Stam-lof, of uytbreiding over het oud-adelijk geslagt van de heeren Casembroot
(1700)–Anna Maria Paauw–
Auteursrechtvrij
[Folio A2v]
| |
Stam-lof, Of uytbreyding over het oud-adelijk geslagt Van de Heeren Casembroot.
HOe sal mijn Digt-zang nu! o! overoude vad'ren?
(Ik die ben van uw' stam, een van de laetste blad'ren)
Treen tot uw worm-spelonk, om 't afgeknaegde been
Te stellen weer in rey, met bindzelen aen een?
Hier eyst een Fenix-pluim, en niet een Paauwe-veeder,
Die tot soo hoogen stof haer swakheid vind te teeder:
Dog hoe 't swaerwigtig werk, mijn kleinheid schijnt te groot,
'k Sal 't egter sterken door de kragt van Casembroot.
d' HeerGa naar voetnoota Casper Casanbon, die in Piemont gebooren,
Vier kinders tot sijn erf, van d' Almagt was beschooren:
Sag door de dood twee Soons ontworteld van sijn stam,
Zijn Dogter, 't derde kind, het Nonnekleed bequam.
De jongste,Ga naar voetnootb Leonard, heeft in de Vlaemse-perken,
En binnen Dammen 't ligt sijns levens eerst sien vlerken:
Maer door de Trouw herplaetst, kreeg binnen Bruggens kring
Twee kinders, ende stant van Scheepen-zeegening.
De Casabonse naem heeft hy door staet-belangen,
In die van Casembroot haer klank eerst doen ontfangen,
Die namaels heeft gezweefd, van 't oost daer Febus rijsd,
Tot daer hy weer in 't west, sijn moede Henxten spijsd.
| |
[Folio A3r]
| |
Sijn Dogter sag hy zig door 't sterf-lot vroeg ontdragen:
Sijn Soon, HeerGa naar voetnoota Leonard, het Burgervoogdschap schragen
Die by dees luysterstaet, door d' Opper-hemel-magt
Ses Erfgenamen kreeg, tot aenbouw van 't Geslagt.
Waer van dat d' oudst HeerGa naar voetnootb Jan sijn Eer-son op sag dagen,
Om in Savooijens-hof, op Vorst-lijk welbehagen
Als Adelgunsteling te krygen Huw'lijks-deel,
Waer uyt een Dogter sproot, en 't Huys van Bakkerzeel;
Sijn lukstar deed hem haest tot hooger eerstaet rysen,
Met hem by Edmonds Graef, het Raeds ampt toe te wysen,
Soo dat sijn naem doen klonk, door faem van staetwaerdy,
En als met heyl omstraeld, ten hoogsten voorspoeds-ry.
Dog Albaes gruwelwoed opGa naar voetnootc Gaavrens kruin geklonken,
Heeft ook aen Bakkerzeel die nootlots-ramp geschoncken,
Want hy die d' Adel op een Atreus bloed banket
Door moordlust had genood, ook Casembroot verplet:
Daer op d' onnoos'le ziel bedroopt met purper droppen,
AlsGa naar voetnootd Straalens sterfgenoot, Toledoos wrok most stoppen:
Een daed wiens wreed bedrijf sal in geheugmerk staen
Soo lang 't vervolg-sweerd blinkt, in tijd-history-blaen.
Ja dat hoogstralend bloed, op Vilvoords hof vergooten,
Sal eeuw-rijk glooren by de grootste deugd-genooten,
En aen de lof-klank van sijn wijsheids raed-beleid,
Verkrygen d' eernaem van Vermoorde Onnooselheid.
SooGa naar voetnoote hebben vaek de vloek-tyrannen,
Haer wreede martelbank gespannen
Tot plaeg van d' aldervroomste mannen:
Want had de raserny haer woed
Niet uytgebraekt door beulle-vonden,
Om staetbehoudenaers te wonden,
Noit hadden soo veel zeegemonden
(Genoopt door gloorend' Heldenbloed)
| |
[Folio A3v]
| |
Gesongen soo veel luister-toonen,
Tot lof van bloed'ge lauwer-kroonen.
't Geweld vol list en last'rend hoonen,
Tragt ook niet anders dan door schrik,
Verraed-sweerd, gift, of doodse stroppen,
Haer moord begeerte te volproppen,
Om soo haer wraek-vuist neer te kloppen
Op al wat neigd' na deugde-blik:
Want Eris aldersnoodste slangen
Vervolgen staeg de deugd haer gangen,
En helpen soo 't geweld vervangen,
Door hel-hulp van haer keel-fenijn.
