Thyl Uilenspiegel, of De gefopte bruidegoms

Drie-en-twintigste tooneel.

THYL, alleen.

Ha! ha! ha! daer zyn ze op weg... Griselde en Simoen zullen spoedig verloofd zyn... alles is in orde. - Baes Snede en de dappere nachtwacht zyn tegenwoordig bezig met schuift de vier hoeken op de straet te spelen. - Liepen zy zich eenige goede builen op 't voorhoofd tegen den eenen of anderen hoek van een huis, dat zou hun een schoon hoofdsieraed voor de omstandigheid zyn. - Ik wed dat de nachtwacht nooit betere gelegenheid om het rapier te trekken zal gevonden hebben, dan misschien op dit oogenblik, om de honden en straetjongens zich van het lyf te jagen. Komt hy terug dan moet ik tegen hem vechten, dat is zeker. Daerom geloof ik best te doen myn goed stillekens in te pakken, en zonder hunne terugkomst af te wachten, het deurgat voor eenige redmiddel te verkiezen. Laet eens zien, wat heb ik hier al te goed? kleeren?...

(Hy kykt rond zich.)

Zoo ik my niet bedrieg, draeg ik myne kleerkas op het lyf. - Voor iemand die zich in de gelegenheid bevindt dikwils van woning te moeten veranderen, is er niets gemakkelyker in de wereld, men heeft geene kofferdragers noodig en men kan spoediger schampavi spelen. - Huer?.. Er kwamen my te Paeschen drie myten te goed... ho! die moet ik hebben... Ik blyf en wy zullen rekenen. He! he! drie myten! waerom niet? Geld komt altyd in de Goedeweek, al ware het zelfs Paeschen.

(Zich bedenkende.)

Ja, maer de baes heeft my vyf myten voor wasschen verschoten; dus blyf ik er twee te kwaed... Neen, alles wel ingezien zynde zou ik beter doen af te trekken.

[p. 52]

N.^o 18. Stemme: Van Pierlala.
Eerste couplet.

 

Een ieder zoekt hier zyn profyt

 

Zoo veel als hy maer kan,

 

Zoo wel in kerkelyken stand

 

Als onder burger man.

 

De koster zoekt het in het was;

 

De pastor in requiescat in pac',

 

Ik zoek het in 'ne snelle vlugt,

 

Ik zoek het in de vlugt.

Hoe velen zeggen er u niet,

Zoo lang u nood niet kwelt:

‘Myn vriend, hebt gy een dienst van doen,

Aen u myn huis, myn geld’

En vraeg hun slechts een enkel duit,

Zy lachen u maer vierkant uit.

Zoo gaet het in deês goeden tyd,

Zoo gaet het in deês tyd.

Maer ik heb geenen tyd te verliezen... Myne redenen zyn beslissend... en dus, vaerwel!...

(Hy loopt spoedig heên en ontmoet aen den ingang Idomenëus en baes Snede die hy schier omverloopt.

Thyl, baes snede, idomeneus.

thyl.

Ho! de duivel hale den snyder en de nachtwacht. Ik geloof dat ik in onmagt ga vallen.

baes snede,

hem woedend by de hand vattende.

Ellendige jongeling!... eindelyk heb ik u vast.

idomeneus,

even.

Rampzalige snyder! eindelyk zyt gy in myne magt.

thyl,

tusschen beiden.

Laet los... ik heb geen tyd om te spelen.

[p. 53]

baes snede.

Neen! onder myne handen zult ge sterven.

idomeneus.

Levend zult ge van hier niet vertrekken.

thyl.

Maer wat willen dan die twee dolle Philistynen?

baes snede.

Wat wy willen... de ellendige durft het nog vragen!

idomeneus.

Wat wy willen, wraek! snyder des ongeluks! vraek!... want de wraek is het vermaek der Goden.

thyl.

Laet my in rust alle twee. Gy zyt gek... gy riekt naer den drank... gy zyt beschonken.

baes snede.

Beschonken! beschonken! wy rieken naer den drank... om dat wy in de modder gevallen zyn durft de deugeniet zeggen dat wy naer den drank rieken, dat wy beschonken zyn.

idomeneus.

Staekt dat ydel twisten... in postuer! en laet my u aen myn rapier rygen.

thyl.

Geen beestigheden, nachtwacht... denk gy dat myn lyf een pier is om aen uwe stopnaelde te steked?

idomeneus.

