Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde. Deel 1

[p. 85]

IX. Geestelijke Gedichten.

Zie Jan te Winkel, Geschied. der Nederl. Letterk. I bl. 265-289 en hierachter ook de Afdeeling Geestelijke liederen.

473. C. Oberlin, Bericht omtrent een Fragment, bevattende ‘des légendes en vers’, met 8 vs tot proeve. - A.L. Millin, Magas. encyclopédique VIII (1803) tome VI bl. 20. Vgl. aldaar bl. 17.- Overgenomen in den Alg. Konst- en Letterb. 1803 II bl. 168.

474. H. Hoffmann von Fallersleben, Bericht omtrent een HS. [der Leidsche Hoogeschool] inhoudende Legenden. - Alg. Konst- en Letterb. 1822 I bl. 93.

475. J.J. Lambin, Overzigt van een oud HS. bevattende Bijbelsche tafereelen. - Belg. Museum III (1839) bl. 276-285, met 2 pl.

476. Geestelijke gedichten van Jacob van Maerlant en anderen, uit de 13e en 14e eeuw. Medegedeeld en met eene inleiding en doorloopende aanteekeningen voorzien door L.Ph.C. van den Bergh. - Nieuwe Werken v.d. Maatsch. d. Nederl. Letterk. dl V, 2e st. (1841) bl. 1-124. Ook afzonderlijk verschenen: Dordrecht 1840. 8^o. Deze gedichten zijn alle afzonderlijk in deze Afd. of in de Afd. Liederen opgenomen.

477. Te dezer plaatse moest vermeld geworden zijn: 24 Geestelijke gedichten, uitg. door A.A.E. Angillis, naar het Hulthemsche HS., waarnaar in verschillende boekwerken verwezen wordt. - Mij is echter gebleken dat dit boek nimmer verschenen is en bijgevolg niet bestaat. - Angillis had het voornemen dit werk uit te geven en had het zelfs ter perse gelegd, zoodat hij reeds 5 afgedrukte vellen (18 gedichten of bl. 1-80) aan C.P. Serrure ten behoeve van diens Vaderl. Museum ter inzage geven kon. Deze kon dus in zijn inhoudsopgave van het ‘Groot Hulthemsche HS.’ (Vad. Mus. III, 1859-1860 bl. 139-164) voor Gedicht 1-18 naar de uitg. van Angillis verwijzen en die verwijzing werd door latere schrijvers overgenomen. - De uitgave echter heeft nimmer plaats gevonden.

478. Van den levene ons Heren. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 266-268. a. Fragmenten van een oud Bijbelsch gedicht, met aanteekeningen van J.F. Willems. - Belg. Museum IV (1840) bl. 264-267. b. Van ons Heren kynscheide, uitg. [naar het Zutphensche HS. op de Acad. Bibliotheek te Groningen] door L.Ph. C. van den Bergh. - N. Werken v.d. Mtsch. d. Ned. Letterk. V, 2e st. (1841) bl. 84-86. Dit fragment is vers 854-921 van ‘Vanden levene ons Heren’. (Zie hieronder c).

[p. 86]

- M. de Vries, Over het voorgaande bl. 85 vs 18, bl. 175 vs 278. - Proeve v. Mnl. taalzuivering (1856) bl. 95, 96, 129. c. Vanden Levene ons Heren. Een Rijmwerk uit de Middeleeuwen. Naar een HS. der XVe eeuw [op het Prov. Utrechtsch Archief berustende] uitg. door P.J. Vermeulen. Utrecht 1843. 8^o. Vers 3010-3053 en 3164-3217 zijn afgedrukt naar fragmenten van een Limburgsch HS. op de Kon. Bibliotheek te 's Gravenhage. Bl. 165-188 bevatten de eerste 567 verzen van Dboec van den houte (hierachter N^o. 480). Beoordeeld d. W.J.A. Jonckbloet in De Gids 1843 bl. 334-346, d. H. in Alg. letterl. Maandschrift 1843 bl. 469-473. - Vergel. A. de Jager in Alg. Konst- en Letterb. 1843 I bl. 370-376. d. Van den levene ons Heren. Fragmenten van een HS. uit het laatst der XIIIe eeuw, medeged. door D.J. van der Meersch. - Taelverbond 1854 bl. 170-205. In deze uitg. is het Audenaerdsche HS. tegenover het Utrechtsche HS. gedrukt. - Verg. Belgisch Mus. III (1839) bl. 209. e. Bruchstück eines unbekannten Mnl. Gedichtes, mitgetheilt [naar het HS. te 's Hage] door H. Hoffmann von Fallersleben (begin.: Ommate no behagelhede). - Germania II (1857) bl. 428-430. Dit is vs 3164-3217 van Vanden levene ons Heren (hiervóor c). f. Eelco Verwijs, Sprokkelingen. Lev. ons Heren vs 1620, 2245. - Taal- en Letterb. V (1874) bl. 104-106. g. V. Van der Perre, Van den Levene ons Heren. - Het Belfort I (1886) bl. 69-76.

