts teghenwoordigheyt;

1 overnatuerlijck, zie IX. cap., r. 7

2 bevrocht, bewerkt
innighe (stilte), hoedanigheid van het gebed, waarin God de ‘eenvoudigh’ (zie r. 5) geworden geest de onmiddellijke ervaring van zijn tegenwoordigheid verleent. Met het ‘innighe’ gebed begint het eigenlijke mystieke contemplatieve leven, en het is er de gewone vorm van (zie Debl., p. 396)
rusten in Godt, een vorm van mystiek gebed, syn. ‘innigh ghebedt’
levende, syn. voor ‘bloot’ (zie XLII. cap., r. 16)

[p. 103]

4alle grove werckelijckheyt ende menighvuldigheydt der inwendighe⁴ 5krachten vielen al af, behoudende alleen een eenvoudigh ghesicht⁵ 6des Gheloofs binnen in my inwendigh, ende een conforme, soete 7ende stille toeneyginghe der liefde tot Godt.

8Alle andere eyghen werckelijckheyt verveelden, ende vermoey-⁸9den my seer, als nievers toe nut, als om de inwendighe ruste te 10verstooren, de inwendighe klaerheyt te doen verduysteren, den 11gheest te doen opkomen uyt de innighe eenvoudigheyt tot een¹¹ 12schaedelijck ghewoel, ende menighvuldigheyt.

13Als de occasie presenteerde, dat ick eenighe inwendighe acten¹³ 14van deughden moest oeffenen, dat dede ick met soo groote stillig-^14-1515heyt ende eenvoudigheyt, als 't my moghelijck was, om den gheest 16in sijne puerheyt beter te bewaeren, ontmenghelt vande sinnelijcke^1616-17 17ende ghevoelijcke krachten; soo veel als de gratie Godts my alsdan 18ontdeckte van dese puerheyt, ende ontmenghelinghe; want het¹⁸ 19Goddelijck licht was in 't eerst noch wat sober, even-eens ghelijck¹⁹ 20het licht van eenen aenkomenden dagheraet, het welcke allenxkens 21met graeden aenwast.²¹

4 werckelijckheyt, inspanning
menighvuldigheyt, de natuurlijke verscheidenheid van de werking der menselijke ken- en streefvermogens (zie Debl., p. 397)

5 eenvoudigh, hoedanigheid van de bovennatuurlijke intuïtie, geschonken in het beschouwende leven, die het verzaken van die activiteit der vermogens niet meer vereist en door deze niet gestoord wordt (Debl., p. 393)

8 eyghen werckelijckheyt, zie XLII. cap., r. 14-5

11 eenvoudigheyt, de intuïtieve eenheid waarmee het gebed wordt beoefend (vgl. XLII. cap., r. 2)

13 presenteerde, zich voordeed
acten, beoefeningen

14-15 met soo... eenvoudigheyt, zo wars van alle vertoon

16 ontmenghelt van, bevrijd van alle inmenging van de natuurlijke activiteit of van de objecten der vermogens (Debl., p. 399)

16-17 sinnelijcke ende ghevoelijcke krachten, vgl. XLII. cap., r. 29-30

18 ontmenghelinghe, loutering van alles wat de eenheid der intuïtieve schouwing en het bovennatuurlijke karakter der directe Godservaring en -verbondenheid in de weg staat (Debl., p. 399)

19 sober, karig

21 met graeden aenwast, geleidelijk toeneemt