Bibliographie der Middelnederlandsche taal- en letterkunde. Deel 1

VI. Britsche Romans.

Zie J. te Winkel, Gesch. d. Ned. letterk. I bl. 145-197.

447. Historie van den Grale en Merlijns boeck door Jacob van Maerlant. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 165-171. a. J.F. Willems, Over Jacob van Maerlant, en bepaaldelijk over het boek van Merlijn. - Belg. Museum II (1838) bl. 438. b. L. Tross, Bericht omtrent een HS. toebehoorende aan den Vorst van Bentheim-Steinfurt, en bevattende Merlijns prophecien ofte de historie van der grale, door Jacob de Coster van Maerlant. - Handelingen der Jaarl. Vergad. van de Maatsch. d. Ned. Letterk. 1837. bl. 67. Vergel. G. Lauts, in Alg. Konst- en Letterbode 1838, I bl. 3; L.G. Visscher, Iets over Jacob de Coster van Maerlant (1838) bl. 7-14, waar het begin, het slot en de lijst der hoofdstukken worden medegedeeld; alsmede de beoordeeling van laatstgenoemd werkje door G.J. M[eijer], in De Gids 1839 bl. 523. c. Nordhoff, Maerlants Merlin. - Germania XIX N.F. VII. (1874) bl. 300-302. Vgl. F. v. Hellwald in de Allgem. Zeitung 1872 N^o. 44. d. J. van Vloten, Het jongste nieuws omtrent Maerlants Merlin. - Nederl. Spectator 1876 bl. 321. e. - Eene mededeeling over Maerlants Merlijn. - Handel. v.h. XVII^e Ned. taal- en letterk. Congres 1879 bl. 209-214. - Beraadslaging daarover: Als voren bl. 214-215. f. K.F. Stallaert, De Merlijn van Jacob van Maerlant [met mededeeling van 338 verzen, naar een ander HS. dan door J. van Vloten uitgegeven werd]. - Nederl. Museum 1880 I bl. 51-63.

[p. 58]

- J. van Vloten, Stallaerts brokken uit den Merlijn. - Als voren 1880 I bl. 226-233. g. Jacob van Maerlants Merlijn, naar het eenig bekende Steinforter HS., uitgegeven door J. van Vloten. Leiden 1880(-82). Met facsimile. 4^o. Onder dezen onjuisten titel werden uitgegeven: Jacob van Maerlant's ‘Historie van den Grale’ (vers 1-1926) en zijn ‘Merlijns boeck’ (vers 1927-10398) terwijl vers 10399-36218 bevatten Lodewijk van Velthem's vertaling van ‘Koning Artur's boek’. Beoord. door J.F.J. Heremans in Nederl. Museum 1880 II bl. 123; door J. te Winkel in Literaturbl. f. Germ. u. Rom. Philol. II (1881) kol. 347-351 en door J. Franck in Anz. f. deutsches Alterth. IX (1883) bl. 363-384. h. J. te Winkel, De Borron's Joseph d'Arimathie en Merlin in Maerlant's vertaling. - Tijdschr. voor Ned. Taal en Letterk. I (1881) bl. 305-363. Verg. het Naschrift van J. van Vloten in zijne uitgave van den Merlijn bl. 406.

448. Maskaroen. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 168. Van het Satansproces (Merlijn, vers 2013-2901) komt in het Middelned. nog eene andere, uitvoeriger bewerking voor, die wij hier laten volgen: a. R.P.A. Dozy, Bericht omtrent een HS. in de Bodleian Bibliotheek te Oxford, getiteld: Dit es van Maskeroen. - Verslagen en Berigten d. Vereen. ter bevordering der Oude Nederl. Letterk. II (1845) bl. 53. b. Dit es van Maskeroen. [Naar het Oxfordsche HS.] uitg. door F.A. Snellaert. - Nederl. Gedichten uit de 14e eeuw. (1869) bl. 493-538, 742-745. - J. Verdam, Over Mascaroen 190. - Tekstcritiek v. mnl. schrijvers (1872) bl. 59.

