Kroniek van Alkmaar in de Bataafs-Franse tijd, 1787-1797

21

Zeldzaam is het te voorzien waartoe een kleine daad al strekken kan.

De bedaarde burgerij, meer en meer hoorende misnoegt zijn over de remotie op den 15 dezer begonnen en verscheide leeden der municipaliteit zig hoorende beklagen dat die remotie niet het werk der burgerij, maar dat van eenige leeden was uit de societeit Broederschap, en van verscheide lieden aangezogt zijnde om desweegens iets te helpen uitvoeren ter verdere voorkoming van zulk eene strafoeffening, zo kwam ik naar eenige andere weegen aan de hand gegeven te hebben, tot het doen van het volgende verzoek, 't welk door C.W. de Keen en Joh. van Leeuwen als mede uitvoerders goedgekeurd, voorts werd doorgezet.

(copij)

Vrijheid

Gelijkheid

Broederschap

De ondergeteekenden, stemgeregtigde burgers dezer stad aan de reprezentanten van de burgerij van Alkmaar den 21 july 1795.

[rechterbladzijde]

Medeburgers!

Op woensdag den 15 dezer hebt gij aangevangen het ontampten van eenige stadsamptenaaren, daartoe aangezet door een gedeelte der leeden uit de societeit Broederschap alhier.

Wij, ondergeteekende, zijn van oordeel dat zulk een remotie die niet uit uzelven (want alsdan waard gij er aanspraakelijk voor), maar door aanzetting van eenige persoonen buiten u geschied, aldus tegen het recht dezer burgerij aanloopt, dat eene remotie zoals deze voltstrekt niet anders kan noch mag geschieden dan na eene duidelijke openbaar blijkende wil van de meerderheid dezer geheele stemgeregtigde burgerij.

En 't is uit hoofde van dit algemeen burgerrecht, dat wij u verzoeken het vervolgen dezer remotie, alsmede het vervullen der posten van de reeds ontzette amptenaaren (voor zoverre deze nog niet door u vervult zijn) tot zolang te staaken tot u de wil dezer stemgregtigde burgerij bij geschrifte duidelijk en beslissende zal gebleeken zijn.

Medeburgers

Heil en Broederschap!

Dit verzoek, onderteekend door 121 gezeete aanzienelijke burgers, alle bekend de patriottische partij toegedaan te zijn, van welke in geene deele gezegt konde worden dat zij uit eigen inzigten werkzaam waaren, werd deze middag door mij en van meest alle vergezeld met de volgende aanspraak aan de municipaliteit overgegeven.

Burger reprezentanten!

't Is of gij, of de geheele stemgeregtigde

[linkerbladzijde]

burgerij dezer stad, die een algemeene daad kan en mag uitoeffenen met eenigen, dan op uwe of op de last van dat geheel, waarvoor alsdan of gij of dat geheel aansprakelijk zijt.

Op deze grondslag, die onwrikbaar waar is, word u in het tijdvak dat de verteegenwoordigers der vrijje Fransen, dat de provisioneele verteegenwoordigers van het Neederlandsche volk zig met kracht bevlijtigen om al algemeene order meer en meer te staven, waarna den vaderland minnende burger reikhalzende uitziet. In dit tijdvak bieden wij u ter staaving van die order het volgende verzoek aan uit naam van 121 (waarlijk meest al anderen ste-) stemgeregtigde burgers dezer stad.

Alvoorens de uitslag van dit verzoek hier aan te teekenen, moet ik hier aanstippen dat mij deze zaak op zondag den 19 dezer reeds onaangenaamheid verwekten.

De persoonen die deze remotie bij de municipaliteit op geen onheusche wijze hadden doorgedrongen, deze morgen in de societeit Broederschap weder saamenkoomende, zo verstouten zig eene Jan Lens (die al meermaalen uit een verborge haat, schoon zig uitterlijk als vriend zig aan mij voordoende) om de onderneeming van ons haatelijk af te schilderen en daarbij mijn persoon zeer beledigende afmaelende.

Mij hieraan geleegen laatende leggen, temeer daar eene Jb. Kuiper & M. Scheepens, die mede in een verkeerd denkbeeld stonden

[rechterbladzijde]

omtrent het voorgemelde verzoekschrift, door gesprekken volkoomen het verzoek regtvaardigden en ook zelve teekende.

Deze persoonen met de gezegde J. Lens bekend zijnde, gingen hem 's avonds spreeken en onderrigten hem des, waarop deze mij berigten, dat hij gezegt hadde verkeerde te onderrigt zijn geweest en er spijt van te hebben. Mijn antwoord was, dat ik van hem eischten, 't geen elk mensch en hij zelve in zulk een geval zoude eisschen, eene herroeping van 't geen hij gezegt hadde. Ter zelver plaatse dit niet willende doen, zo heb ik ter gunste van mijn goede naam copij doen ligte van het vermelde geschrift en, daar het zeer verward was gesteld, hem in deze morgen geregtelijk laaten afvragen of zijne meening was, zoals het daarin toescheen:

‘Dat hij mij in mijn naam en eer beleedigde.

Dat hij mij hield voor iemand die de vrijheid ondermijnde,

en voor iemand die door het vermommen van zijne waare denkbeelden over de politike zaaken, over 5 jaaren een ampt was thuis gebragt’.

Op deze afvraaging heeft hij niet op de vraagen geantwoord, maar een verward mengelmoes, dat bijna onverstaanbaar was, gegeven.

De persoonen die zondag den 19 dezer in de societeit Broederschap zo zeer tegen het verzoek voornoemd geraact hadden, hadden gezegt op dingsdag extra vergaring te zullen houden.

Zonder verder daarvan kennis te doen aan alle de leeden (waardoor ten minste de helft zo niet drievierde daarvan er onkundig van was) kwamen zij bijeen, slegts eenvierde van 't geheel. En naar zig het regt aangemaatigd te hebben van het verzoek

[linkerbladzijde]

dier 121 burgers af te keuren (schoon hunne vergadering zelve onwettig was), komt er op voordracht van den burger W. Schut van hunnentwegen een nader declantoir omtrent de ontampting, 't geen een minder strenger vervolging bevatten.

Dit declantoir wilde men dat de 121 teekenaars zouden goedkeuren en dus hun verzoek agterhouden. Op de afschildering van gezegde W. Schut, dat dit het eenige middel was om de grootste verwijdering in de burgerij voor te koomen, liet ik nog zoveel de tijd toeliet de teekenaars bijeen vragen, doch daar men volstandig bleef in het verzoek te doen, zo werd het ook met voorgaan van de hiervoor geplaaste aanspraak 's middags te half 4 aan de municipaliteit overgegeven, waarop ook de voornoemde Schut het nader declantoir voorlas, welke beide stukken tot de volgende dag (zijnde de dag waarop de remotie weer moest vervolgt worden) in advies werden gehouden.