|
| |
| |
| |
Beschryvinge van Jerusalem.
Ick hebbe niet konnen nae-laten te vertoonen, gelijck ick in 't korte heb by een gevoeght, hoe dickwijls dese Stadt Ierusalem is overheert, verwoest, en wat schricklijcker ellende die soo dickwijls heeft uyt-gestaen, op dat sich oock de hooghmoedige Rijcken en Steden hier in mogen spiegelen.
HIerusalem wierde uyt-geleyt, een leere of gesicht des Vredes: Een wonder schoone heylige en wijtberoemde Stadt, niet alleene in 't Oosten, maer oock in de geheele Werreldt. Maer hoe veele dese Stadt heeft moeten uyt-staen, daer van kan men de Historien nae-lesen, jae sy is geweest, een doelwit waer op Godt sijne straffe dickwijls heeft willen vertoonen. Sy is eerst gebout van Melchisedech, dieder is Sem, de Sone des Out-vaders Noachs, gelijck veele getuygen: daer na Koningh van dese Stadt Salem, Gen. 14: 18. 2178. jaren voor de laetste verstooringe der Stadt, door den Keyser Titum Vespasianum, als Iosephus getuyght. Wierde eerst Salem, dat is Vredestadt genaemt, na Salah, Sone van Arphaxad, Neve van, Sem of Melchisedech. Sy heeft desen naem behouden, noch ten tijde van Abraham, wanneer de Koningh en Priester Melchisedech, den Out-vader Abraham by dese Stadt, heeft gespijst en gezegent, als hy de tienden en den buyt van de Heydensche Koningen hadde gekregen, Gen. 14. Maer als de Iebusiten, na deses doodt, de Stadt machtigh wierden, hebben sy de Koninghlijcke regeeringe aen sich getrocken, en de Stadt, nae haren name, Iebus, of vertredinge genaemt. Desen name Iebus heeft sy behouden, tot den tijdt des Koninghs Davids, doen hy, door sijns Veldt-Oversten Ioabs hulpe, de Stadt veroverde, en den Iebusiten meerendeels verdreef: Hy bevestighde doen de Stadt, en vergroote die selve met eenen Koninghlijcken Burgh, daer in hy 33. jaren heeft hof gehouden, en doen wierde sy genaemt de Stadt Davids. En dese name heeft sy behouden totte opbouwinge des Tempels Salomonis, daer na is sy Ierusalem genaemt. Maer de name der Stadt Davids, is alleen gebleven op den Burgh dieder lagh op den Bergh Zyon. I. Is eerst verovert van de Krijghs-Vorsten Iosue, Ios. 10: 1. II. Als de Iebusiten de overhand hielden, Ios. 15: 63.
| |
| |
en weder verovert, van den kinderen Iuda daer Adonibezech is om-gekomen, Iud. 1: 7. III. Van Koningh David, 2. Sam. 5: 5. IV. Van Absalom, de ongehoorsame Sone Davids, diese weder verliet, 2. Sam. 15: 14. Doch sy is van Salomon daer na met een overschoone Tempel geciert. V. Is sy van Sesak Koningh van Egypten in-genomen, die den Tempel heeft geplundert, 1. Reg. 14: 15. VI. Van den Philisteen, Arabers en Mooren belegert en in-genomen, 2. Paral. 21: 16. c. 18: 1. Ten VII. Van Ioas Koningh in Israel, 2. Reg. 14. vers. 13. &c. c. 25: 23. met gewapender-handt in-genomen, en den Tempel geplundert. Maer sy is daer nae van Sennacherib Koningh der Assyriers, met kracht belegert, doch met een ongeluckige uytkomst, nae dien door des Koninghs Hiskiae en des Propheten Isaiae gebedt, door den Engel des Heeren 185000. mannen gedood, en Sennacherib selve van sijnen eygen Soone vvas om-gebracht, 2. Reg. 19. vers. 32. 2. Paral. 32: 20. Isa. 37: 33. VIII. Van Asserhaddon, Soone van Sennacherib Koningh in Babel, belegert en in-genomen, 1. Paral. 33: 11. 2. Reg. 19: 37. Ies. 37: 38. IX. Van Nebucadnesar, de Sone van Nebopollasor belegert, den Tempel geplundert, daer Daniel met sijne gesellen nae Babel vvierde gevoert, 2. Reg. 24: 1. Dan. 1: 1. 