449. Roman van Lancelot. - Bewerkt voornamelijk naar den Lancelot du Lac van Gautier Map. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 171-175, 366 volg. a. H. Hoffmann van Fallersleben, Bericht omtrent fragmenten van den Lancelot. - Alg. Konst- en Letterb. 1821 II bl. 310. b. Roman van Lancelot (XIIIe eeuw). Naar het [eenig-bekende] HS. der Kon. Bibliotheek [te 's Gravenhage] op gezag van het Gouvernement uitgegeven d. W.J.A. Jonckbloet. 's Gravenhage 1846. 2 dln. 4^o. Met uitvoerige inleiding. - Deze uitgave bevat Boek II-IV. - Het IIIe Boek van den Lancelot wordt gevormd uit de volgende kleine romans: 1^o de queste van den Graal, vs 1-11160; 2^o avonturen

[p. 59]

van Walewein, vs 11161-14136; 3^o twee hoofdstukken over Lancelot, vs 14137-14580; 4^o de roman van den ridder metter mouwen, vs 14581-18602; 5^o een roman van Walewein, vs 18603-22270 (niet te verwarren met den roman van Walewein door Penninc en Vostaert vertaald, zie N^o. 451 c); 6^o de mnl. bewerking van het fabliau de la mule sanz frein, vs 22271-23126 en 7^o de roman van Torec, vs 23127-25980. In de Bijlagen tot het 2e deel bevindt zich eene uitgave van: Li Romans de la Charrete, par Chrestien de Troye et Godefroi de Leigni. Een fragment van een ander HS. op de Kon. Bibl. bevat nog van het Tweede Boek vs. 27338-27733 waarvan Dr. J. te Winkel de collatie mededeelde in zijne uitgave van Jacob van Maerlant's Roman van Torec (zie N^o. 457 b) bl. xxxviii-xliii. Beoord. d. M. de Vries in Konst- en Letterbode 1847 I bl. 117-126. - J. Verdam, Over verschillende verzen van den Lancelot. - Zie de lijst der verbeterde plaatsen op bl. 109 van zijn proefschrift: Tekstcritiek van mnl. schrijvers (1872). - Eelco Verwijs, Sprokkeling. Lanc. II 1809. - Taal- en Letterb. V (1874) bl. 108-109. - P. Leendertz Wz. Tekstkritiek. Lancelot vs. 18430 sqq. - Navorscher XXV (1875) bl. 89, 113-119. c. Fragment medegedeeld d. J.H. Bormans als bijlage tot zijn Rapport (zie hiervóor N^o. 397). - Compte-rendu d. séances d.l. Comm. R. d'histoire II Sér. t. VI (1854) bl. 193. e. E.W.L. Eyssonius Wichers, Het eerste Boek van den Lancelot in 't Mnl. - Dietsche Warande VII (1866) bl. 286-87. - Verg. aldaar III (1857) bl. 114. d. De ridder met de kar. Fragment [van 396 verzen van het Ie Boek] uitg. d. C.P. Serrure. - Vaderl. Mus. IV (1861) bl. 309-323, 443. f. Een fragmentje van het eerste boek van den Lancelot, medegedeeld d. M. de Vries. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. III (1883) bl. 59-61.

450. Perchevael. - Vertaald naar Perceval le Gallois door Chrestien de Troies. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 177. a. De Nederlandsche Percheval. - Bericht betr. fragmenten eener oud-dietsche vertaling van den Perchevael van Chrestien de Troyes door J.H. Bormans gevonden. - Dietsche Warande III (1857) bl. 114. b. Fragment van 296 verzen medegedeeld o.d.t. Walewain d. Ferd. Deycks in de door hem uitgegeven Carminum epicorum Germ. Nederl. saec. XIII et XIV.... fragmenta (1859) bl. 9-19.

[p. 60]

