Brigitta
(1847)–Hippoliet van Peene–
Auteursrechtvrij
[pagina 4]
| |||||||||||||||||||||||
Het tooneel heeft plaets in een dorp niet ver van eene groote stad, ten jare 1760.
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 5]
| |||||||||||||||||||||||
Eerste Tooneel.BRIGITTA, tegen hare koe tusschen de schermen.
Jo! jo! heu! heu! jo! Blare, Blare.... Jo! jo! heu! jo! -
(Naer voren komende.)
Zie zoo, daer is myne koe in de weide en van hier kan ik haer gemakkelyk gadeslaen. Ik zie Joris niet; zou hy nog slapen.... O die luijaerd! Als hy eens myn man zal geworden zyn, zal ik hem dat slapen wel afleeren. Maer hy kan niet vertoeven te komen. Laet ons intusschen het morgenmael nemen.
(Zy zet zich op de zodenbank en terwyl zy een stuk brood en een appel uit haren eetzak haelt, zingt zy:)
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 6]
| |||||||||||||||||||||||
No 1. Koewachterslied.
Alli, alla, alli, alla;
Myn koe loopt in de weide,
Ik zit op 't mollig groen.
Wie komt er aen myn zyde,
Wie geeft er my een zoen?
Men zal m'een zoentje geven
Als ik ter kermis ga,
Als ik door vreugd gedreven
Met Piet aen 't dansje sta.
Alli, alla, alli, alla.
(Gedurende de ritournelle eet zy.)
Tweede kouplet.
Alli, alla, alli, alla;
Myn koe loopt in de weide,
Ik zit op 't mollig groen.
Wie wil in 't lentgetyde
Met my een reisje doen?
't Is 't reisje van het leven
Dat ik hierdoor versta.
'k Zal u myn trouwe geven
Wilt gy my tot uw ga.
Alli, alla, alli, alla.
(Zy eet voort. Men hoort een groot gerucht in de pachthoeve en deze woorden: Luijaerd! Luijaerd! weinig nadien wordt de deur geopend en men ziet Joris door den pachter en vier knechten op straet geworpen. Hy draegt klompen, heeft roskleurig haer en houdt een klein pakje, in een zakdoek geknoopt, in de hand.)
brigitta.
Wat is dat? | |||||||||||||||||||||||
[pagina 7]
| |||||||||||||||||||||||
Tweede Tooneel.BRIGITTA, JORIS, de pachter en de knechten.
No 2. Koor.
Op straet, op straet. 't Is uit met slapen;
Dit leven is te kostlyk, vriend.
Op straet; gy moogt daer geeuwen, gapen....
Hier hebt ge geld noch brood verdiend.
joris.
Maer het is niet geoorloofd iemand aldus te behandelen.... het is schande.... en ik wil.... (Men werpt hem heviglyk de deur tegen den neus.)
brigitta.
O hemel!
joris,
weenende.
Hi! hi! hi!.... nu mag ik zeggen dat ik ongelukkig ben. Zulke dingen gebeuren maer aen my alleen..... Hi, hi, hi.
brigitta.
Maer Joris, wat is er dan voorgevallen?
joris.
Wat er voorgevallen is? hebt gy het dan niet gezien?.... Op straet gejaegd.... Hi, hi, hi.
brigitta.
Maer wat hebt gy dan gedaen?
joris.
O geen kwaed, Brigitta.... want ik sliep en die slaept doet geen kwaed.... gy weet het wel. Maer de koeijen van den baes die het waerschynelyk niet weten, beweerden dat ik kwaed deed met haer zoo lang zonder eten te laten; en zie, op 't oogenblik dat ik lag te ronken dat het een | |||||||||||||||||||||||
[pagina 8]
| |||||||||||||||||||||||
vermaek was om hooren, komt de baes my uit mynen slaep trekken, doet my pak en zak maken en zet my zonder mededoogen het huis uit.... Hi, hi, hi!.... Ik heb myn goed ingepakt, hier is het en hier ben ik ook.
brigitta.
Dus zyt gy nu wederom zonder dienst?
joris.
