Princeliicke deuiisen

[p. 50]

XVI. Inextricabilis error.

Een niet ontvverrelick gesuff, een dvvaling sonder endt
Bevangt den mensch die sich te seer tot hooge dingen wendt.

Veel weten is veel moeyt, in lants en hemels saken:
Gelijck seer haest bevroeyt, een die sich onderwint
Verborgen wetenschap den volcken wijs te maken:
Want hij sich selfs in't laetst in groote werring vint,
Waer wt hem siin vernuft niet wel en can ontstricken.
Daerom die niet en wil in sulcke diepte sticken,
Die volge Augusti raet; en laet de hooge dingen
Door't weten van elck-een in geen verachting bringen.

Het monster Sphinx, teecken van een swaere ende diepsinnige sake, was oock de Devise vanden boven-verhaelden Keyser Augustus, in't beginsel van sijn Keyserlick gebiet oft regieringe. Waer mede hij te ver-

[p. 51]

staen woude geven, datmen de verholentheden, aenslagen ende voornemen van een Prince in geender voegen en behoort te openbaren oft gemeyn te maken: gemerct dat niet alleen de hoochwichtige wereltsche, maer oock de heylige, jae Goddelicke dingen heur auctoriteyt, ontsach ende achtinge verliesen, als sij al te seer door de handen oft in den mont van het gemeyn volck getrocken ende al te ruchtbaer gemaect worden. Twelk voortijts een oorsake was die de Egyptenaers beweegde om de gedaente van dese Sphinx aenden inganck van hun Kerken te doen stellen oft snijden, gelijck men lesen mach inde boecken van Celius Rodiginus. Twee van dese Sphinges vont Augutsus, eer hij de voorseyde Devies aennam, onder de ringen van sijn moeder, de welcke malcanderen soo gelijck waren gesneden, datmen de eene wt de ander niet en conde onderkennen, gelijck Plinius schrijft. Met een van dese ringen plagen sijn vrienden, gedurende de binnenlantsche oorlogen ende muyterijen tusschen de borgers van Roomen, alle de Geboden, Placcaten, Brieven, Paspoorten ende Bevellen te segelen, in het afwesen vanden selven Augustus, als den tijt ende gelegentheyt der saken sulcx verheyschten. Twelck oock bevestigt wort door het schrijven van Dio Cassius, die seydt, dat ter wijlen dat Augustus in Grieckenlant tot Athenen was, Agrippa ende Mecenas sijne saken te Roomen verrechten: de welcke hij macht gegeven had om voor alle ander sijne hovelingen oft vrienden te openen ende te besien de brieven die hij aenden Raet van Roomen sont. Ende

[p. 52]

daerom had hij heur gelaten een signett (om de selve brieven wederom toe te segelen) daer een monster Sphinx in gesneden oft gegraveert was. Maer dese Devijse en was nochtans (als Plinius voort betuygt) geensints vrij van tantstokerij ende spotting van sommige, bij oorsake dat den aert van de Sphinx sulcx was dat sij vreemde geraetselen voortsbrocht: in voegen dat hier door onder den gemeynen man een schimpwoort omliep, te weten, Dattet niet vreemt en was, dat de Sphinx eenige geraetselen voortsbrocht; soo veel te seggen, dat Augustus misselicke ende seldsaeme grillen aenrechte; naedemael dat het vreemt monster Sphinx (met wiens afbeelding hij alle dinck segelde) de moeder van alle vreemde ende duyster geraetselen was. Hierom oock, op dat hij diergelijcke spotterijen ende schimpen ontvlieden soude, heeft hy tsedert dien tijt opgehouden sijne brieven met desen segel meer te onderteeckenen, als Suetonius tuygt: maer segelde een wijl tijts met de gedaente vanden Grooten Alexander: ende ten laetsten met sijn eygen aensichts beeldt. Waer mede, nae dat den seluen Augustus overleden was, oock hun brieven onderteeckenden veel van sijne naecomelingen in't Roomsche Keyserrijck; te weten Tiberius, Caligula, Claudius, Domitianus, ende meer ander Keysers.