wel in 't goede als in 't quaede, door de botheyt van sijn verstand en de traegheyt van de sinnen. De Botheyd is in de Menschen of uyter Natuere, of door toeval: uyter Natuere is die traegh van sinnen, die van een grof verstand en van een versaeght gemoet is. Door toeval komtse in veelerleye manieren, of door kranckheyt, of door verwonderingh en verbaestheyd van een noytgehoorde saecke, die hy hoort of siet in andere, of proeft in sich selve, of van te groote spiegelinge in de geleertheyt, staende die geene, die daer studeeren, soo vast op haere boecken, datse bot, onsinnigh en afwesigh schijnen. De Keyser Claudius, gelijck Suctonius verhaelt, was bot, onbedachtsaem, en als sonder memorie. De natuerlijcke Botheyt wort overwonnen door de oeffeninge van de deughd, gelijckse door de leedigheyt aenwast, naedemael 't verstand in dieselve verdrooght en bot wort, en door de duysternisse der onwetentheydt verdonckert. Zopirus de gesichtkenner, voor Socrates gebracht zijnde, en van hem bekent, siende hem in 't gesichte, seyde, dese is van natueren bot, en plomp. De omstanders kennende de wijsheyd van Socrates, en dat hy alles dede met een scherp oordeel, begosten te lachen: Maer Socrates antwoorde, lacht doch niet, want Zopirus seght de waerheyd, want soodaenigh soude ick geweest zijn, indien ick mijn gebrecklijcke natuere met de oefninge van de Philosophie niet hadde overwonnen. Een spreeckwoord dat van Galenus genomen is, daer Mercurius selve en de Musen hem niet kosten helpen. 't Welck tot eenen geseyt is, die boven maeten bot en onwetende is, willende seggen, dat hy soo plomp is, datter geen helpen aen is, want Mercurius selve, de vinder van de wetenschappen, en al de Musen souden daer toe geen raed vinden: sulx dat de oefninge van de deughd en kennissen, bequaem is, het verstand op te scherpen, en de bottigheyt en plompheyt wegh te nemen.
Het Geytjen aen de slincker syde is een beeld van Bottigheyt. Aristoteles seyt in sijne Mensch-kenninge, dat wie oogen heeft, die de verwe, van wijn, gelijcken, is bot: want soodanige zijn den Geyten gelijck. Voorder seyt hy, wanneer yemant uyt een hoop Geyten eene by de hayren van de kinne treckt, alle de andere sullen als stom en stille blyven staen, en daer op kijcken 't Kruyd Eringion dat het in den mond heeft, heeft een steel als een elleboge lang, met quasten en doornachtige blaeders, waer van ghy Mathiolum kont lesen, als mede Plinium. Plutarchus verhaelt, dat soo een Geyte 't kruyd Eringion in den mond neemt, sal het eerst selve, en daer nae sal de geheele kudde als dom wesen, ter tijd dat de Herder 't selve kruyd het Geytjen weder uyt den monde treckt.
De Narcis die zy in de slincker hand als mede op 't hoofd hout, is een bloeme die 't hoofd swaer en baloordigh maeckt, en daerom wortse Narcisus geheeten, niet na de fabel van den Iongman Narcissus, maer nae 't griex woord Narce, 't welck vadsigh en bot beteyckent: alsoo neemt oock de versierde Iongelingh sijn naem van Narce, want hy sich in de fonteyne spieglende, hem sulcke verwonderinge over sijne gedaente inbeelde, dat hy daer over versmolt en in een bloeme keerde: en terwyle hy sich verwonderde, scheen het een marmore beeld. Plutarchus seyt datse van 't Griex Narce komt, en maeckt de leeden vadsigh: Waer over Sophocles, de Narcis naemde een oude kroone van de groote helsche Goden, te weten van de Dooden.
Auteursrechtelijk beschermd