451. Walewein. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 178-181. a. H. Hoffmann von Fallersleben, Bericht omtrent HSS. van den Roman van Walewein. - Konst- en Letterb. 1821 II bl. 311. b. G.J. Meijer, Verslag van den Roman van Walewein. - Nalezingen op het leven van Jezus (1838) bl. 29-83. c. Roman van Walewein door Penninc en Pieter Vostaert, uitgegeven [naar een HS. van de Mtsch. d. Ned. Letterk., met inleiding en aanteekeningen] door W.J.A. Jonckbloet. Leiden 1846-48. 2 dln. Met titelpl. 8^o. Uitgeg. door de Vereen. t. bevord. d. oude Ned. letterk. Dl. I bevat het gedicht van 11198 verzen. Dl. II bevat 1^o Waleweins persoon en karakter; 2^o Verschillende gedichten waarvan Walewein de held is (do chevalier à l'espée, Li chevaliers as deux espées, en twee gedichten voork. in het Haagsche HS van den Lancelot: Hoe Walewein wilde weten vrouwen gepens en Van Waleweine ende Ydeinen ende Druideine); 3^o Ouderdom en oorsprong van ons gedicht; 4^o Kritiek van het gedicht; 5^o Over het handschrift. - Gemengde aanteekeningen. d. W.J.A. Jonckbloet, Walewein (Een blad uit den oud-nederlandschen roman van Lancelot). - De Tijd V (1847) bl. 33-45. e. Fragmenten van een oud rijmwerk gevonden door L. Van Lerberghe, medegedeeld d. C.P. Serrure. - De Eendragt V (1850) bl. 23. - F.A. Snellaert, Brief (over het voorg.). - Als voren V (1850) bl. 26. - W.J.A. Jonckbloet, Brief (over het voorg.). - Konst- en Letterb. 1850 II bl. 241-243. f. M. de Vries, Over Walewein vs. 3819, 3886, 9099, 9996. - Proeve v. mnl. taalzuivering (1856) bl. 41, 102, 107, 129 g. P.J. Cosijn, Tekstcritiek IV Walewein vs. 9133. - Taal- en Letterb. I (1870) bl. 241-243. h. M. de Vries, Woordverklaring. Walewein 8236. - Als voren II (1871) bl. 274. i. J. Verdam, Bedorven plaatsen. Walew. 112, 259. - Versl. en Meded. d. Kon. Acad. v. Wetensch. III R. dl II (1885) bl. 283-294.

452. Walewein en Keye. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 181. Roman van Walewein ende Keye. - Roman van Lancelot uitg. [n.h. HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. Jonckbloet (1846) IIIe Bk. vers 18603-22405. Dl. II bl. 126-152.

[p. 61]

453. Die Wrake van Ragisel. - Vertaald naar La Vengeance de Raguidel van Raoul. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 182. a. Die wrake van Ragisel. - Roman van Lancelot uitg. [n.h. HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. Jonckbloet. (1846) IIIe Bk vers 11236-14136, Dl. II bl. 76-96. b. E.W.L. Eyssonius Wichers, Die wrake van Ragisel. - Dietsche Warande VII (1866) bl. 129-142.

454. Ferguut. - Vertaald naar: Les aventures de Frigus par Guillaume le Clerc. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 184-187. a. H. Hoffmann von Fallersleben, Bericht omtrent HSS. van den Ferguut en Galiene. - Alg. Konst- en Letterb. 1821 II bl. 311. b. Ferguut, Ridderroman uit den fabelkring van de ronde Tafel, uitgeg. [naar het HS. v.d. Maatsch. d. Ned. Letterk.] door L.G. Visscher. Utrecht 1838. 8^o. Beoord. in Litterar. Zeitung 1838 N^o. 52 (overgenomen in Alg. Konst- en Letterb. 1839 I bl. 235-236); door F.J. Mone in Anzeiger VIII (1839) bl. 435-437 en door J.H. Halbertsma in Alg. Konst- en Letterb. 1838 II bl. 377-381 en 388-93. - Vergel. Navorscher XVI (1866) bl. 49, 120. c. [W.J.A. Jonckbloet], Iets over Ferguut, ridderroman uit den fabelkring van de Ronde Tafel, uitgegeven door L.G. Visscher. Leyden 1838. 8^o. d. J.H. Halbertsma, Taal- en Oudheidkundige Aanmerkingen op den Nederlandschen Fergut. - Letterk. Naoogst I (1840) bl. 1-95. Vergelijk: Alg. Konst- en Letterb. 1840 II bl. 293-96 en De Gids 1841 bl. 473-486, 537-549, 597-609. e. M. de Vries, Over verschillende verzen van Ferguut. - Zie de lijst der critisch behandelde plaatsen op bl. 189 van zijn werk: Proeve van Mnl. taalzuivering (1856). f. W. Bisschop, Bijdrage tot de critiek van Ferguut. - Handel. v.d. Maatsch. d. Ned. Letterk. 1865 bl. 3-26. g. M. de Vries, Nog iets over den Ferguut. Tekstcritiek en woordverklaring. - Taalgids IX (1867) bl. 169-197. h. P. Leendertz Wz., Over den vervaardiger van den Ferguut. - Navorscher XVIII (1868) bl. 315-318. i. Eelco Verwijs, Ferguut, vs. 2370. - Taal- en Letterb. I (1870) bl. 60-61. k. M. de Vries, Tekstcritiek V, VI, Ferguut vs. 1183 en 1743. - Als voren I (1870) bl. 154-58. l. E.W.L. Eyssonius Wichers, Iets over den Ferguut. - Dietsche Warande IX (1871) bl. 72.