't Is verloren Brigitta.... ik heb het u gezegd, zoo lang dat gy my aen den uwen niet neemt, zal het niet gaen. Ik slaep te gaerne.... 't is myn eenig gebrek; ik heb geen ander en als ik daer niemand heb om my te wekken, 't is mis.... ik slaep een gat in den dag dat het verschrikkelyk wordt, ook No 3. Koupletten.
Zoo g'eens myn vrouwtje zyt
Zal dat niet meer geschieden,
Ik zal het slapen vlieden
En wakker zyn op tyd.
'k Wil my daeraen verbinden
Want 's morgens naer myn zin
Zal ik twee wekkers vinden
Myn vrouwtjen en de min.
(Lachend en weenend).
Ha! ha! hi! hi! ha! hi!
Ha! ha! hi! hi! ha! hi!
2de Kouplet.
Maer stilt ons liefdepyn
En komt ons gloed te mind'ren,
Dan hebben wy de kind'ren
Die wekkers zullen zyn.
Des morgens zonder falen,
Met 't kraeijen van den haen,
Zult gy hen menigmalen
Aen 't janken hooren gaen.
Ha! ha! hi! hi! ha! hi!
Ha! ha! hi! hi! ha! hi!
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 9]
| |||||||||||||||||||||||
brigitta.
Maer ziedaer nu reeds de derde mael sints veertien dagen dat gy op straet zyt.
joris.
Kan ik het helpen? zy zenden my altyd voor dezelfde reden weg, omdat ik te lang slaep. 't Is belachelyk, als of de slaep maer alleen voor de marmotten gemaekt ware. Slapen is myn leven, myn geluk. 't Is te zeggen neen, 't is myn ongeluk. Om het even, na u, Brigitta, is het al wat ik verlang. Als ik slaep vraeg ik naer niets. Ik heb noch honger noch dorst. 't Is juist het tegendeel als ik waek, dan heb ik altyd honger en de baes die de wreedheid gehad heeft my zonder eten weg te jagen onder voorwendsel dat ik niets deed en dat ik gevolgentlyk niet moest eten.
brigitta.
Hoe, hebt gy nog niets gebruikt?
joris
(een teeken met den nagel van den duim op de tanden doende).
Nog dat niet.
brigitta.
Arme Joris! welnu, ik heb daer nog eene brok van 't myne; willen wy deelen?
joris.
Kom, ik ben niet hoovaerdig, ik aenvaerd.
(Zy zetten zich te zamen op de zodenbank.)
Ik zal u dat wedergeven als ik eens ryk man zal geworden zyn..... als ik eens huizen en erve zal bezitten. Want ziet ge wel, Brigitta, ik gevoel dat ik niet geboren ben om eeuwig koewachter te blyven en er is hier iets dat my zegt: Joris, gy zult een dag fortuin hebben.
brigitta,
hem een stoot gevende.
He, he! scheid uit, grappenmaker! is dat mogelyk..... | |||||||||||||||||||||||
[pagina 10]
| |||||||||||||||||||||||
joris,
met den mond vol.
Waerom niet? men heeft nog andere dingen zien gebeuren. Ik zou maer de zoon van eenen baron of markgraef moeten zyn, en dat is niet raer.... daer zyn zoo veel zoonen van barons en van markgraven.
brigitta.
Zwyg dan, zyn wy niet alle twee op den zelfden morgen en op de zelfde plaets gevonden en hebben wy ooit iets van onze ouders geweten?
joris.
't Is juist daerom dat ik nog hoop. Dit medaillon, dat aen een van ons twee moet toebehooren, kan ons op het spoor helpen. Gy weet dat de boer, door welke wy gevonden zyn, bekend heeft dat een van ons hetzelve aen den hals moet gehad hebben, maer dat zyne vrouw, in hare overhaesting om de twee pasgeboren kinderen te bezorgen, het medaillon had losgemaekt, zonder zich nadien te kunnen herinneren aen welk van de twee het had toebehoord. Hier is hetzelve. Het behoort noch aen u, noch aen my, maer wy zyn overeengekomen dat ik het zal bewaren en dat hy, die de eerste iets van zyne geboorte ontdekt, zich hetzelve zal mogen ten nutte maken.
brigitta.
O Joris! daer kryg ik eene wonderlyke gedachte. Zoo eens uwe moeder ook de myne ware geweest.
joris.
