Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Passione d' Amore. Quellinge of sieckte der Liefde.

Een Vrouwe die met d'eene hand een roede, en met d'ander een schaele houd: alwaer aen d'eene sijde Leeuwen, Beeren, Wolven, wilde Swijnen, Honden en andere gedierten sullen wesen, van d'ander sijde salse veele steenen hebben.

Circe wort hier voor de Passie of quellinge der Liefde genomen, gelijck Ovidius verhaelt. En seyden de oude Schrijvers, dat zy een machtige Toveresse was, die den Menschen, naer haer welgevallen, konde herscheppen: willende daer mede de kranckheydt of quellinge der Liefde te kennen geven.

[p. 425]

De Roede isser gestelt, om dat Homerus verhaelt, dat, wanneer dese Vrouwe den Mede-gesellen Vlyssis haere toverdrancken hadde ingeschoncken, zy dieselve daer nae mette Roede aen 't hoofd raeckte, waer door zy in wilde beesten wierden herschept.

De schale wil uytdrucken, dat zy daer in het sap van die kruyden en van dien dranck deede, waer mede men seyt datse den Menschen van haer self dede vallen, herscheppende dieselve in steenen en onredelijcke beesten; gelijck daer van Ovidius in 't XIV boeck van zijne Metamorphosis en Virgilius in 't VII boeck van Aeneas gedenckt.

Dit geven oock de verscheyden steenen en menighte van beesten te kennen, die in dese beeldenisse voor een afmaelinge van de quellinge of hertztocht der Liefde zijn genomen, om dat zy heerschappie voert in die Menschen, die haeren tijd leedigh laeten doorslippen, en die met groote smaeck, die dingen omhelsen, die voor de sinnen lieflijck en aengenaem zijn: waer door 't verstand verdonckert, en de reeden geheel wort wegh genomen, haer scheppende gelijck in verscheyden en menigerhande slagh van beesten, daer in volgende yders natuyrlijcke treck, die mette natuyre van dit of dat dier, over een komt: alsoo seytmen dat de toornige, Leeuwen en Beeren worden; de gulsige, Verckens; de nijdige, Honden; de slockoppen of vraeten, Wolven of ander slagh, &c.