Klaes Kapoen
(1843)–Hippoliet van Peene–
Auteursrechtvrij
[pagina 35]
| |
Eerste tooneel.ANNA, VAN DORP.
anna.
Welnu! wat dunkt u, Van Dorp!.. zouden wy nog niets kunnen weten? - Hoe laet is het?
van dorp,
zyn uerwerk uithalende.
Kwart vóór tien uren... dus nog een kwartje te vroeg.
anna.
Zoo gy eens tot aen 't gemeentehuis gingt?
van dorp.
Waer toe goed? Hebt gy er Gorl niet naer toe gezonden?
anna.
't Is waer... ik had het reeds vergeten. Ach! ik weet waerachtig niet waer van daeg myn kop staet... sints drie weken is dat spel nog geene seconde uit myne gedachte geweest.
van dorp.
Zwyg vrouw... ik heb er in veertien nachten nog geen oog van geloken.
anna.
En niet zonder reden... Kyk! Van Dorp! ik heb een slecht voorgevoel. Dezen nacht heb ik niet dan van zwarte katten en van kinders gedroomd, 't geen altoos eenig ongeluk voorspelt.
van dorp.
En dezen morgend toen ik opstond, heb ik eene groote spinnekop aen het behangsel van onze koetse zien hangen, en ik heb by my-zelven gezegd: 's morgends druk, 's noenends geluk, 's avonds minnen. | |
[pagina 36]
| |
anna,
in gepeins.
En die arme jongen! die er zoo bang van is.
van dorp.
Van de spinnekoppen?
anna.
Welneen... van de soldatery.
van dorp.
Ha! ja, ik heb altoos die groote spinnekop in de gedachte. - Maer zeg eens, vrouw Anna, onze jongen viel er nu eens in, 't geen in de mogelykheid is, ware er geen middel... want, zoo genomen... kortom, is het wel zeker dat zyn broeder Klaes geen soldaet is. Gy hebt hem immers van niets anders hooren spreken.
anna.
Het is onmogelyk... wy zouden toch iets van hem vernomen hebben, sedert de twee jaren dat hy verdwenen is, men weet niet hoe en waer, den avond dat die twee soldaten vertrokken zyn.
van dorp.
Maer als men niet schryven kan...
anna.
Men vindt altyd kameraden die kunnen schryven.
van dorp.
Dat is ook waer.
anna.
Hoor, men zal my uit het hoofd niet steken dat onze Klaes niet verongelukt is.
van dorp.
In dat geval heeft mynheer de burgemeester gezegd dat Dirk vry konde zyn, zoo men maer den doodbrief van zyn broeder kon aentoonen.
anna.
De doodbrief! daer ligt het hem juist... maer waer is die te vinden?
van dorp.
Ja, waer is die te vinden? | |
[pagina 37]
| |
anna.
En ondertusschen zal ons kind soldaet worden, en aen wien zal het te wyten zyn? aen u...
van dorp.
Aen my, vrouw?
anna.
Ja, aen u... die u geene de minste moeite zoudt geven om iets te weten. Want eindelyk, hadt gy al lang den eenen of den anderen gelast, om by het leger inlichtingen aengaende Klaes te bekomen; wy zouden ten minste weten waer by ons te houden... maer zoo zyt gy allen, mannen!.. Gy gaet dit doen... gy gaet dat doen... gy gaet hemel en aerde verzetten; en op het einde van de rekening hebt ge nog geen stroo verlegd.
van dorp.
't Is ook dat gy het zeggen wilt, vrouw. Ben ik niet reeds drie malen, ten dien einde, naer Gent geweest? Heb ik niet reeds vier fransche kroonen betaeld voor twee petitien?
anna.
Die zeker nog te maken zyn.
van dorp.
't Is mogelyk... maer ik heb toch vier fransche kroonen betaeld, en 't zyn schelmen, praktisyns en advokaten, als ze my bedrogen hebben. | |
Tweede tooneel.
De vorigen, GORL.
gorl.
Baes Van Dorp... baes Van Dorp! goed nieuws!.. goed nieuws... Dirk heeft daer zoo even gelot, en het schynt dat hy een goeden nummer moet getrokken hebben; want ik heb de kameraden een geweld van alle duivels hooren maken. | |
[pagina 38]
| |
anna.
Gy hebt hem dan niet gesproken?
gorl.