479. Gedichten met betrekking tot het leven van Jezus. a. Tafereelen uit het leven van Jezus. Alle dat opt aerden noyt was ghemaect Moet weder ter aerden ende wordē naect. Z. p. e. j. (Gouda, Ger. Leeu c. 1480) 8^o. Zie verder over dit hoogst zeldzame plaatwerk: Campbell Annales N^o. 746. - De eerste elf verzen zijn met een houtsnede medegedeeld door K. Falkenstein in zijne Gesch. d. Buchdruckerkunst (1840) bl. 60. b. Leven van Jezus in verzen van Jan Boendale, gezegd Jan de Clerc. - Der Leken Spieghel uitg. door M. de Vries, Boek II (1845). c. Tafereelen uit het leven van Jesus, een handschrift van de XVe eeuw [uitg. door C.P. Serrure]. Gent 1863. M. pl. gr. 4^o. Uitg. v.d. Mtsch. d. Vlaemsche Biblioph. IIIe Ser. N^o. 8. d. Van ons Heren gheboerte. Uitg. door C.P. Serrure, naar het Hulthemsche HS. - Vaderl. Mus. II (1858) bl. 411-414.

[p. 87]

e. Het heilig Sacrament of ons Heeren Avondmael, uitg. [naar het HS. op de Stadsbibliotheek te Gent] door Ph. Blommaert. - Oudvl. gedichten d. XII-XIV eeuwen II (1841) bl. 64. f. Van ons heren passie, [door Otto vander Leyen] [Aus dem Petershäuser HS. zu Heidelberg] mitgeth. von F.J. Mone. - Anzeiger f. Kunde d. Dtsch. Vorzeit VIII (1839) bl. 584. g. Hier nae beghint die passie ons liefs heren, als se bescreven is van den vier ewangelisten. Uitg. [naar een HS. te Tübingen] in Mittelniederl. Gedichte herausg. von H.A. Keller. (1851) bl. 8-32. h. Berijmde lijdensgeschiedenis des Heeren, uit een handschrift der XVe eeuw medegedeeld door W. Moll. - Kerkhist. Archief I (1857) bl. 433-438. i. Middelnederlandsche poezie, deels hersteld, deels voor het eerst uitgegeven door Prudens van Duyse. - Dietsche Warande IV (1858) bl. 505-525. I. Van die bitter tranen ons heren. Bl. 510. II. Van die seven vruechden onser liever vrouwen. Bl. 515. III. Vanden vrouden die onse here hadden aenden cruce (proza) bl. 523. I en III zijn ook afgedrukt in: Volks-Alm. v. Ned. Kathol. 1884. bl. 135-141. j. Die sieben Worte [Aus dem Petershäuser HS. zu Heidelberg] mitgeth. von F.J. Mone. - Anzeiger f. Kunde d. Dtsch. Vorzeit VIII (1839) bl. 588. - Uitvoeriger medegedeeld o.d.t. De zeven kruiswoorden, naar het HS. der Kon. Academie te Amsterdam door W. Moll in Kalend. v.d. Protest. in Nederl. VI (1861) bl. 76-86.

480. Dboec van den houte. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 268. a. D. Buddingh, Over Dboec vanden houte. - In zijn Mirakel-geloof in de Nederl. (1844) bl. 67-68. b. - Over Jacob van Maerlant, Het boexken van den houte, ofte de drie gaerden. - Beschrijving en uittreksels. - Gesch. v. opvoed. en onderw. II 1 (1849) bl. 96-103. c. Tboeck vanden Houte. Ghepr. Thantwerpen by my Henrijc van Rotterdamme, Littersnijder. Z. j. (c. 1496). 8^o. Zie du Puy de Montbrun Recherches bl. 59 en Campbell Annales N^o. 1025.

[p. 88]

d. Vandē houte. Ghepr. Thantwerpen by mi Symon Cock 1546. 8^o. e. Hier begint tboexken vanden Houte. Ghepr. Thantwerpen bi de wed. van Henrick Peeterssen van Middelburch z.j. (c. 1550). 8^o. f. Dat boeck van den houte. Ghepr. tot Amsterdam by Harman Janszoon Muller z.j. (c. 1575) 8^o. g. Dat boeck vanden Houte. T'Hantwerpen by Pauwels Stroobant 1596. 8^o. h. Dat Boeckxken vanden Houten. t'Hantwerpen by Pauwels Stroobant z.j. 8^o. i. Het Boeckxken vanden Houten. t'Antwerpen by Pauwels Stroobandt 1669. 8^o. k. Het Boeckxken vanden Houten. t'Antwerpen by Jan Baptist Jacobs 1700. 8^o. l. Dit es utetdiechs van den houten. - In Vanden levene ons Heeren... uitg. door P.J. Vermeulen. (1843, hiervóor N^o. 478 c). Bijlage (bl. 166-188). m. Dboec vanden houte door Jacob van Maerlant. Uitgeg. [naar afschriften van het Hulthemsche HS. en van het Zutphensche, op de Acad. Bibliotheek te Groningen; vers 1-567 naar het HS. op het Prov. Utrechtsch Archief, met inleiding, aanteekeningen en woordenlijst] door J. Tideman. Leiden 1844. 8^o. Uitg. door de Vereen. t. bevord. d. oude Nederl. letterk. Bevat als Bijlage A eene mnl. proza-bewerking van Dboec vanden houte en als Bijl. B het middelnederduitsch gedicht Van deme holte des hilligen krützes. Beoord. door W.J.A. Jonckbloet in De Gids 1845 bl. 61-72. - Antikritiek hierop d. J. Tideman in Alg. Letterl. Maandschr. 1845. Antikrit. bl. 1-12. - In Alg. Letterl. Maandschrift 1845, bl. 258-275. - Teregtwijzing aan D. Buddingh en J.A.M. Mensinga door J. Tideman. Aldaar 1846. Antikritiek bl. 13-18. n. C.P. Serrure, Dboec vanden houte is niet van Maerlant. - Vaderl. Mus. IV (1861) bl. 173-180. o. Bruchstück aus dem Boek van den houte [naar een HS. te Bonn] mitgeth. von A. Birlinger. - Germania XV. N.R. III (1870) bl. 360-364. p. Van deme Holte des hilligen Krützes. - Naar het ‘Harte Boek’ der Flanderfahrer Gesellschaft in Hamburg’ medegedeeld door N. Staphorst in zijne Hamburgische Kirchengeschichte (1725) I bl. 202-222 en daaruit overgenomen door J. Tideman als Bijl. B zijner uitgave (hiervóor m).