Dog laten al de Neroos rasen:
Geen Lylot kan de deugd verbasen.
De sterf smert treft alleen de dwasen,
Een vroom gemoed schroomd voor geen pijn.
Na dat dees gruwel-slag haer bloedstroom had vollopen,
Deed weer herstelde moed, sijnGa naar voetnoota Dogter rust verhopen:
D'aenminnige Egtvoogdes schonk haer een luister-brand
Van spaense grootheid, tot haer eerste Huw'lijks-band.
Dog 't alvernielend spook brak haest die Trouw-juweelen,
En na de droefheid had haer treur-rol uyt doen speelen,
Quam nieuw herboore Liefd, en gaf haer (uyt veel keurs)
Aen Don Mirando, d' Opperstedevoogt van Meurs.
HeerGa naar voetnootb Jan Baptist, die aen sijn Broeder volgd in jaren,
Vermeerderden 't getal van Bruggens altaer scharen.
MaerGa naar voetnootc Leonard daer aen, wierd in sijn vroeglingstaet,
Loontrekkend-Raedsman van de Brugse-stede-raed.
Hier na tot Borgervoogd, deed door sijn luister-daden
Den vyand stutten in sijn trouwloos land verraden.
Een daed waer van den dienst sal in geheugnis staen
Soo lang het weereldsdom de tijd geeft letterblaen.
| |
[Folio A4r]
| |
Want dit was hy wiens vlijt het vloek-verbond kon teug'len,
Eer Alenzons bedrijf op Vlaend'ren sloeg sijn vleug'len,
Die voor de vryheid van de Brugse borger-stant,
(Gelijk een Cicero) bedwong den dwingeland,
Die op sijn Catilijns, der steden oppermagten
Wouw op de roomse wijs, met dwase hoogmoed slagten,
Dog in sijnGa naar voetnoota list-bedrijf, door Casembrood weerleid,
Viel selfs in 't net, 't geen hy voor and're had bereid.
Dus had Atheenen eens eenGa naar voetnootb Raedsheer die de swaerden
(Als 't nood deed, in de wrok van d' overbitt're Pers)
Verstompten, die sijn bloed niet voor 't gemeen en spaerden,
Maer drong (vol landsorg) door al 't nydig tandgekners.
Soo blonk een Catoos sorg, en Focion in liefden,
Wanneer de tiranny bestookten staetsugts hert:
Doen soo veel Hydraes list de stede magten kliefden,
En 't grondmerk wierd geleid van kerk en borger-smert.
Die dus sijn Vaderland door trouw en deugd kan rigten,
Kan tot sijn eige lof, een eeuw'ge pronkzuil stigten.
Hier na als Mavors door sijn buskruits-donderslagen,
De spaense grootheid van haer hoogmoeds gruwel-wagen
Ten krat had afgewipt, en dat de vryheids speer
Gaf Hollands Leeuwe-klaeuw het sweerd, en pijl-kragt weer,
Doe 't zaed der bloedraed, en Philippus beulle-klingen
Haer hadden sien 't geweld, door Willems moed ontwringen,
En dat der Staten magt, vol oppermogentheid
VerschoptenGa naar voetnootc 't dwang bestier van Spanjens onbescheid,
Doen wierd hy als Gezand, na Duitsland opgesonden
Met algemeen bevel, tot steun der land-verbonden:
Waer na van daer herkeerd, schonk 't luk hem d'eige stant,
Dat hy naer Vrankrijks-hof weer ging als Raedgesant,
Na welk verrigten hem het eigenst hoogvermogen,
By Brittens Rijks-vorstin ook schonk dat stacy pogen:
| |
[Folio A4v]
| |
Dit loffelijk volvoerd, sag hy sijn voorspoeds-son
Hem oversproeien uyt de welvaerds glory-bron;
Den hemel schonk sijn kruin door landsorg wit van haren,
Een krans van deugdeloof, doorbreid met zegeblaren,
Want deed hem d' eerste plaets inGa naar voetnoota Hollands Staten-Raed
Betreen, tot dat de dood verbrak sijn levens-draed.
Soo kan een Eed'le ziel, vol deugdzugts eigenschappen,
Met eeuwigduurende eer, ten hoogsten luktrans stappen,
En roemen hoe de Nijd vaek lasterd op haer naem,
Een vroom gemoed staet vast, nog schrikt noit voor geen blaem.