Hy durft my nog beschimpen... oude snyder! houd my tegen of ik doorboord uwen jongen medegenoot.

baes snede.

Ziet gy dan niet in wat staet gy ons gebragt hebt... want het is door u toedoen gebeurd, verwenschte grappenmaker! - Nauwelyks, na lang gesukkeld en getast te hebben, op straet gekomen zynde, valt er ons een bui straetjongens en honden op het lyf. De een schreeuw... de andere bast. De geburen trekken hunne deuren en vensters open en voegen hun gelach en schimp by dat der kinderen en honden, tot overmaet van alle onheil, struikelen wy over een hoop met ik weet niet wat, en tuimelen ik en

[p. 54]

myne bruid, 't is te zeggen, ik en die heer daer, hol over bol in een modderpoel waer wy misschien nog zouden liggen, waren ons de geburen niet ter hulpe gesneld en hadden zy ons niet dien verwenschten blinddoek van de oogen gerukt.

(Thyl kan zich niet inhouden van lachen.)

idomeneus.

Ik, Idomenëus, sergeant der nachtwacht, bygenaemd Teederhart, gekend door gansch de stad voor den luister zyner montering en de welgemaektheid van zyn postuer, in de modder met een... een snyder... een soort van menschen... foei! duizendwerf foei! en als ik denk dat de eene of de andere myner duizende aenbidsters my in dezen staet had kunnen vinden. Ho! 't bloed stygt my naer om hoog. Ik word een verhongerde tyger... een razende leeuw... ho! laet my u dooden, snyder! laet my u dooden om alleen 't vermaek te hebben van een slagtoffer der wraek aen myne voeten te beschouwen. Maer neen! neen! uw bloed is niet waerd dat ik er myne hand mede bezoedelen zoude; niet waerd dat het in myne woede dit edel zwaerd zou bespatten. Vertrek en laet my mynen hoon in den stilte verslinden.

thyl,

tragiksch.

Ja, dapper een edelmoedige krygsman.

baes snede.

Neen! neen! vertrekken zal hy niet... niet voor dat hy my uitleggingen over dit snood gedrag gegeven heeft... niet voor dat hy my zegt wat er van Griselde is geworden, van Griselde myne bruid.

idomeneus,

het hoofd opregtende.

Uwe bruid? oude snyder!

baes snede,

om en weer het tooneel gaende.

Om u dienst te doen.

idomeneus,

hem volgende.

Griselde! uwe bruid?

baes snede,

even.

Griselde! myne bruid? ja!

idomeneus.

Ik zou u raden dit schertsen te laten varen, snyder!

[p. 55]

baes snede.

Ga heên en laet my in rust, stads-soldaet!

(tegen Thyl.)

Waer is Griselde, myne bruid?

idomeneus.

Griselde! uwe bruid?

baes snede,

over en weer gaende,

Griselde! myne bruid? ja!

thyl,

ter zyde.

Konden zy nu eens vechten voor de bruid.

idomeneus.

Geene dubbelzinnige worden... heer van de naelde...

baes snede.

Ga heen! stads-soldaet! ik heb geen lust om met u te redeneren.

idomeneus.

Ik zeg u, gryze snyder! dat ik met Griselde trouw.

baes snede,

eensklaps blyvende staen.

Wie! wat! hoe! wie spreekt er van met Griselde te trouwen?

thyl,

ter zyde.

Goed! het wordt er heet, zy gaen steuvelen.

idomeneus.

Ik, uw ootmoedige dienaer...

baes snede.

Oorlogsman! ik zeg u maer één woord: als gy bruiden wilt hebben dan moet gy er gaen zoeken op uw wyk van 't Oudewyvenhuis.

idomeneus.

In postuer!... gryzaerd! is Griselde myne bruid, ja of neen? kom, antwoord, tachtigjarige minnaer!

baes snede,

in woede.

Tachtigjarige minnaer! verwenschte rapierdrager! wie zegt u dat ik tachtig jaren oud ben?

idomeneus.

Negentig als ge wilt... maer er moet hier gezegd worden of Griselde myne bruid is, ja of neen.

baes snede.

Welnu! neen... want zy is de myne.

[p. 56]

idomeneus.

Duizend rapieren! dat is niet waer... zy is de myne.

baes snede,

in woede.

Zy is de myne...

thyl,

zich tusschen beiden stellende.

Scheid uit van twisten. Daer is iemand die u zal zeggen wiens bruid zy is.