2. X. Van Nebucadnesar Koningh in Babel, daer de godloose Koningh Iojakim sterft en onbegraven vvierde vvegh-gevvorpen, daer 3023. Ioden nae Babel vvierden gevoert, 2. Paral. 36. vers. 6. Ier. 52: 28. XI. Van Nebucadnesar den Koningh te Babel, daer de Koningh Iechonias met alle Invvoonders in de 18000. menschen, vvaer onder oock de Propheet Ezechiel vvas, na Babel vvierden gevoert, 2. Reg. 24: vers. 10. 2. Paral. 36: 9. En van dees tijdt tekenen Ieremiae en Ezechiel de Babylonische gevanghnis. XII. Van Nebucadnesar den Koningh der Chaldeen in-genomen, die den meyn-eedigen Koning Zedechiam gevangen, sijne oogen uyt-gesteken, en van sijne kinderen jammerlijck heeft berooft, 2. Reg. 25: 1. 2. Paral. 36: 17. Ier. 39: 1. cap. 52: 4. Doch is daer na van den Ioden alsse uyt de Babyloonsche gevangenis quamen, vveder op-gebout, doch is daer na van Nehemia, uyt
| |
| |
den stamme Davids binnen 13. jaren met Ringhmueren vveder omslooten. XIII. Van Bagoa Kamer-bevvaerder des Koningh in Persien. XIV. Van Alexander Magnus met goet verdragh in-genomen, al-hoe-wel hy in sin hadde de Stadt en Tempel te vervvoesten, maer de Hooge-Priester Iadduah quam met alle Priesters in haer Geestlijck gevvaet geciert en stilde de toorn Alexandri, dat hy van sijn paerd afklom, en viel de Priester te voet. Ioseph. Lib. 9. Diodorus lib. 17. Q. Curtius lib. 4. &c. XV. Is sy ingenomen van Ptolomaeus Lagus Koningh in Egypten als Iosephus, Philo, en Eusebius melden. In dese belegeringe zijnder 120000. Ioden gevangen na Egypten gevoert. XVI. Van Antiochus Epiphanes Koningh in Asia, die soo jongh als oud in de 80000. liet doodt-slaen en vervvorgen, 40000. gevangene met sich voerende en vvel 80000. verkoopende, plunderende Stadt en Tempel met alle heyligdommen en kostelijckheyt daer hy mede wegh trock, 1. Mach. 1: 21. 2. Mach. 5: 11. oock Ioseph. &c. XVII. Van Apollonio uyt des Koninghs Antiochii bevel op den Sabbath, en plunderde de voornaemste plaetsen, en verbrande en voerde vvijf, kinderen en vee vvegh, 1. Mach. 4: 36. Waer van men de boecken der Machabeen kan na lesen. XVIII. Van Antiochus Eupator, 1. Mach. 6: 17. 48. 51. &c. 2. Mach. 13: 1. XIX. Van Pompejus in den tvvist tusschen Aristobulum en Hircanum gebroeders, vvaer in 120000. zijn om-gekomen. Iosephus en Iustinus. XX. Van den geltgierigen Marco Crasso, die als hem van Eleazar een stuck van 750. pont gouts, om hem te versoenen, vvierde vereert, stal hy noch uyt den Tempel over de 10000. Talenten, als Iosephus verhaelt. XXI. Van Pacor Koningh der Parthen. Want als Antigonus de Soone Aristobuli, Gesanten aen der Parthen Koningh Pacor had af-gesonden, met aenbiedinge, soo hy hem vveder aen 't Rijck moch helpen, van 1000. Talenten, en 500. schoone Vrouvven, indien hy sijns Vaders Broeder Hucanum mocht gevangen krijgen, soo treckt dese van de Stadt Damasco', die hy hadde verovert, af, met 50000. mannen nae Ierusalem en nam de Stadt op 't Pincxter-Feest in, versloegh eenige duysent Ioden, plunderde en vervvoeste
| |
| |
de Stad, nam Hircanum den Hooge-Priester gevangen, en liet hem neuse en ooren af snijden. Ioseph. lib. 14. Dion. Cassius, &C. XXII. Is sy van Koningh Herodes bestormt en in-genomen, die den Koningh Antigonum met vijf-en-veertigh zijner vrienden deed vervvurgen, sulx dat het geslachte der Asmoriter of Machabeen geheel is uyt-geroeyt gevvorden, gelijck Ioseph. lib. 14. en Egesippus melden. XXIII. Is dese Stadt ten laetsten van Tito Vespasiano 80. jaren nae Christi geboorte, op 't Paesch-Feest, gevveldigh in-genomen, daer vvy in 't kort van dese schricklijcke belegeringe yet sullen verhalen.