[p. 89]

q. Van deme Holte des hilligen Cruzes. Mittelniederdeutsches Gedicht mit Einleitung. Anmerkungen und Wörterbuch herausgegeben [naar het hiervóor genoemde en in 1847 teruggevonden HS.] von C. Schröder. Erlangen 1869. 8^o. r. J.A.M. Mensinga, De historie van den Houte [prozabewerking]. - Christophilus voor 1846, 6e Jrg. bl. 145-167.

481. Maria-legenden. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 270. a. C. Honigh, Middel-Nederlandsche Maria-legenden. - De Gids 1879 II bl. 457-518. b. Opschriften der hoofdstukken van de Miracle van onser Vrouwen, in het Leidsche HS. der Verscheiden Gedichten van Jacob van Maerlant. - Medeged. door D. Buddingh, in zijn Mirakel-geloof in de Nederl. (1844) bl. 49-51. c. J.A.A.Th. [Alberdingk Thijm], Maria-legenden, beschrijving van een XVeeuwsch HS. - Dietsche Warande V (1860) bl. 266-284, 385-405. d. Ene mirakele van onser vrouwen (beg.: Ene jodinne lach hier te voren) van Jacob van Maerlant. - Medeged. door J.F. Willems [naar het Hulthemsche HS. alwaar dit hoofdst. van den Spiegel historiael afzonderlijk voorkomt]. - Belg. Mus. X (1846) bl. 340-341. - Mede opgenomen in den Spiegel hist. uitg. d. M. de Vries en E. Verwijs (1863) Ie part. VIIe bk, cap. 70, bl. 353. e. De miracle van onser vrouwen door Jacob van Maerlant [naar het Zutphensche HS.] - Spieghel historiael, uitg. d. M. de Vries en E. Verwijs (1863) Ie part. VIIe bk, cap. 56-91, bl. 329-374. f. Het O.L.V. beeld te 's Hertogenbosch. - Dit is dat beghinsel van onser vrouwen, hoe sy tsertogenbossche is verheven enz. - Medeged. door C.R. Hermans in zijne Geschied. d. Rederijkers in Noordbrabant IIe st. (1867) Bijl. bl. 97-116.

482. Der Ystorien Bloeme. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 276. Der Ystorien Bloeme. De Legende der Apostelen, in dietsche dichtmaat, naar het HS. der Maatsch. van Nederl. letterkunde afgeschreven en met ophelderende aanteekeningen voorzien door A.C. Oudemans Sr. - Dietsche Warande I (1855) bl. 137, 327, 533; II (1856) bl. 123, 179, 470. Ook afzonderlijk verschenen: Amsterdam 1855. 8^o.

[p. 90]

483. Sproke van Beatrijs Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 272-274. a. Beatrijs. Eene Sproke uit de XIIIe eeuw, uitgegeven [naar het HS. der Kon. Bibliotheek te 's Gravenhage] en opgehelderd door W.J.A. Jonckbloet. 's Gravenhage 1841. 8^o. - W.J.A. Jonckbloet, Aanhangsel op de Sproke van Beatrijs. 's Gravenhage 1841. 8^o. Beoord. door M. de Vries in De Gids 1841 bl. 334-339. - J. Zacher in Berliner Jahrbücher f. wissensch. Kritik 1843 Kol. 1708-1726. b. M. de Vries, Over Beatrijs vs 68, 77, 368, 437, 614, 821, 961, 962. - Proeve v. Mnl. taalzuivering (1856) bl. 149, 150. c. Beatrijs [naar het HS. op de Kon. Bibliotheek te 's Hage] en Carl ende Elegast, uitgegeven en toegelicht door W.J.A. Jonckbloet. Amsterdam 1859. 8^o. Beoord. door J. van Vloten in De Gids 1860 I bl. 47. - P. Leendertz Wz. in Alg. Konst- en Letterb. 1860 bl. 202. - M. de Vries. Bladvulling. Over Beatrijs vs 475-482. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. VI (1886) bl. 159-160. d. Eene latere berijming getiteld: ‘Religieuse uyt haer Clooster gheloopen, keert onsienelijck wederom’ komt voor in een in 1659 te Antwerpen bij Jacob Mesens verschenen boek, get.: ‘Tweede deel van de wonderbaere misrakelen vanden H. Roosen-crans, in rijm beschreven ende vyt-ghedrvct in fijne belden door F. Petrus Vloers. - Een tweede titel, die den inhoud nader omschrijft, komt voor aan het hoofd van het werk en luidt aldus: ‘Sonderlinghe gratien ende weldaeden bewesen van Godt-almachtigh der gehenen die devoot zijn tot den heylighen Roosen-crans sijnder alder-heylighste Moeder ende altijdt Maghet Maria’. - Van de 21 daarin voorkomende verhalen is ons verhaal het 7e. e. J.A. Alberdingk Thijm gaf eene vrije berijmde navolging dezer sproke in zijn Legenden en Fantaiziën, Amsterdam 1847 bl. 36-56 en C. Honigh eene getrouwe berijmde vertaling in De Gids 1879 II bl. 490-514; herdrukt in zijn bundel Gedichten: Geen Zomer. Haarlem 1880 bl. 81-121. f. Van een nonne die Beatris hiet. Middelned. prozabewerking medeged. door C. Honigh. - De Gids 1879 II bl. 482-488.