Kyk, 't is waer, dat is in de mogelykheid. Welnu, wat ware daeraen gelegen. Wanneer ik ryk zou worden dan zoudt gy het ook zyn.
brigitta.
Ja maer in plaets van uwe vrouw dan wierd ik uwe zuster. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 11]
| |||||||||||||||||||||||
joris.
Wie zegt dat?
brigitta.
Vermits wy dezelfde moeder zouden hebben.
joris.
En zoo ik een ander vader had, ik....
brigitta.
Dat doet er niets toe.... gy blyft altyd myn broeder.
joris.
Gelooft gy dat? Jongens! daer begint my reeds het koud zweet uittebarsten. Ik zou u niet meer mogen beminnen zoo als ik u thans bemin.
brigitta.
Maer dit is immers niets dan eene veronderstelling.
joris.
Inderdaed, zoo gy myne zuster waert, gy zoudt my toch in iets moeten gelyken..... en gy hebt niets van my, tot zelfs niet de kleur van myn haer. Maer ik denk er aen: zoo 't lot eens wilde dat gy een dag gravin of baronnes wierdt en dat ik koewachter bleef, gy zoudt my daerom niet verstooten, gy zoudt gelykelyk met my trouwen, niet waer?
brigitta.
Even als gy met my, niet waer, indien gy een dag baron of graef wierdt en dat ik koewachtster bleef?
joris.
O ik zweer het u. Ziedaer myne hand op onze goede overeenkomst. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 12]
| |||||||||||||||||||||||
No 4. Tweezang.
te zamen.
O wat vreugd! (bis)
Die ons harte thans verheugt.
O wat vreugd!
Zich te minnen in de jeugd.
joris.
Zyt gy eens myn teêre vrouw
Nooit word ik u ongetrouw.
brigitta.
En zyt gy myn lieve man
Ik min u zoo veel ik kan.
te zamen, dansend.
O wat vreugd! (bis)
Die ons harte thans verheugt.
O wat vreugd!
Zich te minnen in de jeugd.
brigitta.
Dat is nu al wel, maer het voornaemste is van te denken waer men u herbergen zal tot dat gy eenen anderen dienst gevonden hebt. Laet ons eens zien..... Indien gy by de weduwe Thomas.....
joris.
Neen, zy wil my niet.... zy is bang van myn haer omdat heur dat aen haren man doet herinneren die ook ros was.
brigitta.
Wacht, by pachter Simoen.
joris.
Die zich alle dagen dronken drinkt! welnu ja.... die moet een goed slaper zyn.... Wy zullen ons uiltje te zamen vangen. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 13]
| |||||||||||||||||||||||
brigitta.
Ik loop hem spreken. Houd intusschen een oog op myne koe. Ik ben zoo eventjes terug. No 5. Tweezang.
Heb goeden moed,
Op staenden voet,
Kom ik hier weer met blyde maren;
Want 'k wille niet
Dat vol verdriet
U 't gras van nacht een slaepsteê biedt.
De wreede slag
Van dezen dag
Moet langer niet u onrust baren
Na hartepyn
Zal 't vreugde zyn
Gelyk na onweer zonneschyn.
te zamen.
Heb goeden moed, enz.
joris.
'k Heb goeden moed,
Op staenden voet
Wacht ik u weer met blyde maren,
Want 'k wensche niet
Dat 'k vol verdriet
Op 't gras van nacht den slaep geniet.
(Brigitta loopt heen.)
| |||||||||||||||||||||||
Derde Tooneel.JORIS, alleen.
Goed meisje! ja, dat is zy, Brigitta, en indien ik het haer een dag kan vergelden.... zy zal zien dat zy geenen ondankbaren verpligt heeft. De rykdom zou my niet veranderen... ik zou haer altyd blyven beminnen.... o ja zeker.... Alhoewel ik, als ik een groot heer zou zyn.... Ha foei! wat | |||||||||||||||||||||||
[pagina 14]
| |||||||||||||||||||||||
voor gedachten zyn dat nu! Ondertusschen moet ik haer koe niet vergeten..... Waer is zy? Ha ja! ik zie ze. Jongens! zy is over den gracht gesprongen en loopt op het klaverstuk van mynen baes, van mynen boer.
