Consuetudine. Gewoonte.
Een oud Man, die daer gaet, met een grijsen baerd, leunende met d'eene hand op een stock, alwaer een letter-rol aen vast is met dese woorden, Vires acquirit eundo, dat is, al gaende krijght het kracht. Draegende op de schouder een hoop konstige instrumenten, en ter syden is een rad om Messen te slijpen.
De Gewoonte druckt in onse sinnen de gedaenten van alle dingen, en bewaertse voor de Naekomelingen, en maeckt datse billijck en betaemlijck zijn, en stelt nae haer believen verscheyden wetten, in 't leven en ommegangh der Menschen.
Oud wort hy gemaeckt, vermits door het lange gebruyck, de achtbaerheyt of het aensien bestaet, en hoe ouder zy is, dies te vaster staetse op haere voeten, 't welck beduyt wort door de spreucke, die de oude Man in de hand heeft, 't welck oock past op het rad, dat welcke soo 't niet beweeght en ommegedrayt wort, soo heeft het geen kracht om 't yser af te nemen noch te scherpen: Insgelijx mede, wanneer de Gewoonte, door de oesseninge niet beweeght wort, soo verkrijght het geen aensien, maer keerende rontom, wort de Wille in 't willen soodaenigh vereenight, dat sonder te verkrijgen de kennisse van de bepaelinge der Reeden, houtse evenwel de gemoederen vereenight in een selve besigheyt, en bewaertse daer in stantvastelijck. Daerom seytmen, dat de Wetten van de Gewoonte soo vast zijn als de Keyserlijcke Wetten selve, gelijck oock in alle konsten en wetenschappen, om een twijfelachtige saecke te beproeven, soo wort het gebruyck in bedenckinge genomen, 't welck hergekomen is door een algemeene toestemminge, als of het schier onmogelijck was, datter iet strijdigh soude zijn tegen 't geene alreede beproest en goet gevonden was. Daerom seght Horatius dat de heerlijcke woorden van een Poeet, moeten genomen worden van de gewoonte. In 't korte soo wort dit gemerckt en waergenomen in alle dingen; ten eynde dese nootwendige schoonheyt niet worde geschent in den loop van den burgerlijcken ommegang, en daerom draeght hy op sijne schouderen een bondel met konstige instrumenten of wercktuygen die de Schilder hem kan geven, nae dat het hem sal believen.
Auteursrechtelijk beschermd