Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Historia.

Een Vrouwe met vleugels, in 't wit gekleet, die te rugge siende een boeck in de rechter hand hout, daerse schijnt in te schrijven, stellende haer slincker voet op eenen vierkanten steen, en ter syden haer sal een Saturnus staen, op wiens schouderen 't boeck leyt, daer zy in schrijft.

Historia is een konst, door de welcke men schrijvende uytdruckt de gedenckwaerdige handelingen der Menschen, de deelingen der tijden, de Natuyre, en de verleedene en tegenwoordige toevallen van persoonen en saecken: begrijpende in sich drie dingen, te weten, Waerheyt, Ordre en Overeenstemminge.

Gevleugelt isse gemaelt, wesende dieselve een gedencknisse van vervolgende dingen die waerdigh zijn te weeten, en die sich verspreyt door alle deelen des Werrelts, rennende van tijd tot rijd op de naekomelingen.

Dat zy sich omkeerende over de schouderen siet, vertoont dat de Historie een geheughnisse is van gepasseerde saecken, die geschapen en geboren wort voor de naekomelingen.

Zy wort schrijvende gestelt, op de maniere als geseyt is, om dat de geschreven Historien gedachtnissen zijn van de gemoe-

[p. 201]

deren, en beeldenissen van 't lichaem. Waer over Petrarcha in sijn LXXXIV Klinckdicht aldus singht:

Pandulph dit werck is veel te broos,
Om te duyren voor altoos,
Doch onse konst die altijt blaeckt,
Is 't die den Mensch onstersflijck maeckt.

Zy hout haeren voet op eenen vierkanten steen: Om dat de Historie altijd moet vast staen, en sich niet laeten omkopen of onder het jock brengen, door d'een of d'ander syde, 't zy door logens of eygen baet: en hierom wortse in 't wit gekleet.

Saturnus wort aen haer syde gestelt, om dat de Historie van Cicero genaemt is een getuyghnis van de Tijden, een Meestersche van 't Leven, een licht van de geheughnisse, en de geest of leven van alle handelingen.