O bazin! dat was niet mogelyk... Verbeeld u dat ik in geen twintig stap de lotkamer ben kunnen naderen... het was er zoo vol als een ei. Maer ik was wel zoo slim geweest van my van buiten tegen het venster te plakken; zoo dat ik gemakkelyk zien kon al wat er van binnen omging. Ik zag hoeden, klakken en schoenen ondereen omhoog vliegen; ik hoorde roepen: vivat ons! en dan dacht ik dat ik genoeg wist. Kortom, ik heb niet langer willen wachten, en ik ben in der yl u komen zeggen wat er gebeurd is.
van dorp.
Het is wel, jongen... gy zult dezen avond eene teug te meer mogen drinken.
gorl.
Ge zyt bedankt, baes Van Dorp.
anna.
Die arme jongen! wat moet hy te vreden zyn.
van dorp.
En wy dan, vrouw... Waerachtig, ik kan het nauwelyks gelooven.
anna.
Ik wel; men gelooft zoo gauw aen 't geluk.
van dorp.
Dat is eene goede les, om nooit meer aen spinnekoppen te gelooven.
anna.
Noch aen droomen... Die zwarte katten hadden my van schrik de haren te berge doen ryzen.
van dorp.
En die groote kop my kiekenvleesch doen krygen.
anna.
No 6. Wyze de l'écu de six francs.
't Is uit; aen al die oude vodden
Hecht ik den minsten prys niet meer.
| |
[pagina 39]
| |
van dorp.
Gy hebt gelyk, want 't zyn al klodden,
Ik ondervond het menig keer. (bis.)
(Ter zyde.) In droom omhelsde ik laest, heel blyde,
De schoonste meid... 'k ontwaekte, edoch,
Hoe riep ik: droomen is bedrog!
Want, 'k vond myn vrouw aen myne zyde.
anna.
Welaen, Van Dorp! zorg eens dat er een glas drank gereed zy. Het is een dag van geluk, zoo als er weinig zulke in 't jaer komen
van dorp.
Ik geloof het wel, onze jongen uit het lot; thans dat wy hem maer alleen meer hebben. Sakkerloot! daer mag een goede pot op staen. Kom Gorl, wy gaen te samen.
gorl.
Ja, baes. | |
Derde tooneel.
De vorigen, GERTRUIDA.
gertruida.
Ach baes! ach bazin! zoo gy wist?... ach ik durf het u waerachtig niet zeggen.
anna.
Welnu, durf maer.
van dorp.
Ho! wy weten reeds alles, onze jongen is uit het lot, is 't niet waer?
gertruida.
Ja, baes... gave dit de hemel! Die arme Dirk!
anna.
Wat wilt gy zeggen, Gertruida?
gertruida.
Wel dat hy tot over den kop in 't lot zit; de dompelaer heeft maer nummer twaelf weten te krygen. | |
[pagina 40]
| |
anna en van dorp.
O hemel! is het mogelyk!
gertruida.
Wel zekerlyk!
anna.
En gy, Gorl, wat kwaemt gy ons dan wysmaken?
gorl.
Wel...
gertruida.
Ho! maer dat is al 't minste... er zullen andere banden gaen losspringen. Gy weet, Klaes, dien wy over twee jaer verloren hebben?
anna en van dorp.
Welnu, Klaes?
gertruida.
Welnu, Klaes is weer gevonden; want ik heb hem daer zoo even gezien.
anna.
Gertruida! Gertruida! is het waer?
van dorp.
Misleidt gy ons niet?
gertruida.
Zult ge my nu voor eene leugenaerster aenzien...
van dorp.
En gy hebt hem gezien?
gertruida.
Gezien, zeg ik u, met eigene oogen, zoo als ik u hier zie.
anna.
En zyt ge niet gemist?
van dorp.
Ja, zyt ge niet gemist?
gertruida.
Verdord! Ik zeg u dat ik Klaes gezien heb, Klaes, met zyn peperkorreltje op zyne linke kaek, aen den arm van den ouden sergeant, die hier over twee jaer logeerde. | |
[pagina 41]
| |
anna.
Dapperman!
gertruida.
Juist. - Zy zyn daer in een hoop kennissen blyven steken, die hem van alle kanten verwelkomen; en zoo wel dat hy my toeriep: Truitje! hier ben ik! hier is de zoon van moeder Van Dorp!
van dorp.
Verdord! kan het zyn...
anna.