Een gloorb're trouw-genood, tot nog meer heil vergroten,
Liet hem drie Sonen, en ses Dogteren tot loten,
Die sijn hoogweerdig huis vercierden door haer glans,
Gelijk Latonaes kroost, blinkt yder aen sijn trans.
Dus was uytGa naar voetnootb 's broeders bloed-geplas,
Een gloorb’ren Fenix opgevlogen,
Die door de lukvrouws staet-vermogen,
Hergloorden uyt die Martel-as.
Gelijk deGa naar voetnootc Son met schoonder glanssen,
Na 't woeden van een ramp-orkaen,
Haer goude wieken uyt komt slaen
Langs 't luister-spoor der hemel-transsen,
Soo gaet het eeven met de deugd,
Een booswigt kan haer wel verdrukken,
Maer 't luk doet haer weer roose plukken,
Schoon haer het doorne steeken heugd.
Dit is het lot der vroomste mannen,
In 't lyen van geweld-tyrannen.
Soo kwam doen ook weerom herblosen,
DeGa naar voetnootd Son op Kooren-aer, en Rosen,
De vrugtb're Ceeres sag in keer,
Haer goude weegschael 't heil ontfangen,
't Geen eertijds haer in glans deed hangen
| |
[Folio A5r]
| |
Voor 't Spaense-jok haer sloeg ter neer,
Soo hijsd (als 't onweer is verschoven,)
Het ligt der deugd, sijn glans weer boven.
Na dat dees Agtb'ren Heer, sijn levens sonnestralen
Had in een avond-west, door 't sterf-lot neer sien dalen,
Soo quam een dageraed van Soons en Dogters ligt
Weer rysen uyt sijn stam vol agtbaer deugd-gewigt,
't Groot glansbaer staet-gesag, deedGa naar voetnoota d' oudste van sijn Sonen
In Hollands hoogen-raed, het Raedsheerschap vertonen,
Welk eer-ampt hy besat tot dat de vuist der doot
De draed sijns levens, door een pijl, aen stukken schoot:
Dog in het bloeijenst van sijn vroege somer-stonden,
Had hem den hemel door een Huw'lijks-lot verbonden
Aen Anna van Schadee, uyt welker egt-waerdy
Den Opper-Sonne-vorst, de mannelijke-ry
Benam den aenwas, maer gaf aen twee Dogters 't leven,
Die tot den hoogsten trap van jaertal sijn gebleven,
Waer van datGa naar voetnootb d' oudste aen Heer Hessel wierd gepaerd,
DeGa naar voetnootc jongste, door een geest van konst-beleid verklaerd,
Deed door haer hoog vernuft, en muzicale-tonen
Verrukken het gehoor, dog deed haer borst bewonen
De fiere vryheid, tot dat het besluit der tijd
Haer had een Palmkroon op haer graf-zerk toegewijd.
Dog wijl de dood daer mee die stam-telg heeft doen scheuren,
Zoo doet een and're tak nu weer mijn sangdrift beuren
Ten top-troon van Parnas, om door vernieuwd geswier,
Te laten doods-cipres, en vlegten vers laurier.
Heer Lenards tweedeGa naar voetnootd Soon door sugt van Oorlogs-daden,
| |
[Folio A5v]
| |
Sogt door roemrugtigheid langs dapp're helden-paden
Te tragten naer de gunst van Mavors krijgs-bewind,
Die hem als voesterling van wapendrift gesind,
Vereerden met gesag op tal van leger-scharen,
Waer mee hy drong door 't felst der swaerste nood-gevaren.
Soo dat sijn luister-naem (vol zegen-moedigheid)
Uytklonk door Nassous heir, met overwin-beleit.
Een weerdige Egt-genoot, omstraeld met deugdwaerdyen,
Die haer Romeinse stam van d' oudheids faem-getyen
Kon tellen hoog van roem, had hem de schik-voogdin
Geschoncken tot een deel van Huw'lijks trouw-gewin.
Waer by den hemel hem drie Sonen deed verkrygen,
Dog waer van d' eerste twee, om vol van moed te hygen,
Na 't luister-loon van Mars, in bloed en moord-geweld,
Haest wierden in 't getal van Atrops heir gesteld.
Het vaderlijk gesag deed vol hoogweerdigheden,
In Voorburgs Kerk-kapel beserken hare leden:
Een plaets waer eertijds 't hof van Vorst Elinus magt
Zig keerden in een borgt der Roomse Keiser-pragt.