[p. 91]

g. Beatrys. Eine Legende aus dem 14 Jahrhundert. Hochdeutsche, metrische Uebersetzung von Wilh. Berg. [ps. van Mevr. Lina Schneider]. Haag, 1870. 8^o. Beoord. door Eelco Verwijs: Een praatje over eene opgerakelde oudheid. Spectator 1870 bl. 226 en door J.A. Sillem in De Gids 1870 III bl. 324.

484. Theophilus. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 274-276. a. A. van Hasselt, Theophilus, Flaamsch dichtstuk en Esmoreit, Flaamsch tooneelspel van de XIVe eeuw. Naar het Fransch. - De Gids 1839 III. Mengelingen bl. 152-168, 202-215. b. E. Verwijs, De Theophilus- en Faust-sage. - Overijss. Alm. v. oudheid en letteren XX (1855) bl. 151-204. c. M. de Vries, Bijdrage tot de kritiek van het Middelnederlandsch gedicht Theophilus. - Versl. en Meded. d. K. Acad. v. Wetensch. Afd. Letterk. VI (1862) bl. 80-100. - W.J.A. Jonckbloet en W.G. Brill, Rapport omtrent de Bijdrage tot de kritiek van het Middelnederl. gedicht Theophilus. - Als voren VI (1862) bl. 101-116. d. Theophilus. Gedicht der 14e eeuw, gevolgd door drie andere gedichten van hetzelfde tijdvak, uitgegeven [naar het Hulthemsche HS., met woordverklaringen] door Ph. B[lommaert]. Gent, 1836. 8^o. Dit werk bevat tevens: Van der zielen ende van den lichame. - Van der feesten. - De maghet van Ghend. Beoordeeld door J.M. Schrant in Taalk. Mag. II (1837) bl. 275-293: d. F.J. Mone in Anzeiger V (1836) bl. 434-437 en d. F.A. Snellaert in Bijdragen d. Gazette van Gend I (1836) bl. 29-31. - Verg. het opstel over Theophilus en Esmoreit (hiervóor a). - M. de Vries, Over Theophilus ed. Blommaert I vs 1257, 1677, II 65. - Proeve v. Mnl. taalzuivering 1856 bl. 7, 125, 126, 168. e. Theophilus. Gedicht der 14e eeuw, gevolgd door negen andere gedichten uit de middeleeuwen, uitgegeven [naar het Hulthemsche HS.] door Ph. Blommaert. Gent, 1858. 8^o. Deze uitg. bevat tevens: Van der zielen ende van den lichame. - Van der feesten. - De Trojaensche oorlog. - Willem van Hildegaertsberge: 1^o. Vanden ouden ende van den jonghen. 2^o. Vanden ghesellen die omzeylden. 3^o. Van der heligher Kerken. 4^o. Een onderscheit van hilic ende ghesteliken luden. 5^o. Van drierhande staet der werlt. - Alexander (fragment). - M. de Vries, Tekstcritiek XVI. Theophilus, vs 566 en 522. - Taal- en Letterb. IV (1873) bl. 63-68.

[p. 92]

f. Theophilus. Middelnederlandsch gedicht der XIVe eeuw. Op nieuw uitgegeven [naar het Hulthemsche HS.] door J. Verdam. Amsterdam 1882. 8^o. Met uitvoerige Inleiding: I. Bronnen; II. De Middelnederlandsche tekst. - Als Bijlage I bl. 153-167 eene prozabewerking der Theophilus-legende, uit het HS. bev. Maria-Mirakelen der Kon. Bibliotheek te 's Hage, en als Bijl. II eene korte prozabewerking uit een incunabel der Kon. Bibliotheek bev. ‘Maria-Mirakelen’, Delf 1477/78. Beoord. door Kölbing in Liter. Centralbl. 1882 N^o. 15; d. G. Penon in Ned. Spectator 1882 bl. 416; d. J. te Winkel in Literaturbl. f. Germ. u. Rom. Philol. 1883 bl. 92-94; d. J. Franck in Anz. f. dtsches Alterth. IX (1883) bl. 38-43. - W.L. van Helten, Tekstcritiek op verschillende verzen van Theophilus. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. V (1885) bl. 265-274.

485. Sinte Servatius-Legende. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 277. a. Sinte Servatius legende van Heynrijck van Veldeken, naer een handschrift uit het midden der XVe eeuw, voor de eerste mael uitgegeven door J.H. Bormans. Met facs. - Annales de la Société archéologique de Maestricht II (1857) bl. 177-460. In 1858 afzonderlijk verschenen te Maastricht. b. K. Bartsch, Ueber Veldekes Servatius. - Germania V (1860) bl. 406-431. c. St. Servatius-legenden door G.D. Franquinet. - Dietsche Warande V (1860) bl. 370-384. d. H. Lambel, Zu Veldekes Servatius. - Germania XXIII N.R. XI (1878) bl. 190-191.

