Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Loquacita. Klapachtigheyt.

Een Ionge Vrouwe met een opene mond, in weerschijn gekleet, wiens kleeders vol Krekels en Tongen sullen besett zijn, hebbende op 't hoofd een Swaluwe die in 't nest over eynde staet om te singen, hebbende in de rechter hand een Exter.

Iongh wort zy gemaelt, om dat de Ionge noch niet genoegh weet: Want de Iongelingh kan geen wijsheyd hebben, om dat de wijsheyt eervarentheyt vereyscht, en daer toe is lange tijd van noode, gelijck Aristoteles seght in zijne Zeedekonst, en daerom kanmen seggen dat de Ionge geen eervaerentheyt hebbende, lichtlijck vervalt in 't gebreck van klapachtigheyt.

Zy word metten mond open gestelt, om dat sich de klappert vaerdigh en stout vertoont in 't spreken, gelijck Plutarchus seyt, de klappers hooren niemant, maer spreken altijd. Het weerschijne kleed vertoont, de verscheydentheyt van de invallen der klappers, die niet vast noch bestandigh zijn, maer verre van de redelijcke overwegingen afgescheyden, niet bequaem zijnde om andere met bewijslijcke en krachtige stellinge te overreden. Plutrachus seyt, de Klapachtigheyt is een stoute onmatigheyt in 't spreken en dat sonder reeden.

[p. 256]

De Kreeckels die op 't kleed zijn, neemt Propertius voor een beeld van de Klapachtigheyt, om dat van dit Dier het verdrietigh klappen heerkomt, en de ooren van andere luyden dapperlijck beroerende, niet anders als de snappert en klappert doet. En gelijck, Euripides seer wel bewijst, gelijck 't Stobaeus aentreckt, het veel klappen, seyt hy, is niet alleen den soehoorder lastigh, maer is oock onbequaem om iemant te overreden.

De Tongen op 't kleed bedieden groote klappernye, waer over Plutarchus seyt, De klapperts berispen de Natuyre hier over, van datse maer eene tonge en twee ooren hebben. Waer uyt volght dat de klappert, gelijck Salomon seyt, Veele logens spreeckt. Want in 't veel spreken gebreeckengeene logens.

Het Swaluken opt hoofd, bediet de schaedelijcke en lastige aert der klappers, die welcke dese Swaluwen gelijckende, beletten en ontstellen de gemoederen van de gerustige en naerstige luyden.

Den Exter die zy in de rechter hant hout vertoont, gelijck Pierius seyt, het beeld van de klapachtigheyt, welcke Vogel nae de meeninge der Griecken, van Pallas was weg gejaeght, als zijnde door haer veele snappen, schaedelijck, gelijck Alciatus seyt:

Athenen had gewijt den Nachtuyl tot haer teecken,
Een Vogel wel berucht van Wijsheyt en van Raed,
Dies Pallas d'Exter strax, als zijnde vol gebreecken,
Van 't heyligh Goden-Choor, ver jaegt heeft uyt dees Staet,
Om dat haer rappe tongh, tot klappen was genegen:
Een wijse swijgt en hoort, al watter dient verswegen.