Ho! dan is er niet meer aen te twyfelen... Hemel! wie zou zich van daeg aen al die ontroerdheden verwacht hebben...
van dorp.
En onze arme Dirk! waer is die?
gertruida.
Dirk heb ik niet gezien; maer men heeft my gezegd dat hy wanhopig was, om dat hy zulken slechten nummer getrokken had... Misschien zal hy reeds zyn broeder gevonden hebben; want zy waren allen op de plaets verzameld. (Men hoort tusschen de schermen roepen: Vivat Klaes! vivat Klaes!)
Luistert; daer zyn ze.
anna.
Ach hemel! ja... | |
Vierde tooneel.
De vorigen, KLAES, in uniform van tamboer, met den sabel en een pak op den rug, aen den arm van DAPPERMAN, DIRK, gevolgd door eenige boeren.
anna en van dorp,
Klaes aen den hals vliegende.
Klaes! zyt gy het.
klaes.
Vader! moeder! | |
[pagina 42]
| |
No 7. Wyze van mynheer Aymon.
Ja, ben 't ik! (bis.)
Na twee jaren
Gevaren.
Ja, ben 't ik! (bis.)
Ach! voor my wat zoet oogenblik!
'k Omhels u weer; hoe klopt my 't harte
Van vreugd, na een zoo lang gemis!
anna.
Eens spotte gy met onze smarte,
En voelt thans wat het afzyn is.
van dorp.
Uw slecht gedrag deed ons het harte bloeden,
Wy stierven schier van droefheid en verdriet.
klaes, zyn kruis van eer toonende.
Bekykt myn borst, en zegt my of dit niet
Al 't gedane kwaed moet vergoeden.
te samen.
Ja, ben 't ik, enz.
anna en van dorp.
Hoe juich ik, (bis.)
Na twee jaren
Gevaren.
Hoe juich ik. (bis.)
Ach! voor ons wat zoet oogenblik.
dapperman.
Myn groet aen mama en papa Van Dorp. Gy ziet het; ik breng u uw zoon weder zonder armen of beenen kwyt; meer, selderment! niet zonder eer.
anna.
Ach hemel! gy hebt ons daer zoo plotselings verrast, dat ik er nog gansch ontroerd van ben, en dan zoo onverwachts... Wy dachten u dood.
klaes.
Dood! ja wel... zoo dom niet... Maer dat is een geheel historietje... Ik zal u dat altemael wel verhalen. (Tegen de boeren.) Vrienden! gaet... wacht my in de gulden zon... wy zullen zoo aenstonds myne wederkomst eens begieten.
(De boeren vertrekken.)
| |
[pagina 43]
| |
van dorp.
Zoo... en waer van daen komt gy nu, ondeugd?
klaes.
Ik kom van Brugge met myn regiment, dat zich naer de hoofdstad begeeft, om er in garnizoen te blyven.
anna.
Maer hoe is 't Gods mogelyk!.. Gy zyt dan inderdaed soldaet geworden?
klaes.
Sakkerbleu! ik geloof het wel.
gorl.
Hoor eens hoe hy vloekt, bazin!
klaes.
Soldaet en tamboer... God! wat staet... en dan ginds... o Jeetje! wat leven! No 8. Wyze: Ah! quel plaisir d'être soldat.
Ach! wat vermaek heeft een tamboer!
Heel 't regiment moet zwygen
Als ik myn trommel roer;
En niemand maekt er op dees wereld
Meer laweit, meer rumoer.
Ach wat vermaek heeft een tamboer!
Zoodra wy d'aenval mogen slagen,
Zoodra 't kanon, by d'eerste schoot,
Het hart des krygsmans doet ontvlammen,
Met vreugde vliegt men onder 't schroot.
Rataplan, rataplan, plan. (bis.)
Rukt moedig voort, geen ydel vreezen;
Geen bal die u verschrikken kan;
Op 't veld van eer moet men verwinnaer wezen,
Of wel, men sneeft als dapper oorlogsman,
Als dapper oorlogsman.
Rataplan, plan, plan, plan,
Plan.
Ach! wat vermaek. enz.
gertruida.
Maer lieve God! kyk toch eens, bazin! wat knap | |
[pagina 44]
| |
mannetje... Ik wed dat gy nog niet éénmael zyn uniform bezien hebt... en het kruis van eer op de borst! lieve hemel! is het mogelyk!
anna.