[p. 62]

m. P. Leendertz Wz., Tekstkritiek IV. Ferguut vs. 4107. - Navorscher XXVIII (1878) bl. 314-315. n. M. de Vries, Mnl. verscheidenheden II. Ferguut 2190. - Taalk. Bijdr. II (1879) bl. 64-66. o. T.v.L. Eenige vragen omtrent het Middelnederlandsch. - Noord en Zuid III (1880) bl. 21. p. Ferguut, Nieuwe uitgave van Eelco Verwijs. [Naar het HS. van de Maatsch. d. Ned. Letterk.]. Uit zijne nalatenschap uitgegeven en van een glossarium voorzien door J. Verdam. Groningen 1882. 8^o. Bibl. v. middelnederl. letterk. afl. 30 en 33.

455. Moriaen. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 187-190, 367. a. Roman van Moriaen, 4704 verzen voork. in Roman van Lancelot, uitg. [naar het HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. Jonckbloet (1846) IIe Bk vers 42547-47250, dl. I bl. 284-316. b. Roman van Moriaen. Op nieuw naar het [Haagsche] HS. uitgegeven en van eene inleiding en woordenlijst voorzien door Jan te Winkel. Groningen 1878. 8^o. Bibl. v. middelnederl. letterk. afl. 20 en 22. Beoord. d. J. Franck in Anzeiger f. Kunde d. dtschen Alterth. VII (1881) bl. 14-23. c. W.L. van Helten, Tekstcritiek op Moriaen 185 en 381. - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk V (1885) bl. 273.

456. Ridder metter mouwen. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 190-193. [Ridder metter mouwen] 4021 verzen in Roman van Lancelot uitg. [naar het Haagsche HS.] d. W.J.A. Jonckbloet (1846) IIIe Boek vers 14581-18602 dl II bl. 99-126.

457. Torec. - Door Jacob van Maerlant vertaald naar het Fransch, waarin hij niet weer is teruggevonden. Zie J. te Winkel t.a.p. bl. 194-196. a. Roman van Torec, 3853 verzen in Roman van Lancelot uitg. [naar het Haagsche HS.] door W.J.A. Jonckbloet (1846) Bk III vers 23127-26980, dl II bl. 157-183. b. Jacob van Maerlant's Roman van Torec, op nieuw naar het handschrift uitgegeven en van eene inleiding en woordenlijst voorzien door Jan te Winkel. Leiden 1875. 8^o. Beoord. d. F. v. Hellwald in Augsb. allg. Zeitung 1876 N^o. 101 en door E. Martin in Anz. f. dtsches Alterth. III (1877) bl. 103.

[p. 63]

c. T.v.L. Eenige vragen omtrent het Middelnederlandsch [naar aanleiding der voorg. uitg.]. - Noord en Zuid III (1880) bl. 20.

458. Madoc door Willem. Zie te Winkel t.a.p. bl. 196. a. H. Leo, Madoc. - Zeitschr. f. deutsches Alterth. IV (1844) bl. 565-567. b. H.E. Moltzer, Madoc (Reinaert vs. 1). - Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. III (1883) bl. 312-320. c. Nap. de Pauw, Over den Madoc van Willem ‘die den Reinaert maecte’, Lezing. - Versl. en Meded. d. K. Vlaamsche Acad. v. taal- en letterk. I (1887) bl. 139-176. Afzonderlijk verschenen te Gent 1887. 8^o. Beoord. door Jan ten Brink in De Amsterdammer, Weekblad N^o. 537 (9 Oct. 1887) bl. 3 en door A. Cornette in De Toekomst VIIe R. 2e jaarg. (dl XXXII) 1888 bl. 43. d. Guido Gezelle, Madoc. - Het Belfort II (1887) bl. 603-619.