486. Leven van Sinte Amand door Gillis van Wevel. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 278-280. a. Leven van Sinte Amand, patroon der Nederlanden. Dichtstuk der 14e eeuw [naar een HS. op de Acad. Bibliotheek te Gent, met voorbericht en woordenlijst uitgegeven door Ph. Blommaert]. Gent, 1842. 2 dln. 8^o. Uitgeg. door de Maetsch. der Vlaemsche Bibliophilen. b. M. de Vries, Over verschillende verzen van het Leven van Sinte Amand. - Zie de Lijst der critisch behandelde plaatsen op bl. 189-193 van zijn werk: Proeve v. Middelnederl. taalzuivering. Haarlem 1856. c. E. Verwijs, Tekstcritiek op Sinte Amands leven. - Taal- en Letterb. V (1874) bl. 241-263. d. J. Verdam, Middelnederl. varia XX-XXIII, Amand II 6066, 6224, 4892, 6022. - Als voren VI (1875) bl. 7-14.

[p. 93]

487. Van Sinte Brandane. Zie J. te Winkel t.a.p. I bl. 280-283. a. E. Verwijs, Het middelnederl. gedicht van St Brandane. - Versl. en meded. d. K. Akad. v. Wetensch. te Amsterdam (Afd. Letterk.) IIe R. dl. II (1872) bl. 231-254. - Verg. aldaar bl. 228-229. b. J. Bergsma, Bijdrage tot de wordingsgeschiedenis en 2de critiek der Middelnederlandsche Brandaen-teksten. Proefschrift. Groningen 1887. 8^o. Bevat o.a.: hoofdst. IV Critiek op den tekst van het Comburger HS.   hoofdst. V Critiek op den tekst van het Hulthemsche HS. c. Reis van S. Brandaen uitg. [volgens het Hulthemsche HS.] door Ph. Blommaert in zijn Oudvlaemsche Ged. I (Gent 1838) bl. 91-120. d. Reis van S. Brandaen uitg. [volgens het Comburgsche HS.] door Ph. Blommaert. Als voren II (Gent 1841) bl. 1-28. e. Van Sinte Brandane. [Met inleiding en woordverklaringen uitgegeven naar het Comburgsche HS.] door W.G. Brill. Groningen 1871. 8^o. Bibl. van middelnederl. letterk. Afl. 6. - E. Verwijs, Dr. Brill's uitgave van Sinte Brandane, beoordeeld. - Taal- en Letterb. III (1872) bl. 234-256. - J. Verdam, St Brandaen 310 [naar aanleiding van het voorg.]. - Taalk. Bijdr. II (1879) bl. 226-228. f. G. Busken Huet, Van Sinte Brandane, vs 137-260. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. VII (1887) bl. 85-92.

488. Vaghevier van Sente Patricius. - Vermoedelijk naar het Fransche Le Pugatore Seinz-Patriz van Marie de France. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 283. a. Fragment van een gedicht: Vanden vaghevier dat Sente Patricius vertoghet was, medeged. [naar het HS. d. Kon. Bibliotheek te 's Hage] door M.F.A.G. Campbell. - Versl. en berigten d. Vereen. t. bevord. der oude Nederl. Letterk. V (1848) bl. 7. - Verg. Der Leken Spiegel uitg. door M. de Vries dl I bl. 46, 47. b. Sint Patricks Vagevuur in proza. - Verz. v. Ned. Prozastukken uitg. door J. van Vloten (1851) bl. 94-101.

489. Sinte Franciscus Leven. - Naar het Latijn van St Bonaventura door Jacob van Maerlant. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 284. a. H. Hoffmann von Fallersleben, Bericht omtrent een HS. van Maerlant's Van Sint Franciscus. - Alg. Konst- en Letterb. 1821 II bl. 374.

[p. 94]

b. Fragment van het Leven van St Franciscus [in proza]. Beg.: Hoe hi eenen man bekeerde overmids een aelmoesen. Kunst- en Letterblad IV (1843) bl. 100. c. Leven van Sint Franciscus door Jacob van Maerlant. [Met inleiding, aanteekeningen en woordenlijst] uitgegeven [naar een HS. der Acad. Bibliotheek te Leiden] door J. Tideman. Leiden 1848. 8^o. Uitgeg. door d. Vereen. tot bevord. d. oude Nederl. letterk. Beoordeeld in Konst- en Letterb. 1852 I bl. 212-214. d. M. de Vries, Over het voorg. Vers 163, 1855, 7886 en 9079. - Proeve v. Mnl. taalzuivering (1856) bl. 7, 8, 117, 153-155. e. J. Verdam, Over het voorg. Vs 535, 884, 1538, 3686, 6549, 6560, 7075, 7328, 7451, 7497, 8539, 8719. - Tekstcritiek v. mnl. schrijvers (1872) bl. 85, 41, 98, 71, 28, 65, 101, 66, 4, 12, 68 en 24. f. J. Verdam, Dietsche verscheidenheden. VII Franc. 2280. - Taalk. Bijdr. I (1877) bl. 119-120. g. J. Franck, Collation der Handschrift von Sinte Franciscus leven. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. IV (1884) bl. 100-110.