Daer vvaren op dit Feest over de 3600000. Ioden, uyt alle hoecken by malkanderen gekomen, vvaer door de honger door 't verbranden der voorraet soo krachtigh toe-nam, dat oock een pondt out vervuylt hoy voor 128. Griexsche penningen vvierde verkocht, jae vvierde alles soo ongelooflijck dier, datmen oock mist en dreck, schoen en sool-leder, jae de kinderen heeft op-gegeten: Uyt vvelcke honger, ontstack eene so grouwlijcke sterfte, dat menige dagh over de 10000. menschen, en in eene vveke alleene, over de 60000. menschen, tot eene poorte vvierden uyt-gedragen en 600000. over de Stadts-mueren gevvorpen, oock veele 1000. lijcken op de straten onbegraven en in de huysen bleven leggen. En zijn oock ontallijcke Ioden onder 't schermutselen met den Romeynen, en onder de oproeren en stormen doodt gebleven. Ten laetsten is de Tempel op den 10. Augusti van den Romeynen bestormt, geplundert en in den grondt verbrant. Hier zijn mede 18600. Ioden verslagen, en over de 6000. door 't vier vernielt. Daer nae is dese Stadt op den 7. en 8. Septembris, volkomen bestormt, geplundert, verbrant en soo gantsch vervvoest, datter nae de voorsegginge Christi, niet eene steen op den anderen is gebleven. Nae dese veroveringe zijn noch ontallijcke Ioden vermoort, en over de 2000. in vuyle rioelen verstickt en om-gebracht, en vvel 2000. opgesneden, die gout hadden op-geslockt, datmen daer in sochte, sulx dat alleen in dese Stadt in de 1100000. Ioden en in de omliggende niet minder zijn om 't leven gekomen, vvaer van 97000. vvierden gevangen, en eenige duysenden,
| |
| |
den vvilden Dieren voor-gevvorpen, en onder andere, dertigh Ioden om eenen penningh verkocht, alsoo dat dese jammer niet is uyt te spreecken, noch met bloedige tranen genoegh te bevveenen. Maer het schijnt dat Godt de Heere hare boosheydt, door sijne straffe, heeft vvillen vergelden, om dat sy soo veele onschuldigh bloedt, soo der Propheten als Apostelen, ja oock des Heeren Christi selve, hadden vergooten, jae daer sy noch hertneckigh roemden, sy hadden Godt daer aen dienst gedaen, en dat sy, als uytverkoorene kinderen Godes, het geensins kosten verkerven. Dit hebben wy voor een vvonder vvillen vertoonen, om de veranderingen der Rijcken, en in 't besonder deser Stadt, die heyligh vvierde genaemt, u te ontdecken om de oordeelen Godts daer uyt te bemercken, en hoe hy om der volckeren sonden sulcke schricklijcke straffen, dese Stadt heeft laten over-komen. Maer om dit breeder op te halen, vvas vvel een eygen Boeck noodigh, en zijn oock de oude Historien daer van genoegh vervult.
|
|
Auteursrechtvrij