Gy hebt u dan doen onderscheiden om zoo een ding te winnen?
klaes.
Een beetje, mama Van Dorp... een beetje... niet waer, sergeant?
dapperman.
Selderment! dat wil ik u zweren.
gertruida.
Gy zyt dan in den oorlog geweest, Klaes?
klaes.
Kyk ze daer staen... in den oorlog geweest... wel zeker ben ik in den oorlog geweest. Meent ge dat men het kruis van eer wint met koeijen te melken, gelyk gy?
anna.
God, wat kind!
gertruida.
In den oorlog... welke dwaesheid... om u te doen doodschieten.
klaes.
Bah! ik heb ze rondom my zien nederbrokkelen gelyk okkernoten klippelen, en ben daerom niet min ongeschonden terug gekomen... Verbeeldt u eene smalle brug, wy langs hier, de vyand langs daer, van wien wy eene hagelbui van kogels op het lyf krygen... Men valt, men valt, dat het ons begint te verontrusten. Geen ander middel om een einde daeraen te stellen, dan de oogen toe te doen, en de brug over te loopen. De generael wist dit ook, en roept uit al zyne kracht: ‘Kameraden! baijonnet vooruit! en over de brug!.. over de brug!..’ Niemand verroert, en men blyft als vastgenageld op zyne plaets staen. Verduiveld! het was ook niet om mede te lachen... De generael, die misschien zag dat ik min bang was dan hy en al de | |
[pagina 45]
| |
anderen, roept my toe: ‘Tamboer! vooruit!.. het kruis van eer ligt over de brug.’ Ik laet het my geen twee mael zeggen; vlieg naer de brug, laet myn trommel ronken... pif... paf... klits... klets... vier, vyf kogels door myn instrument... het is niets... ik sla maer voort... zie met een scheel oog om... men volgt my als tygers... myn schako krygt eene streeling van een vierponder, en gaet in de rivier duiken; zes duimen leeger, was er myn kop by, en doken zy te samen... maer Ons Heere bleef gezond... Wy zyn over de brug... eenigen blyven er op, anderen dryven er onder... maer dat doet er niets toe; wy vallen te gelyk op den vyand, en frissche morgend! wy zyn meester van den overkant. De generael doet my roepen, speld my het kruis van eer op de borst, noemt my by mynen naem; en daermê trok Klaes op, fierder van zynen dag als de generael zelf... en ziedaer, moeder, hoe ik dat ding gewonnen heb.
anna.
God! wat dingen zyn dat!
van dorp.
En gy hebt dan aenstonds, na dat gy ons verlaten hebt, dienst genomen?
klaes.
Ja.
dapperman.
Aenstonds, papa Van Dorp... zyne plaets was voorop aen de ratatoeschotel besproken.
van dorp.
En nu?
klaes.
Nu zyn myne twee jaren dienst uit, en ik ben vry zoo ik wil... maer dat niet!.. Ik blyf eenige dagen by u, neem nieuwen dienst aen, en dan wederom, rataplan, rataplan, zoo lang het God of de eene of de andere kanonbal zal gelieven. | |
[pagina 46]
| |
No 9. Wyze: Ce luth galant.
Voor roem en heil van 't dierbaer Vaderland
Stel ik met vreugd myn leven nog te pand;
En 'k zou myn lot voor niets op d'aerde geven.
Myn trommel, my zoo waerd, verlaet my maer met 't leven;
Ik ben een waer soldaet, 'k wil als zulkdanig sneven,
De wapens in de hand. (bis.)
Maer ik houd my hier bezig... zonder éénmael aen myn broeder te denken... Welaen, broeder, gy zyt te vreden, hoop ik? dat moet u veel vermaek doen... want, daer zyt gy nu ook soldaet, gelyk ik... Top! broêr! wy zullen te samen over den Moerdyk trekken. Welhoe! gy zucht! gy weent! honderd duizend trommelstokken! gy zyt dan niet verrukt, niet opgetogen?..
anna.
Gy ziet wel dat hy ongelukkig is.
klaes.
Ongelukkig! sakkerbleu!.. en waerom dan, als 't u belieft?
van dorp.
Wel, om dat wy de middels niet bezitten om een plaetsvervanger voor hem te koopen en dat hy derhalve soldaet moet worden.
gertruida.
Men zou het om minder zyn.
klaes.