(Tegen de koe.)
Jo, jo! heu, heu! heu!... jo, jo! heu! - Ja wel, zy veinst my niet te hooren. Heu, heu, heu! Welnu, dat zy hare goeste doe.... Zoo veel te slechter voor het klaverstuk van den baes die my heeft weggejaegd.
No 6. Zangwyze.
Ik wenschte dat, op dezen stond,
Om haren honger te verzaden,
De koe met gramschap overladen
Het klaverstuk geheel verslondt
Dat er niets blyft dan bloote grond.
En mogt de baes ter plaetse zich begeven
Dat dan de koe, als een vervolg
Door nieuwen eetlust aengedreven,
Den boer lyk Duimken binnen zwolg.
| |||||||||||||||||||||||
Vierde Tooneel.
De vorige, DE MARKGRAEF, DE BARONNES.
de baronnes.
Maer goede hemel! waer leidt gy my alhier?
joris
(ter zyde).
Vreemdelingen!
de markgraef.
O! er is geen plaetsje in het gansche dorp of ik wil het nog doorsnuffelen.
de baronnes.
Maer waertoe zal u dat eindelyk dienen.
de markgraef.
Waertoe? tot ontdekking misschien van 't geen wy sedert zoo lang zoeken. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 15]
| |||||||||||||||||||||||
joris
(ter zyde).
Selderment! daer loopt de koe 't veld in. Vliegen wy, vliegen wy. (Af.)
| |||||||||||||||||||||||
Vyfde Tooneel.DE MARKGRAEF, DE BARONNES.
de baronnes.
Zyt gy ten minste wel zeker dat dit kind nog in leven is?
de markgraef.
In leven, neen; maer niets bewyst ook zyne dood en zoo lang de dag niet verloopen is.....
de baronnes.
Zult gy hopen.
de markgraef.
Dat is zeer natuerlyk; onze fortuin, of liever de fortuin van een van ons beiden hangt er van af. Toen onze broeder, gesproten uit een tweede huwelyk van de markgravin onze moeder met den baron Van Sonneviile, gestorven was, heeft men in zyn testament niet gevonden dat hy eene misdaed te boeten had, welke hem de jaloezy had doen begaen, en dat hy wilde dat, na zyne dood, alle mogelyke middelen zouden ingespannen worden om tot dit doel te komen. Hy had, gelyk gy weet, een jong meisje van eenen geringen stand gehuwd en na eenige maenden getrouwd te zyn, ondervondt hy dat een jong officier der Zeemagt, welken zy vóór haer huwelyk gekend had, haer overal achtervolgde. Hy vermoedde weldra eene schandelyke betrekking tusschen beiden en een brief, welken het toeval in zyne handen deedt vallen, kwam hem geheel in zyne vermoedens versterken. De jaloezy overmeesterde hem en hy behandelde zyne vrouw met eene voorbeelde- | |||||||||||||||||||||||
[pagina 16]
| |||||||||||||||||||||||
looze strengheid. Zy werd ziek en stierf na aen een kind het daglicht geschonken te hebben. Onze broeder, veronderstellende, met rede, dat dit kind het zyne niet was, wilde het ook zynen naem niet laten dragen en deedt het den dag van deszelfs geboorte, die ook de dag der dood van de moeder was, door eenen dienstknecht wegnemen. Zelfs wilde hy zich niet verzekeren van wat geslacht het kind was en hetzelve werdt aen de groote kerkdeur van Wervick te vondeling gelegd. Eenige jaren nadien, eenigzins orde in zyne zaken willende brengen, vernam hy uit eene briefwisseling, die hy in een verborgen schof van eenen lessenaer ontdekte, dat zyne vrouw zuiver gebleven was en dat hy haer ten onregte had beschuldigd. Van toen af werden er alle poogingen aengewend om het kind weder te vinden; doch vruchteloos. De wanhoop overviel hem; hy werdt doodelyk ziek en by zynen uitersten wil bevool hy dat de titels zyner fortuin, alhoewel wy beiden van dezelve 't genot tot een zeker punt en getal van jaren mogten hebben, na zyne dood in handen van eenen notaris tot het verloop van achttien jaren zouden blyven berusten. Gy weet dat deze achttien jaren moest ingang nemen met de geboorte van den vondeling op welks hoofd de helft der fortuin gesteld werdt, latende de andere helft aen den genen van ons twee die het kind zoude gevonden hebben, met den wensch van hetzelve aen myne dochter of aen uwen zoon te zien uithuwelyken. Zoo na dit tydstip het kind niet gevonden was, moest de gansche fortuin, beloopende tot vier miljoen, besteed worden om een vondelings-gesticht te Wervick te bouwen en te begiftigen. Heden om vier ure verschynt de gestelde tyd; heden om vier ure zal de notaris het testament uitvoeren en gy ziet, zoo wy tot geene ontdekking gekomen zyn, dat heden ook al onze hoop verloren is en dat wy, by gebrek aen eene genoegzame eigene fortuin, groot gevaer loopen van den rang, dien wy bekleeden, te verliezen. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 17]
| |||||||||||||||||||||||
de baronnes.