490. Leven van Sinte Christina door Broeder Geraert (vrij gevolgd n.h. Latijn van Thomas Cantimpratanus). Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 285. a. C.P. S[errure], Bericht omtrent een HS. uit de 14e eeuw, door Prof. J.H. Bormans te St Truiden gevonden, en bevattende: Het leven van de heilige Christina de wonderbare, en: Het leven van de H. Lutgardis. - Gentsch Kunst- en Letterbl. I (1840) bl. 80. Kol. 2. b. J.H. Bormans, Ontdekking [te St Truiden], lotgevallen, nadere beschrijving en een paar uittreksels van 't HS. bevattende de ouddietsche berijming der levens van de H. Lutgardis en de H. Christina. - De Middelaer I (1840-1841) bl. 142-150, 185-200, III (1842-1845) bl. 291-304. c. Leven van S. Christina de wonderbare, in ouddietsche rijmen door Broeder Geraert, naer een perkementen handschrift uit de 14e of 15e eeuw [gevonden te St Truiden], met inleiding, aenteekeningen en andere bijvoegsels, voor de eerstemael uitgegeven door J.H. Bormans. Gent 1850. 8^o. Hiervan verscheen in 1850 ook eene prachtuitgave met gekleurde initialen, in gr. 4^o. Beoord. d. A.C. Oudemans in De Gids 1850 II bl. 114.

[p. 95]

491. Leven van Sinte Lutgardis. - Naar het Latijn van Thomas Cantimpratanus. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 286. a. St. Lutgardis door Willem van Afflighem, laatste hoofdst. van het 1e Boek: Wie dat de weerde Luthgard van Sinte Benedictus ordene voer inde grauwe ordene. - Leven van S. Christina uitg. d. J.H. Bormans (1850) bl. 177-180 b. Het leven van Sinte Lutgardis, een Dietsch gedicht, ten laetste van de tweede helft der XIVe eeuw, naar het oorspronklijk handschrift van Broeder Geraert [gevonden te St Truiden] uitgegeven door J.H. Bormans. - Dietsche Warande III (1857) bl. 37-67, 132-165, 285-322. M. pl. IV (1858) bl. 155-170, 267-302. Ook afzonderlijk verschenen te Amsterdam in 1857.

492. Sint Joris. Legende van Sint Joris. - Fragment uit de XIVe eeuw [naar een HS. thans beh. aan de Mtsch. d. Ned. Letterk.], medeged. door K.F. Stallaert in Het Taelverbond 1854 bl. 69-74. - Verg. de Inleiding Bl. x van M. de Vries op de IIe part. van Jacob van Maerlant's Spiegel Histor.

493. Sinte Gertrude door Willem van Hildegaersberch. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 493. a. De oude Hollandsche dronk, S. Geerden Minne, door Willem van Hildegaersberch. Uitg. naar het Haagsche HS. door J.A. Clignett. - Bijdr. tot de oude Nederl. letterk. (1819) bl. 381-411. b. Sente Ghetruden minne ende Sente Jans vrienscap, die deen vrient den andren gheeft. Uitg. naar het Hulthemsche HS. door C.P. Serrure. - Vaderl. Mus. II (1858) bl. 378-394. Ook afgedrukt in Gedichten van Willem van Hildegaersberch uitg. door W. Bisschop en E. Verwijs. 's Gravenhage 1870 bl. 142-148.

494. Van den Sacramente van Amsterdam door Willem van Hildegaersberch. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 493. a. Van den Sacramente van Amsterdam. Gedicht van Willem van Hillegaersberch. Met ophelderende aanteekeningen [naar het HS. in de Kon. Bibliotheek te 's Gravenhage] uitgegeven door P. Leendertz Wz. Sneek, 1845. 8^o. b. A.J. Pluym, Oude Nederlandsche letterkunde. Willem van Hildegaersberch, en zijn gedicht: Van den Sacramente van Amsterdam. - De Katholiek VII (1845) bl. 265-288, 323-332. Ook afzonderlijk verschenen o.d.t.:

[p. 96]

c. Willem van Hildegaersberch en zijn gedicht: van den Sacramente van Aemsterdam. Met eenige aanteekeningen door A.J. Pluym. 's Gravenhage 1845. 8^o. Hierin wordt het gedicht naar het Hulthemsche HS. medegedeeld. Dit gedicht komt ook voor in Gedichten van Willem van Hildegaersberch uitg. door W. Bisschop en E. Verwijs. 's Gravenhage 1870 bl. 174-179.

495. Baghynken van Parijs. a. Baghyken (sic) van parys. Z. p. of j. (Delft c. 1490). 8^o. Zie Campbell Annales N^o. 215. b. Baghijnken van Parys. Oock is hier by ghedaen die wijze leeringe die Catho zynen Sone leerde. t' Hantwerpen by Hieronymus Verdussen 1605. 12^o. c. Bagijnken van Parijs, noch is hier by ghedaen die wijse Leeringe, die Catho zijnen Sone leerde. t' Antwerpen by Pauwels Stroobant. Z. j. 12^o. d. Het begijntje van Parys, medeged. [naar den onder a vermelden ouden druk] door J. van Vloten. - Kunst en Letterb. 1853 II bl. 50-55. e. Baghijnken van Parijs. Oock is hier by ghedaen die wyse leeringe die Catho sijnen sone leerde [uitgegeven door C.P. Serrure naar den druk van 1605, hiervóor b] Gent, 1860. 8^o. Uitg. d. Maetsch. d. Vlaemsche Biblioph. 3e Ser. N^o. 7.