De jongste Soon HeerGa naar voetnoota Jan, met hemel-heilbaerheden
Van eerwaerdy omglanst, vond sig door 't luk bekleden
Met al de wens-lijkheid die oyt de voorspoed schonk
Aen iemant, die door staet, van stam, of eer-lof blonk.
Den hemel had sijn trouw door gloorb're liefde-vonken,
Doen met een zegenbeeld, vol deugd en wijsheid pronken,
Wiens geestrijk raed-besluit, en weergaloos verstand,
Glomp als het strael-ligt van 't doorlugtig diamant.
Noit geen gedenkbeeld van Sabijnse vrouwe-zeden,
Noit Roomsche Porcia vol dappermoedigheden,
Noit wijse Dogter van den grooten Africaen,
Verdienen hooger in geheugenis te staen
Dan Gy, o pronkstar! die door u verheerlijkt leven,
Meer dan de Moeder van de Gragchen, hebt gegeven
| |
[Folio A6r]
| |
Een deugd-spoor voor u huis, en u doorlugtig bloed:
Uyt soo volmaekten borst met zegen-melk gevoed.
By soo veel gaven, en welsprekendheid van reden,
Vervoerden sy nog 't oog door schoon gevormde leden,
Door welk hoogstraelend vier, vermeerden sy de stam
Met keur van telgen uyt soo suiv'ren liefde-vlam,
Waer van drie Sonen door d' aleeuwmagt haer gegeven,
Met nog vier Dogters uyt haer trouw-band sijn in 't leven,
Die in de Myter-kring (daer Willebrords gesigt
Als eersten Bisschop heeft het Christgeloof verligt,)
Doen selfs Latonaes soon, vol gloedstof van robijnen,
Een yder, als een son, haer glans in d' oogen schijnen:
Waer om de Vegt-nimf uyt haer glasig water-hof
(Wanneer sy door de faem de Casembrootse lof
Hoord klinken langs haer boord) gebied haer Bron-najaden
Met vlugge vinger-drift, een oegst van zege-bladen,
Met silv're peerels van Aurooraes kruin verrikt,
Te strikken tot een krans, om eergenot geschikt
Op soo veel kruinen, als nu sijn Hoog-Agtb're Heeren
Die binnen Uytregt, uyt die luister stam regeeren,
Waer van HeerGa naar voetnoota Jan, als d'oudst, vol glans van staetbeleid
Voerd by sijn stam-klank nog ter Moerens Heerlijkheid;
En hoe sijn luister-naem uytblinkt door adel-stralen,
Nog doet de deugd, sijn ziel, vry hooger lof behalen,
Want dat triomf-cieraed, vereedeld sijn gemoed
Met nog meer gloory, dan de pragt-stant van sijn bloed.
D' aenminnige Egt-godes, heeft hem door liefde-strikken,
Een agtb're trouw-genoot doen tot een Ega schikken.
Waer toe 't al-eeuw-bestier hem soo besproeyd met luk,
Dat noit een ramp-orkaen hem overdwerst met druk,
Maer stadig heil-besit van welvaerds vrede-schatten,
Doen hem met overvloed van zeegening bespatten,
Op dat de liefd uit soo roem-rijken Egt-genot
Hem kroon met vrugtbaerheid, waer door sijn huw'lijks-lot
| |
[Folio A6v]
| |
Den aenbouw van sijn stam soo hoog mag op doen groeijen,
Dat hy sijn kinders siet als ceeder-spruiten bloeijen.
Den tweeden (Ga naar voetnoota Leonard,) volgd op sijn Broeders ry
Als hoeder van een schat die aen sijn sorg-voogdy
Door 't Stigt is toebetrouwd; soo steund het land sijn vlerken
Op schouders daer de deugt, haer glory in doet werken.
De staetkund van sijn stam (waer by noit eygenbaet
Haer voordeel in begreep, in Vlaend'rens steede-raed,)
Herleefd in sijn gemoed, vermits sijn handel-plegen
Tot welstand van 't gemeen, verdiend een lauwer-zegen.
De trouw heeft hem verpand, (tot welstand van sijn huis,)
De weerd'ge Dogter van d' Hoog-Agtb're Staten Ruis,
Waer by den hemel hem door welvaerds offerringen,
Doet met Thalassus lot vol wenslijkheen omringen,
Soo dat sijn standbeleid, ten tempel-choor van d' eer
Verdiend gepronkmerkt door een swier'ge Fenix-veer.
