Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

[p. 19]

[p. 21]

Eerste Capittel

1Ter eeren ende ter glorie vande Alder-heylighste DRYVULDIG-2HEYT, ende van JESUS, MARIA, JOSEPH, moet dese H. Ghe-^2-33hoorsaemheyt begonst ende voleynt worden. Amen.³

4Mynen Vader was van gheboorte van Haezebroeck, myn Moeder⁴ 5van Poperinghe; mynen Vader was ghenoemt Jan Petyt, myne Moeder⁵ 6Anna Folcque, myne Moeder was weduwe, als sy trouwde met mynen 7Vader; sy hadde twee Sonen by haeren eersten Man; den oudtsten 8was Ignatius, den joncxsten Jacques Warneys.

9Ick was het eerste kindt van haer tweede houwelijck, ende ben⁹ 10tot Haezebroeck gheboren op Nieu-jaers-dagh ten 12. uren s'nachts¹⁰ 11in het jaer 1623. ende wiert ghenoemt MARIA.

12Mijnen Vader ende Moeder hebben t'samen in houwelijck ghe-13wonnen ses Dochters, twee daer van zijn ghestorven inde jonghe 14jaeren van onnooselheydt, eene ghestorven jonghe dochter ghe-¹⁴15noemt Sofina, een ghestorven jonck ghehout ghenoemt Clara, daer¹⁵ 16resteert noch in't leven mijne Suster Anna Maria, ende Ick.¹⁶

17Ghelooft moet Godt zijn inder eeuwigheydt, die my heeft lae-18ten voort-komen ende gheboren zijn van seer deughdelijcke, godt-19vreesende, ende godtvruchtighe Ouders, de welcke oock eenighsins 20goede Religieusen, oft gheestelijcke persoonen souden beschaemen 21in hunne stichtighe ende godtvruchtighe maniere van leven; sy²¹ 22waeren alle beyde yverigh tot de Godts-dienstigheyt, om de eere 23Godts, ende de eere van de gheestelijcke persoonen voor te staen,²³ 24sy hielden den gheestelijcken staet in groote weerde ende respect,²⁴ 25principalijck als de selve stichtigh ende goedt van leven waeren;²⁵

2-3 dese H. Ghehoorsaemheyt, nl. tegenover haar geestelijke leidsman Michaël a Sancto Augustino, die haar de opdracht gaf haar leven te schrijven.

3 begonst, begonnen
voleynt, voltooid

4 Haezebroeck, Hazebroek, stadje in Frans-Vlaanderen

5 Poperinghe, Poperinge, stadje in West-Vlaanderen

9 houwelijck, huwelijk

10 tot, te

14 onnooselheydt, onschuld

15 ghehout, gehuwd

16 resteert, blijft

21 stichtighe, stichtelijke

23 voor te staen, te verdedigen

24 hielden... respect, hielden in hoog aanzien, waardeerden zeer
den gheestelijcken staet, de geestelijke stand, de geestelijkheid

25 principalijck, voornamelijk
de selve, nl. de gheestelijcke persoonen

[p. 22]

26sy en kosten niet verdraeghen, dat jemant jet sprack dat streckte²⁶ 27tot verkleyninghe vanden gheestelijcken staet: mijnen Vader, die²⁷ 28een kloeck verstandigh ende seer yverigh man was, die stelde hem²⁸ 29met heftigheyt daer teghen, om hun te doen swyghen, die qualijck²⁹ 30spraecken, ende om dat sy met meerdere eerbiedinghe souden³⁰ 31spreken, seyde hy, het en is ons niet gheoorloft soo te spreken vande³¹ 32Priesters, ende dienaeren Godts.

33Hy en ghedooghde oock niet, dat jemant eenighen achterklap³³ 34sprack van sijnen naesten, maer hy dede hun swyghen met een³⁴ 35behendighe maniere, met te segghen hebben sy die kranckheyt,^35-3635 36wy hebbender andere: my en ghedenckt niet, dat ick oyt eenighen³⁶ 37achterklap hebbe hooren spreken, oft besigh zijn met het doen en 38laeten van andere menschen in het huys van mijnen Vader, niet 39meer, oft wy jevers verre op het landt ghewoont hadden: hier door³⁹ 40zijn wy opghequeeckt gheweest in groote onnooselheyt, rechtsinnig-41heyt, ende eenvaudigheyt; ick was soo onnoosel ende soo onverlet⁴¹ 42vande menschen, dat ick niet en wist, noch en peysde, datter in 43ons Dorp eenighe sonden gheschieden, noch ick en kende ghelijck⁴³ 44gheene sonden.

26 kosten, konden

27 verkleyninghe, vernedering

28 kloeck, scherpzinnig

29 qualijck, kwaad

30 eerbiedinghe, eerbied

31 het... gheoorloft, het betaamt niet dat wij...

33 ghedooghde, duldde, verdroeg

34 met, op

35-36 hebben sy... andere, (directe rede)

35 kranckheyt, zwakheid

36 my en ghedenckt niet, ik herinner mij niet

39 jevers, ergens
op het landt, te lande

41 onnoosel, onschuldig, naïef

43 onverlet, onbenadeeld (zonder schade of nadeel te ondervinden)