496. Legende van het Heilige Kruis. a. Historie van het Heilige Kruys. Culenborch, Jan Veldener 1483. 4^o. - Afgedrukt met een Engelsche vertaling en houtsneden in T.F. Dibdin, Bibl. Spenceriana Vol. III (London 1814) bl. 350-377. Zie Catal. Van Hulthem I (1836) N^o. 191 en Campbell Annales N^o. 940. b. Legende van het heilig kruis te Breda. - Hier vintmen bescreuen hoe dat theylighe cruys quam tot Breda. - Medegedeeld naar een afschrift door C.B. Hermans in zijn Geschiedk. mengelwerk v.d. Prov. Noord-Braband II (1841) bl. 213-245, en naar het oorspronkelijk HS. van het Kerkarchief te Breda in zijne Bijdr. tot de gesch. d. Prov. Noord-Braband, II (1845) bl. 293-322. M. facs. c. M. de Vries, Over het voorg. vs 734. - Proeve v. Mnl. taalzuivering (1856) bl. 8.

[p. 97]

497. Sint Timotheus. a. Van Sinte Tymotheus ende Apollinaris [uit een Passionael der 14e eeuw], met ophelderingen van J.F. Willems - Belg. Museum IX (1845) bl. 433-434. b. M. de Vries, Over het voorg. vs 467. - Proeve v. Mnl. taalzuivering (1856) bl. 60.

498. Sinte Mergriete. Kopenhager Bruchstücke: aus einem ndl. Margarethenleben, mitgetheilt von K. von Bahder. - Germania XXXI (1886) bl. 289-291.

499. Sinte Agatha door Martyn van Thorout. Fragment uit het Audenaerder HS. medegedeeld door D.J. van der Meersch. - Belg. Mus. III (1839) bl. 210.

500. Sint Eustachius door Martyn van Thorout. Fragment uit het Audenaerder HS. medegedeeld door D.J. van der Meersch. - Belg. Mus. III (1839) bl. 212.

501. Van der gracie gods. Legende. Beg.: Van der gracie gods ons heeren. In Mittelniederl. Gedichte herausg. [n.e. HS. d. Univ.-Bibliothek zu Tübingen] von H.A. Keller. Tübingen 1851. bl. 33-36.

502. Vander zielen ende van den lichame. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 267. a. Vander zielen ende van den lichame, een abel dinc ende een edel leere. Uitg. [naar het Hulthemsche HS.] door Ph. B[lommaert] in Theophilus (1836) bl. 55-66 en 2e druk (1858) bl. 38-44. b. Van der zielen ende van den lechame, een oud gedicht, [uitg. naar een ander HS. dan het voorgaande] en bedenkingen daerop door J.J. Lambin. - Belg. Mus. II (1838) bl. 57-77. - Verg. Belg. Mus. III (1839) bl. 211. In deze uitg. is het door Blommaert uitg. gedicht ter vergelijking mede gedeeltelijk afgedrukt.

503. Den Credo. Den Credo in Dietsch. Medeged. door J. Le Long in Boekz. d. Ned. Bijbels (1732) bl. 298-299 en in Der Leken Spieghel uitg. door M. de Vries (1845) B. II, C. 43, bl. 287.

504. X Geboden. Dit syn die Tien Geboden, op hair corsste. Medeged. door J. Le Long in Boekz. d. Ned. Bijbels (1732) bl. 305.

[p. 98]

505. XII Article van den ghelove. Dit sijn de XII article van den ghelôve. Bruchstück mitgetheilt von F.J. Mone. - Anzeiger f. dtsches Alterth. IV (1835) bl. 69.

506. Het Hooglied. a. Ontdekking van eene Hollandsche (mnl.) vertaling van het Hooge Lied, uit de XIVe eeuw. - Alg. Konst- en Letterb. 1860 bl. 57. b. Das Hohe Lied. Herausg. von Hoffmann von Fallersleben in Horae Belgicae XII. Bruchstücke mittelniederl. Gedichte (1862) bl. 16-27.

507. Onbekende kloosterlinge. Werken der Vlaemsche dichteressen, uit den voortijd, uitg. met inleidingen en aanteekeningen door A. Angz. Angillis en Edw. Van Even. 1e dl 1e afl. (i-xi en 20 bl.). Thielt 1853. 8^o. Ook onder den titel: Liederen eener onbekende kloosterlinge uit de XIIIe eeuw, voor de eerste mael uitgegeven naer een HS. der Burgondische Bibliotheek, door A. Angz. Angillis en Edw. Van Even. Thielt 1853. M. facs. 8^o. Inhoudende 7 titellooze gedichten waarvan wij hier de aanvangregels mededeelen: 1. Ay al es nu die winter cout. - 2. Tsaermeer sal, in corten tide. - 3. Die tekene doen ons wel in seine. - 4. Nu sal die tijt ende de voghele droeven. - 5. Al droevet die tijt ende vogheline. - 6. Alse ons ontsteet de merte. - 7. Biden nuwen iare. Het 5e hiervan werd ook door J.F. Willems medegedeeld in Belg. Mus. II (1838) bl. 305-307 o.d.t.: Geestelijk minnelied. Van dit werk is niets meer dan de 1e afl. verschenen en van deze afl. bestaan slechts 2 of 3 exemplaren, daar de geheele oplaag door de uitgevers nog vóor de uitgave verbrand werd, toen daarin eenige fouten door hen ontdekt werden. - Het ex. door mij voor deze Bibliographie gebruikt, werd mij geleend door den Heer Edw. van Even.

508. De daggetijden. De daggetijden, toegepast op het lijden en sterven van onzen Heere en Zaligmaker [naar een HS. te Brussel] medegedeeld door J.A. Alberdingk Thijm. - De Katholiek XXIV (1853) bl. 232-242.