De jongste, HeerGa naar voetnootb Louis, doorgloord met oorlogs-vonken,
Volgd Mavors krijgs-bewind, en houd Bellonaes lonken
Als fakkels, die sijn drift door 't vier van dapp're-moed
Belooft de zege van een overwinnaers hoed.
Gelijk de Wapen-god, hem reeds heeft voorgeschreven,
In het doorlugt bedrijf van Ooms, en Grootvaers leven;
Dog nu de Vree-vorstin, Europaes borst-vlam smoord,
En jaegd uyt Neerlands kring, het wraek-vier van de moord,
Laet sy de volgers van de bloedige oorlogs-wagen,
In plaets van helm, en stael, haer sagte olijf-krans dragen,
En salfd de wonden (daer 't geweld mee was omset)
Met luister-balsem van vrouw Junoos huw'lijks-wet.
De sagte Venus, schuw van schendig bloedvergieten,
(Als hert-vrindin van Mars) heeft uyt haer Nectar-vlieten
| |
[Folio A7r]
| |
Sijn boesem-zugt gelaefd, en met doorlugtig vier
Van overminn'lijk schoon, en heerlijk oog-geswier
Versengd sijn boesems-lot, waer door een agtbaer paren,
Heeft Mirth en Palm vermengd, by pragt van Lauwerblaren.
Nu koomt en flonker-reeks van schoone Juffer-glans,
Vol van doorlugtig ligt, als uyt een sonne-trans
My stralen in 't gesigt, door dien haer glory-blinken,
Mijn Sang-nimfs schorheit, doet een nieuwer digtstof klinken.
Want als wel-levendheid sig paert met deugd, en staet
En schoonheid, by verstand, de driften noit en laet
Van 't spoor der reden op on-effe wege stronk'len,
Soo eist de zede-pligt een kroon van lof-karbonk'len,
Om soo veel swierlijkheen te schenken tot een pragt
Vol heil-bestraling, door de Lukvrouws zege-magt.
Waerom de Trouw-voogdes, bekoord door soo veel gaven,
Dwong hert-vervoering aen haer oog-ligt te verslaven,
Die daer door als verrukt, aen Paphos soon gebood
Te sien beminn'lijk schoon vanGa naar voetnoota Anna Casembroot,
Op dat de liefd, door soo een morgen-son aen 't gloeijen,
De heer van Natewis, betrok in minne-boeijen,
Wiens onuytblusbaerheid mogt sijn als 't heilig-vier
Dat Romens kerk-kapel, door Vestaes maegden-swier
Deed eeuw-lang smoken met doorlugtige offer-vonken,
Soo werd een gloor-rijk hert met vaste min omklonken,
Wanneer een heillige-egt, door kragt der schik-vorstin,
Beloofd een huw'lijks-lot vol welvaerds vree-gewin.
Want op soo wensb'ren trouw, doen duisend liefde-kelen
Niet dan vernoegendheen van minne-vreugden kwelen,
Op dat uyt sulk een band van dierb're liefde-kragt
Mag spruiten overvloed van wasdom voor 't geslagt.
Nog deed de schuim-godes, tot meerder hert-vernoegen,
By dees groot-agtb're trouw, een tweedeGa naar voetnootb Suster voegen,
| |
[Folio A7v]
| |
Wiens wijd-uytstralend-ligt, een hert ving door haer glans
Met luister-sugt genoopt, om 't vier der oorlogs-kans
Te volgen by 't gedreun van trom, en krijgs-trompetten,
En daerom, min ontset voor 't woên der liefde-wetten:
Dog schoon dat Mavors selfs sijn boesem sluit in 't stael,
Nog dwingd de liefd sijn wil, want (fier in zegeprael)
Spot met de wrevelmoed der sterkste wapen-helden:
Een glansig maegden-oog meer vryheên nedervelden
Dan 't schrikbaer oorlogs-vuur, in 't hittigst moord-gebrom:
Dit bleek aen heer Renes, wiens boesem straks ontglom,
Als Adrianaes oog, door overwinnings-vonken
Een strik van diamant, had om sijn hert geklonken,
Wiens onverbreekbaerheid, in huw'lijks heil-verbond,
Door wens'lijk luk-genot, haer ziel-vernoeging vond.
