Prospettiva. Deursichtigheyt.
Een Vrouw van een schoon en bevalligh opsicht, hebbende aen den hals een gulden keeten, alwaer een Menschen oogh aenhanght, houdende in de rechter hand een Passer, Liniael, Quadrant en een Pasloot, met een Spiegel, en in de slincker twee boecken, alwaer op het eene geschreven is Ptolamaeus, en op 't ander Vitellio, het kleed sal van de voeten af duyster wesen, en van langer hand, sal het allenskens lichter worden, alsoo dat het hoofd het alderlichste zy.
De Perspective is van de Griecken Optica van 't gesicht geheeten, als een eedele wetenschap van 't gesicht, gegrondvest wesende op wiskonstige en natuyrlijcke bewijsreedenen; handelende van de natuyre en eygenschap van 't licht en de sienlijcke mogentheyt, waer van wy in 't Menschlijcke leven, en in de algemeenheyt van alle dingen, geen heerlijcker noch wonderbaerlijcker hebben. De Perspective dan, gelijck geseyt, is seer lustigh en vermaecklijck, en daerom wort de Vrouwe oock schoon en bevallig afgebeeld. De keeten met het oogh daer aen, bediet, datse van 't gesichte hare benaeminge heeft, als die gene, die over de sienlijcke gedaenten en sichtlijcke handelinge geheel gestelt is.
Door de instrumenten wort haere aert, gelegentheyt, en werckinge uytgedruckt.
In de Spiegel geven de rechte beeldnissen haeren weerslagh, en om dat dese konst van 't rechte licht en van de weerslagh haer dienen, soo sietmen daer in een seer schoone verwonderinge, en daerom is de Spiegel hier gestelt. En om dat dese wetenschap bewaert wort in de schriften van vermaerde Mannen, soo is hier by gedaen het werck van twee Schrijvers, diewelcke, om datse daer van seer treffelijck geschreven hebben, soo zijn dieselve hier door seer vermaert, zijnde dese konst door haer seer gevordert en aen den dagh gekomen.
De verwen van 't kleed, van 't duyster nae 't licht oprijsende, zijn om te bewijsen dat de wercken van de Perspective gemaeckt worden door de klaerigheyt van 't licht, en door de duysterheyt van de schaduwe, doch met een seeckere dalinge of verschietinge, nae de distantie of wijde, en de reflexie of weerslagh. En men magh in der waerheyd God dancken, dat in de voorgaende, soo wel als in dese eeuwe, geen Mannen ontbroken hebben, diewelcke in alle konsten en wetenschappen, als mede in dese konst van Perspective doorluchtigh geweest zijn: onder welcke is M. Giovan. Alberti dal Borgo, diewelcke, in wat achtinge men hem behoort te houden, betonen zijne vermaerde wercken, en insonderheyt zijne schilderie die hy gemaeckt heeft in de Saele van 't nieuwe Paleys in Vaticano, geheeten Clementina, in de maetschappie van M. Cherubin zijnen rechten broeder, niet min door de Natuyre, als in gelijckheyt van de konst, uytsteeckende.
Auteursrechtelijk beschermd