Dat is onmogelyk... God! was ik over twee jaer in zyne plaets geweest... Welaen... broeder, is het waer dat gy ongelukkig zyt?
dirk.
Helaes! Klaes, ik ben niet gelyk gy; ik ben niet verzot op den militairenstaet.
klaes.
Hoe! gy zyt niet verzot op... Honderd kanonnen! dat doet my zeer... dat kan ik niet hooren... een staet, zoo roemryk... zoo... kyk, broêr! zeg my veeleer dat ge my | |
[pagina 47]
| |
niet bemint, my, uw broeder, en dat zal me thans goed doen, maer zeg my om 's hemels wil zulke slechte dingen niet meer.
dirk.
Waerom niet? als ik u de waerheid zeg. Zie, ik gaf gaerne twintig jaer van myn leven, moest ik geen soldaet worden... maer ik zal er van sterven, dat is zeker.
klaes.
Komaen... komaen.
anna,
weenende.
Arm kind!
van dorp,
even.
Arme jongen!
gertruida,
even.
Arme Dirk!
dapperman,
ter zyde.
Komaen, daer is het spel op den wagen.
klaes.
Nu, nu, wat beteekent dat gejank? Laet ons liever een middel uitdenken, om... (Ter zyde.) Honderd trommelstokken! wat gedachte! (Luid, Dirk by de hand nemende.) Stel u gerust, broêr; gy zult geen soldaet zyn.
dirk.
Hoe!
allen.
Wat zegt gy?
klaes.
Dat ik een middel weet om hem te redden.
allen.
Is het mogelyk?
klaes.
Hy zal een plaetsvervanger hebben.
allen.
Een plaetsvervanger!
klaes.
Ja, een goeden, en zonder geld te kosten; ik belast er | |
[pagina 48]
| |
my mede. Wacht my hier af; binnen een oogenblik ben ik hier weder.
van dorp en anna.
Maer, waer gaet gy naer toe?
klaes.
Ik ga... ik ga den plaetsvervanger halen. (Hy vertrekt schielyk.)
| |
Vyfde tooneel.
De vorigen, uitgezonderd KLAES.
van dorp.
Daer loopt hy heen gelyk een gek... Wat mogen zyne voornemens zyn?.. een plaetsvervanger! waer zal hy dien vinden.
anna.
Ziet ge niet dat hy ons een weinig voor 't lapje wil houden.
dapperman.
Zoo veel te meer, dat ze duivelsch raer zyn, de plaetsvervangers.
gertruida.
Raer! ik wil het wel gelooven... de zoon van pachter Beekman heeft eenen vier honderd kroonen betaeld.
dapperman.
Het was misschien vier mael meer als of hy zelf waerd was.
gertruida.
Zwyg... ik had geene kroon voor beiden gegeven, voor man en plaetsvervanger.
anna.
Welnu! het beste dat wy doen kunnen, is de tafel te dekken, middelerwyl Klaes terug komt; want hy kan toch niet ver geloopen zyn. - Sergeant, gy zult wel iets profiteren? | |
[pagina 49]
| |
dapperman.
Het is van geen refus, mama Van Dorp.
van dorp.
En ik zal intusschen eene goede kanne bier halen.
gorl.
Zeg eens, baes! zal ik gelykkelyk de teug te meer, welke gy my beloofd hebt, mogen drinken?
van dorp.
Wel zeker... er is nog niets veranderd, ik heb maer een zoon te meer. (Af met Gorl.)
anna.
Komaen, Gertruida! schielyk de hesp op tafel.
gertruida.
Ik vraeg maer een paer minuten, bazin. (Af.)
dapperman,
haer volgende.
Een oogenblikje... ik vraeg er ook een paer voor my... met uwe permissie, mama Van Dorp? - Sakkerloot! ik ga u helpen de borden aenhalen. | |
Zesde tooneel.ANNA, DIRK.
Welnu, Dirk! myn arme jongen! waerom zoo droefgeestig? Gy zyt dan wel bang van soldaet te worden.
dirk,
haer de hand komende drukken.