509. Van stervene ende hoe elc mensce mach segghen: ic ga sterven. Beg.: Elc merke hemselven wel, over al. Medegedeeld door J.F. Willems in Belg. Mus. VIII (1844) bl. 452-453.

510. Lam Gods. Beg.: Een lam van XXXII jaren. Medegedeeld door C.P. Serrure in Vaderl. Museum II (1858) bl. 409-411.

[p. 99]

511. Heilicheit. Beg.: Heilicheit en leecht niet inden schijn. Uit een Gebedenboek in de Bourg. Bibliotheek te Brussel uitg. door J.F. Willems. - Belg. Mus. VIII (1844) bl. 237-238.

512. Gedichten zonder titel. 1. Beg.: Voer de doot en is gheen scilt. Medeged. door N.C. Kist [naar het HS. op de Kon. Bibliotheek te 's Hage] in Ned. Arch. v. kerkel. gesch. VII (1847) bl. 181. 2. Beg.: Zonder de gracie Gods, ons heeren. Medeged. door C. Carton naar een HS. van den Burggraaf De Croeser De Berghes in Oudvl. Liederen uitg. door d. Maetsch. d. Vlaemsche bibliophilen (1849) bl. 414-424.

513. Vander soetsten name Jhesus.. ‘Een scoon carmen oft jubileringhe vanden alre soetsten name Jhesus’ (Jhesu dulcis memoria), medegedeeld door P.J. Koets. - Dietsche Warande II (1857) bl. 245-251.

514. Van sonde te laten. Beg.: Ten is ghien sonde men machse laten. Naar een HS. [thans te 's Hage afkomstig uit het ‘Oude Convent’ of ‘St Jan Evangelisten-huis’ te Weesp] medegedeeld door F.H.G. van Iterson in zijn werk Stemmen uit den voortijd (1857) bl. 187.

515. Van Zuster Clara. a. Van den vergiere van zuverheden, medegedeeld door J.F. Willems [naar een HS. te Brussel]. - Belg. Mus. V (1841) bl. 359-362. b. Van der gheestelyken boemgaerden. Medegedeeld door L.Ph.C. van den Bergh [naar een HS. v.d. Mtsch. d. Ned. Letterk.]. - N. Werken v.d. Mtsch. d. Nederl. Letterk. V 2e ged. (1841) bl. 98-103. c. Gedicht van eene naemlooze Klara-non, medegedeeld [naar het Hulthemsche HS.] door A. Angz. Angilles. - Vanden bogaert die ene Clare maecte. - Taalverbond 1853 bl. 141-148. d. Eene Zuid-Nederlandsche dichteresse uit de XIIIe eeuw, medegedeeld door Edw. van Even. - Van den boegaert, die ene Clare maecte [naar het Hulthemsche HS.]. - De Katholiek XXIII (1853) bl. 329-340.

516. Jan van Ruysbroeck. Zie J. te Winkel t.a.p. I bl. 550-554. a. L.Ph.C. van den Bergh, Bericht omtrent Jan van Ruysbroeck, Van den XII Beghynen. Gedicht van 309 vs. - Verslag der histor. nasporingen enz. in Frankrijk (1840) bl. 54 en 93.

[p. 100]

b. Jan van Ruysbroeck aan Margareta van Meerbeke. Beg.: Lieve suster, boven alle dinct. Medegedeeld door Edw. van Even. - De Katholiek XXIII (1853) bl. 338. c. Een Rijmwerk (van der XII beghinen) van Jan van Ruysbroeck medegedeeld [naar het HS. der Kon. Bibliotheek te Brussel] door J. David. - Vaderl. Mus. III (1859-1860) bl. 1-15. Opnieuw afgedrukt op bl. 1-21 van: d. Dat boec van den twaelf beghinen door Jan van Ruusbroec [uitg. door J. David]. Gent 1863. 8^o. Werken van Jan van Ruusbroec. Ve deel. Uitg. door de Maetsch. der Vlaemsche Bibliophilen. IIIe Ser. N^o. 9.

517. Zuster Hadewych. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 287. a. Lied van Zuster Hadewych. Beg.: Alse ons de linten wert gheboren. Uitg. door A. Angz. Angillis. - Rumbeeksche Avondst. (1856) bl. 109-112. b. Werken van Zuster Hadewijch. I. Gedichten. Diplomatisch uitgeg. [door J.F.J. Heremans en C.J.K. Ledeganck] naar 2 HSS. der Kon. Bibliotheek te Brussel. Gent, 1875. 8^o. Uitgeg. door de Maetsch. d. Vlaemsche Bibliophilen IVe Reeks N^o. 2. c. K.L. Ledeganck, De werken van Zuster Hadewijch. - Handel. v.h. XVIIe Nederl. taal- en letterk. Congres (1879) bl. 254-256.

518. Johannes Schutken? Eenige oude dietsche versjes (waarschijnlijk van Johannes Schutken). 1. Beg.: Ghy een soelt u liden nyemant claghen. 2. Beg.: Daer een is niet onder hemels troen. 3. Beg.: Wy willen jagen, vligen; een willen wy niet? 4. Beg.: Alle blischap is verganck. medegedeeld [naar een HS. van het Seminarie de Hoeven] door V. Becker. - De Katholiek dl 88 N.R. dl 22 (1885) bl. 364-366.

519. Grafschriften. Berymde grafschriften te Gent. - Volgens een Sepultuerboek, HS. toebehoorende aan den Baron Jules de Saint-Génois [medeged. door J.F. Willems]. - Belg. Mus. II (1838) bl. 375.