Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Impeto. Geweld, Drift, Aenval.

Een Ionghman met een stout en wreed opsicht, wesende by nae naeckt, staende schrap om sijnen Vyand met geweld aen te randen, en mette bloote degen vertoont hy oock een stekade uyt te trecken: hebbende de oogen verbonden, met vleugels aen de schouderen, en ter syden sal een wild Vercken staen, dat schuymbeckende vaerdigh is, om met geweld iemant aen te vallen, van die sich daer tegen wilde versetten.

Een Ionghman by nae naeckt met een wreed en stout opsicht, wort hy gemaelt, als wesende by de Ionckheyt weynigh vreese, maer rassigheyt en stoutigheyt, om sich tegens alle voorkomende Geweld en Aenval te versetten, daerom staet hy schrap met sijn Rapier in de hand.

De oogen worden hem verbonden, want die sijne wercken met geweld en dolligheyt wil uytvoeren, betoont dat hy van 't licht des Verstands berooft is, wesende 't selve een regel en richtsnoer van de Menschlijcke handelingen.

[p. 167]

De vleugels vertoonen de snelligheyt en vaerdigheyt, die de ongestuyme Iongelingh met weynigh oordeel ter hand neemt, laetende sich door sijne drift vervoeren.

Het vinnige wilde Swijn wort, als boven, by hem gestelt, want het wilde Vercken wort door de gemeene toestemminge van de Poëten, voor 't Geweld, genomen, gelijckmen in 't IX boeck by Pierium sien kan. En in 't spel van Aristophanes, Lisistra geheeten, daer sweert het Choor van de Vrouwen, by de Goddinnen, soo ghy my heden terght, soo sal ick mijn wild Vercken los maecken. En in 't selve spel, dreyght de Rey der Lacedemonische Vrouwen, Leonidae, dat zy haer wil in 't gesicht gaen, als een wild Vercken. Want de liefde en genegentheyd tot vechten is dit Dier soo eygen, dat het oock van den Iagers geterght zijnde, niet sal vluchten, maer grijpt van self den strijd aen, en als niet twijflende, loopt het van self, als met een barst, op der Iagers sprieten en wapenen, die hem worden voor den neus gehouden. En hier uyt is 't spreeckwoordt gekomen, wanneer men spreeckt van al te stoute en rappe Vechters, datse tegen de spiessen loopen, als de wilde Verckens.