En daerom dwingt gy my, sedert vyf jaren dat wy kennis van 't testament onzes broeders hebben, alle maenden van woonplaets te veranderen, ten einde van dorp tot dorp te gaen zoeken naer een kind, welks geslacht gy zelfs niet kent en waervan gy niets bezit tot herkenningsteeken dan de verzekering dat het aen de kerkdeur van Wervick te vondeling gelegd geweest is en dat het een medaillon, gelyk aen het uwe, aen den hals moet hebben.
de markgraef.
Gy weet dat tot nu toe Benedictus Raymond geene andere herkenningsteekenen heeft kenbaer gemaekt; maer om het even, dit is genoeg, en wanneer ik het weergade van dit medaillon zal gevonden hebben, zal ik niet verre naer de miljoenen meer moeten zoeken.
de baronnes.
Alles goed en wel, maer ik verwittig u, gevonden of niet, nog heden avond vertrek ik naer de stad; ik laet alles in handen van wie het toekomt, ik voltrek het huwelyk van mynen zoon Victor met de erfgename van den graef van Berg, 't welk gy my steeds voor uwen vondeling hebt doen uitstellen, en ik begeef my naer het landgoed myner aenstaende schoondochter, alwaer ik myne overige dagen, zoo niet in weelde, ten minste in een stil buitenleven zal overbrengen.
de markgraef.
't Is de eenige uitkomst welke u na van daeg nog overblyft. Maer beken toch dat de erfgenaem van twee miljoen eene schoone echtgenoote voor uwen zoon of een schoon gemael voor myne dochter zou zyn. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 18]
| |||||||||||||||||||||||
No 7. Zangwyze.
Zoo wy op heden konden slagen
En 't lot ons gansch was toegedaen,
Ik zou myn moeite niet beklagen,
Want 'k zou my zeggen, 't hart voldaen,
Zy is my ryklyk ingestaen.
Maer zoo de kans ons moest begeven,
Beroofd van Plutus milde gunst,
Dan zei ik my: zoo gaet 't in 't leven,
Elk zoekt, maer vinden is de kunst.
de baronnes.
Maer eindelyk, wat wilt gy hier nog verrigten?
de markgraef.
Ik wil dezen afgelegen kant van het dorp nog van huis tot huis onderzoeken.
(Hy begeeft zich naer de packthoeve welke hy van onder tot boven beziet.)
| |||||||||||||||||||||||
Zesde Tooneel.
De vorigen, JORIS, buiten adem.
joris.
Die vermaledyde koe! zy heeft my doen draven dat ik voor veertien dagen mynen adem kwyt ben. Kyk! de vreemdelingen zyn daer nog. Wat doen zy hier?
de markgraef,
Joris ontwarende.
Ha! zeg eens, myn vriend! wie is er de bewooner dezer pachthoeve?
joris.
Wie? een beer.
de baronnes.
Hoe! | |||||||||||||||||||||||
[pagina 19]
| |||||||||||||||||||||||
joris.
Ja een beer, een leelyke beer in menschenvel, dien ik geen kwaed wensch maer dien men alle nachten op eenen hekel moest leggen om hem 't slapen te beletten.
de markgraef.
En wat heeft hy u gedaen om hem dit kwaed te wenschen?
joris.