Bang! o moeder, daer aen is het niet meer dat ik denk; ik heb myn besluit genomen. Ja, ik zal toonen dat ik een man ben; ik had het al lang behoeven te doen, want ik ben thans beschaemd over my-zelven. Ik zal soldaet worden; gy zult Klaes, in myne plaets, by u houden, want hy is vry van dienst. Wie weet, misschien zal ik één dag ook roem verwerven en trotsch op mynen staet zyn. Maer Klaes heeft my daer, in 't heengaen, ondanks my-zel- | |
[pagina 50]
| |
ven, zoodanig doen ontstellen... zyn gelaet kondigde eene vaste besluitneming aen, en toen hy my daer de hand drukte en zegde: ‘Broêr, gy zult geen soldaet zyn.’ God! dan meende ik dat hemel en aerde my over het hoofd keerden. Indien ik hem eens ongelukkig ging maken!..
anna.
Komaen, gaet gy u nu onstellen voor eene gekke gril van uw broeder. Hy wil ons eens doen lachen; ons eene grap spelen, gelyk voortyds... met zyn plaetsvervanger!.. waer zou hy dien halen?
dirk.
O! ik zou er geen meer willen. Ik heb thans besloten van soldaet te worden.
anna.
Dat is beter. Gy geeft my ook meer moed, als ge zelf moed betoont. | |
Zevende tooneel.
De vorigen, VAN DORP, met eene kanne bier, GORL, met flesschen.
van dorp.
Daer zyn wy... Nu, is de tafel nog niet gedekt?
anna.
Inderdaed! ik weet niet meer waer ik het hoofd heb. - Gertruida! Gertruida!
gertruida,
binnen.
Ik kom al, bazin. (Opkomende.) Hier ben ik al.
dapperman,
even
Hier zyn wy al.
anna.
Reeds! Moest dat zoo lang duren? Welaen, haest u wat.
dapperman,
met eenige taljooren onder den arm, en eene blauwe servet, met dewelke hy dezelve afdroogt.
Bazin, niet te driftig... ik heb de schotels moeten was- | |
[pagina 51]
| |
schen... (Ter zyde.) en eens de meid braef omhelsd voor dagloon. (Luid, terwyl hy de taljooren op de tafel schikt.) Een, twee, drie en vier, zie, zoo... bataillon carré, en nu, Gertruida, de generael daer in het midden.
gertruida,
de hesp op tafel plaetsende.
Daer, daer staet hy al, de generael.
van dorp,
de kan en glazen op tafel zettende.
En hier is zyne état major.
dapperman.
En nu, elk op zyn post. (Zy plaetsen zich rond de tafel, uitgenomen Truitje en Gorl.) Wy randen het bataillon carré langs alle kanten aen, (Hy neemt eene vork en mes.) breken er door met gevelde baijonnet... ik, ik maek my meester van den generael, (Hy valt de hesp aen.) en gy, Van Dorp! belast u met zynen état major.
van dorp,
schenkende.
Zeer gaerne.
dapperman.
Honderd duizend elementen! wat nederlaeg en wat verlies langs den kant van den vyand. Kyk! dat herinnert my onzen laetsten veldslag... zoo wel dat ik een kameraed had... Wel verduiveld! gy hebt hem allen gekend: Vrouwenschrik...
anna.
Jan!
van dorp.
Die altyd het lief by Gertruida wilde spelen.
gertruida.
En die zoo menige oorveeg van Gertruida gekregen heeft.
dapperman.
Dezelfde. Welnu, de snaek ging langs geen omwegen als het er heet wierd... zoodanig dat hy, by den eersten aenval, aen eene halve dozyn baijonnetten geregen en in de lucht opgeheven wierd, gelyk een weerhaentje op eene yzeren spil. | |
[pagina 52]
| |
anna.
Goede God! wat yslykheid!
gertruida.
Die arme bloed!.. Kyk, het spyt my thans dat ik hem zoo veel oorvegen gegeven heb.
dapperman.
Zwyg; ik ben zeker dat hy daer geen oogenblik aen gedacht heeft, toen men hem aen 't spit stak.
gorl,
die in 't verschiet gebleven is.
Ik geloof het wel... O Jeetje! wat is dat wreed!.. brrr... ik word er koud van als ys.
anna,
tegen Dirk die opstaet.
Nu, Dirk, wat krygt gy? gevoelt gy u onpasselyk?
dirk.
Het is niets, moeder... het verhael van den sergeant... de schrik... de aendoening...
dapperman,
ter zyde.
Komaen, een slechte recruet, ik zie het al. (Men hoort Klaes tusschen de schermen zingen):
Trois jolis tambours, revenant de la guerre. Rataplan, rataplan, revenant de la guerre.
allen.
