Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Hippocresia. Geveinstheyt, Schijnheyligheyt.

Een magere en bleecke Vrouwe, gekleet in half Wolle van blauwe verwe, op veele plaetsen gescheurt, 't hoofd op de slincker schouder hangende, hebbende eenen sluyer op 't hoofd, die 't voorhooft by nae deckt, houdende in de slincker hand een Pater noster en een Brevier daerse in leest, en mette bloote rechter hand geeftse aen een arm Mensch in 't openbaer almoessen, hebbende beenen en voeten als een Wolf.

Hippocresia of Geveinstheyt is nae 't seggen van D. Thomas eene sonde: waer door de Mensche sich veinst in sijne uytwendige handelingen, woorden en gebaerden, heel anders als hy in der daed is, en dat met een ydele eergierigheyt om geacht te worden, wesende droevigh.

[p. 166]

Mager en bleeck is zy geschildert, want Ambrosius seyt, de Geveynsde vraegen dear weynigh nae, hoe datse haer lichaem uythongeren, alleen datse maer vroom en heyligh mogen gehouden worden, gelijck Matthaei VI verhaelt staet, als ghy vast, doet niet als de geveynsde, &c.

Het kleed van linnen en wollen, druckt uyt, als Ambrosius seght, haere wercken door de welcke zy met woorden en geveynsde handelingen de schalckheyt van haere innerlijcke boosheden soecken te bedecken, vertoonende uytwendigh de eenvoudige onnoselheyt. En dit wort door het Laeken, en de boosheyt door het Linnen bediet.

Het neerhangende hoofd, dat met een Sluyer bedeckt is, mettet Rosarium of Pater noster &c. geeft te kennen, dat de geveynsde hem verre acht afgescheyden van Werreltsche eere en goederen, maer schijnt altijt met geestlijcke gepeinsen van de Wercken Gods besigh te zijn.

Datse haere Aelmoesse opentlijck aen een arm Mensch geeft, gelijck geseyt is, bediet de ydele eere van de Geveynsde, diewelcke om by de Werrelt in goede achtinge en eere te zijn, soo doense haere Aelmoessen opentlijck, gelijck Matth. XVI verhaelt, doet niet als de geveynsde, die in de Synagogen en op de hoecken van de straeten Aelmoessen geven, om van den Menschen gesien en geeert te worden.

De voeten en beenen als een Wolf, geven te kennen 't geene Mathaeus VII capit. verhaelt, datse uytwendigh zijn als Schaepen, maer inwendigh als grijpende Wolven.