Niets; hy heeft my daer zoo even weggejaegd.
de markgraef.
Gy waert dan aen zynen dienst?
joris.
Aen zynen dienst! neen, ik was zyn koewachter.
de markgraef.
En waerom heeft hy u weggejaegd?
joris.
Daerom.
de markgraef.
Dat zyn geene redenen.
joris.
Welnu, gaet u dat aen?
de baronnes.
Die lompe vlegel!
joris.
Wat zegt ge, he?
de markgraef.
Niets, niets.... Gy zyt dan van den huize niet?
joris,
gram.
Dewyl ik u zeg dat ik zyn koewachter ben. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 20]
| |||||||||||||||||||||||
de markgraef.
Dat is verschillig, maer de pachter van die hoeve, is die uw vader?
joris.
De beer? de hemel beware my!
de markgraef.
Maer wie is er dan uw vader?
joris.
Niemand.
(Hy vaegt zich den neus met zyne mouw af.)
de markgraef.
En uwe moeder?
joris.
Niemand.
(Zelfde spel met de andere mouw.)
de markgraef.
Gy zyt dan ouderloos?
joris.
'k Weet niet.
de markgraef.
Hebt gy nog ergens bloedverwanten, vrienden die u aengaen?
joris.
Ik heb niets dat my aengaet dan dit pakje en dit paer nieuwe klompen.
de markgraef.
Dus zyt gy alleen in de wereld?
joris.
Alleen! wel neen, aengezien gy er zyt en nog honderd duizend anderen met u. | |||||||||||||||||||||||
[pagina 21]
| |||||||||||||||||||||||
de markgraef.
Maer gy begrypt my niet. Ik vraeg u of gy nog ergens familie hebt.
joris.
Familie! 'k weet niet.... Maer waerom vraegt gy my dat al?
de markgraef.
Omdat ik belang in u stel en dat ik u misschien zou kunnen gelukkig maken.
joris.
He! he! gy? welnu als het daerom is, ik zal u antwoorden.
de markgraef.
Hoe oud zyt gy?
joris.
Hoe oud? o 't is al zeer lang dat ik nog zeer jong was.
de markgraef.
Maer hoe lang is het geleden dat gy geboren zyt?
joris.
'k Ben niet geboren, 'k ben gevonden.
de markgraef en de baronnes.
Wat hoor ik?
de markgraef.
En waer, waer zyt gy gevonden?
joris.
Wel, aen de groote kerkdeur van Wervick.
de markgraef en de baronnes.
O hemel! | |||||||||||||||||||||||
[pagina 22]
| |||||||||||||||||||||||
de markgraef.
Zou het mogelykzyn! Achttien jaren geleden, niet waer? op eenen vroegen morgen?
joris.
Ja ja..... het is zoo.
de markgraef,
in de hevigste ontroering.
God! en dit medaillon!.... zie, zie.
joris.
't Is het myne.... waer hebt gy het gekregen?
de markgraef.
Neen, neen, maer gy moet het weergade hebben. O toon het my, toon het my.
joris,
naer zyn pak loopende.
Het was daer in myn pak. - Zie, hier is 't.
de baronnes.
O myn God! wie had zulks heden nog verwacht.
de markgraef,
na de twee medaillons met elkander vergeleken te hebben.
Ja, ja, het is wel zoo; ik heb hem gevonden.... hy is het!.... myn vriend! myn vriend! in myne armen, dat ik my van u verzekere, dat ik u gevoele. Gy geeft my het geluk, de fortuin, het leven.
joris.
En ik?
de markgraef.
Gy, gy zyt de zoon myns broeders; gy zyt baron en gy bezit miljoenen.
joris,
met eene uitgelaten vreugde.
Wat zegt gy! ik ben baron en ik bezit miljoenen! ik weet niet hoe veel het is, maer het moet verschrikkelyk | |||||||||||||||||||||||
[pagina 23]
| |||||||||||||||||||||||
veel zyn. Ik ben baron! ik ben baron!.... Voor den duivel de klompen! Voor den duivel het pak! Voor den duivel heel de boel! ik ben baron! (Roepende en daneende.) Alli! alla! alli! alla! Alhier altemael! alhier geheel het dorp! alhier! alhier.
| |||||||||||||||||||||||
Zevende Tooneel.
de vorigen, dorpelingen, koewachters, boerenknechten, de pachter uit de hoeve komende.