Ha! daer is Klaes. | |
Achtste tooneel.
De vorigen, KLAES.
klaes,
zingend.
Trois jolis tambours, donnez moi votre rose. Rataplan, rataplan, donnez moi votre rose. Daer ben ik... en ik breng u allen eene goede tyding mede; ik heb een plaetsvervanger gevonden.
allen.
Zou het waer zyn? | |
[pagina 53]
| |
klaes.
Hier is er reeds het bewysschrift van. Zie daer, lees, broeder, en gy zult zien dat ik u niet bedrieg.
dirk,
lezende.
Wat zie ik!.. Klaes Van Dorp!..
klaes.
Bygenaemd Kapoen, plaetsvervanger van zyn broeder.
koor.
No 10. Wyze: Je suis Français et militaire.
Ach hemel! wat heb ik vernomen!
Hoe drukt gy al ons hope neer.
Ter nauwer nood hier aengekomen,
Verliezen wy u nog eens weêr.
klaes.
Ach! wilt toch uwe droefheid staken;
Juicht in de daed door my verricht.
Dees dag ga 'k dubb'le vreugde smaken;
Want, 'k vind 't geluk in mynen pligt.
te samen.
Ach hemel! wat heb ik vernomen! enz.
klaes.
Ik heb het u gezegd, lieve vader en moeder: ik was vry; ik kwam eenige dagen by u verblyven, en daer na wederom, gy herinnert het u wel? rataplan, rataplan... Welnu, er is weinig verschil tusschen gekomen. Enkelyk neem ik geen dienst voor my-zelven, maer wel voor iemand die my wel waerd is, voor myn broeder. In plaets van acht dagen te blyven, blyf ik er maer ééne... dezen dag zal ik u voor acht dagen lang beminnen, en dezen avond vertrek ik te vreden en wel gemoed; want ik ben zeker dat ik u allen gelukkig zal laten.
allen.
Hoe! gy vertrekt?
klaes.
Zonder uitstel; ik heb het den Groot-majoor stellig | |
[pagina 54]
| |
beloofd, en 't is op die voorwaerde dat hy my aenstonds als plaetsvervanger heeft aengenomen. Zie hier de akte, neem die by u, broeder, maer zyt er gerust op; ik zal myne verbintenis met eer volbrengen.
anna.
O! denk niet dat wy deze opoffering zullen gedoogen.
dirk en van dorp.
Zekerlyk neen.
klaes.
Welnu, kiest tusschen ons beiden, my of Dirk. Myn afscheid van dienst zal Dirk niet vry maken; gy verliest er dus twee voor één, want ik wil soldaet zyn, het is myn geluk, myn leven; terwyl het Dirk misschien de dood zal kosten.
anna.
't Is waer.
dirk.
Ach! myn broeder! wat ben ik u niet verschuldigd!
klaes.
Zwyg daer van. Blyf by moeder en vader, zy hebben u noodig; ik, ik ben een nietdeug, gy weet het wel. Bemin ze voor u, voor my, zoo veel als ge kunt; en zoo gy éénmael hoort zeggen: Klaes is gesneuveld; welaen, laet dan een traentje van aendenken uw oog ontglippen, en zeg tegen u-zelven: Klaes was een nietdeug, een kapoen, maer toch een goede jongen. - Sergeant! wy zyn nog eens kameraden.
dapperman.
A la vie, à la mort.
klaes.
En nu nog eens het geliefdkoosd refryn. No 11. Wyze van P. Miry. (Uit het eerste bedryf.)
Rataplan, plan, plan, plan plan, plan,
Rataplan, plan, plan, plan, plan, plan,
Plan.
| |
[pagina 55]
| |
(Aen het publiek.)
Ik vertrek, 'k verlaet dit oord;
'k Ga myn broeders plaets vervangen.
Doch, mynheers, een enkel woord
Breekt 't verdrag naer uw verlangen.
Zegt gy: ‘Klaes, tot ons plesier,
Blyf nog lange jaren hier;’
Dan roep ik, verrukt van zin.
'k Blyf en leve Broedermin!
Rataplan, plan, plan is het refryn,
Rataplan, plan, plan, zal 't altyd zyn.
Rataplan, plan, plan, maer ééne zin;
't Is het refryn van Broedermin.
koor.
Rataplan, plan... enz.
DE GORDYN VALT.
|
|