No 8. Slotzang.
allen.
Wat geweld! (bis.)
Wat getier doet zich hier hooren?
Zoo elkeen te komen stooren!
't Dorp is gansch in roer gesteld.
Wat geweld! (bis.)
joris.
Wenscht my geluk, myn dierbre vrienden,
My gaf het lot zoo veel het kon,
En 'k neem u al tot myn bedienden,
Want 'k heb miljoenen, 'k ben baron.
allen, lachende.
Ha! ha! ha! ha! wat malle stroken!
Hy heeft gewis zyn zinnen niet.
Hoe gy baron?
de markgraef.
't Is reeds gebleken,
Want 't is myn neef dien gy hier ziet.
allen.
Hoe kan het zyn! zulk wedervaren
Gebeurt er zeker nimmer meer.
Ik kan 't myzelven met verklaren.
Van koeijenwachter wordt hy heer.
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 24]
| |||||||||||||||||||||||
de markgraef en de baronnes.
Zy staen verstomd. Dit wedervaren
Slaet op dees stond elkeen ter neêr.
Men kan 't zichzelven niet verklaren;
Van koeijenwachter wordt hy heer.
joris.
Hoe kan het zyn! Zulk wedervaren
Gebeurt er zeker nimmer meer.
Ik kan 't myzelven niet verklaren,
Van koeijenwachter word ik heer.
| |||||||||||||||||||||||
Achtste Tooneel.
de vorigen, BRIGITTA.
brigitta,
driftiglyk opkomende.
Hier ben ik! 'k heb een plaets gevonden.
Myn God! wat volk! wat schort er nu?
joris.
'k Ben ryk, Brigitta! zaelge stonden!
Ik ben baron en 'k trouw met u.
de markgraef.
Wat zegt gy? u zoo zeer verlagen;
Gy, een baron.... een man zoo ryk.
Denk aen uw stand, denk aen uw magen.
joris,
zich bedenkende.
't Is waer, 't is waer; gy hebt gelyk.
Welaen, Brigiet, wy moeten scheiden.
brigitta.
O God! zulk woord ontvloog uw mond.
Ondankbre vriend! u kon verleiden
De pracht, de rykdom op dees stond.
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 25]
| |||||||||||||||||||||||
joris,
twyfelachtig.
Brigitta!
de markgraef.
Kom, waertoe kan 't strekken;
Men wacht ons reeds op het kasteel.
joris.
Gy hoort 't; vaerwel, ik moet vertrekken.
brigitta.
Myn God! myn God! dat is te veel.
(Zy gaet al weenende naer de zodenbank.)
Te zamen.
brigitta.
Zyn liefde heb ik verloren
En 'k zie hem henen gaen.
Hy die my had gezworen
Zyn echttrouw toetestaen.
Voor pracht heeft hy geweken;
Rampzalig lotgeval!
Dat komt my 't harte breken
En my verderven zal.
joris.
Wat lot is my beschoren!
Het biedt my schatten aen.
Ik was er voor geboren;
Myn wenschen zyn voldaen.
Ellende is my ontweken;
Gelukkig lotgeval!
Ik wed dat 'k van dees streken
De rykste wezen zal.
de markgraef en de baronnes.
Wat lot is ons beschoren!
De rykdom lacht ons aen.
Wy waren schier verloren,
Maer nu is 't al gedaen:
| |||||||||||||||||||||||
[pagina 26]
| |||||||||||||||||||||||
Ons heil komt aentebreken.
Gelukkig is 't geval
Dat, zonder tegenspreken,
Ons bel behoeden zal.
koor.
Wat lot is hem beschoren!
Het rykdom overlaên.
Hy was voor 't heil geboren
En 't kon hem niet ontgaen.
Men zal hier lange spreken
Van 't zonderling geval,
Dat zelden in dees streken
Zich nog hernieuwen zal.
(De Markgraef geleidt Joris aen den arm mede. De Baronnes en de boeren volgen. Brigitta blyft weenend op de zodenbank zitten.)
einde van het eerste bedryf. |
| ||||||||||||||||||||||