TweeGa naar voetnoota Susters, daer de liefd, nog door geen Min-vermogen,
Heeft een triomf-kroon om van trouw-pragt doen verhogen
Vereisschen dat haer lof op wieken van 't verstand,
Alleen werd aengeboon een vlugge veder-trant,
Die haer volmaektheên, en bestraelde deugd-waerdyen
Bekransen met de geur van Febus speceryen,
Of die haer gaven soo doet klinken, dat de Min
Haer voerd in zegen-prael ten egt-stants hof-gesin.
Nu roept een ouder tak, mijn sangmaegd, te hersweven,
Tot daer heer Jan is by sijn afkomst-ry gebleven,
Heer Lenards derdeGa naar voetnootb Soon, die mee door 't luk bestraeld,
Heeft in het Vrye, sijn beroep, en trouw bepaeld,
Een heilsaem huw'lijks-lot, heeft aen sijn agtbaer leven
Maer eeneGa naar voetnootc Dogter vol van roemwaerdy gegeven:
Die weer door hemel-wil, verzegelstrikt in trouw,
Daer mee heeft uytgedoofd, dat ligt van stamgebouw.
| |
[Folio A8r]
| |
Sijn oudsteGa naar voetnoota Suster, door 't beleid van 't al-vermogen,
Sag haer, door hemel-sorg, als in triomf verhogen
Met voorspoeds zegening, want eerstand, en geluk
Begunsten yder haer met overvloeds gebruk,
't Hoogweerdig staet-genot, vercierd met rijkdoms-stralen,
Deed door het min-beschik, haer boesem zege-pralen
Op een grootmoedig hert, dat by de Maes-godin,
En by de vloed-pragt van haer stroom-rijk hof-gesin
In stant wierd onderschoord; waer door hem 't ligt der reden
Omstraelde met gesag in d' oudst van Hollands steden.
Dus wierd de schoonheid, vol verheerlijkt zede-ligt,
In 't Ridderlijk gemoed, een zetel opgerigt,
Waer in sy heersten, tot de tijd, weer door sijn handen,
En door het sterf-lot brak haer glansb're huw'lijks-banden:
Dog niet haer faem-klank, want de Merwe, fier van tong,
Met Filepotes lof, tot aen het stardak song.
De vleugels van 't gerugt, op d' eige wijs, verhieven,
't Verheerlijkt deugd-vier van d' aenminn'geGa naar voetnootb Godelieve,
Waer door sy in het perk van Hollands Graven-hof,
Kreeg in haer Lente-stond, wel voegb're huw'lijks-stof,
Die haer met eerwaerdy, een hooge reeks van dagen,
Deed heil-stants agtbaerheit in egt-genootschap dragen,
Tot eind'lijk het besluit van d'hemelwil haer gaf
Het sterf-lot in den Haeg, maer Voorburg tot een graf.
't Wijdstraalend vonkligt dat sijn glans uytGa naar voetnootc Annaes oogen
Deed glimmen, als 't geflonk van Febus fakkel-boogen,
Schoot sijn verzengstof vol verrukkend mingeweld,
Tot huwlijks lukbestier, in 't hert van Herdingsveld,
Die als een Statebaek, toe Landzorg rijk van reden,
| |
[Folio A8v]
| |
Droeg sijn gesagschap in Zuidhollands moogendheden,
Waer hy als een Pompee, en Roover, fier van naem,
Niet volgden, die oud Room', door staatzugts gruwelblaem,
Wouw wagen aen 't gewigt van sijn, of Cezars deegen:
Maer die, tot borgerbest, de weegschael regt dee pleegen,
Waerom sijn staet en eind, de deugdlof, meer voldee
Dan hy die 't sterflot op AEgyptens-oever lee.
Dog 't ligt vanGa naar voetnoota Petronel ging, in haar somerglooren,
Door afgunst van de dood, gelijk een bloem verlooren
Die van haer steel gerukt, verliest de zwier'ge stant
Waerom haer wortel was tot oogvermaek geplant.
Maer liefd', afkeerig voor den reuk der lijk-çypresse,
Schoot doorGa naar voetnootb Corneliaes gezigt, sijn minnebressen
In een Romeins gemoed, waer door dat Mirth, en Palm
Gestrikt tot huw'lijks-pronk (deên Ceres vrugtb'ren halm
Met goude Kooren-Aer by 't blos van roode Roosen,
Die in het wapenschild op hemelsblaeuw verpoosen)
Voen met een luisterhoop, dat uyt dien akkerbouw,
Een rijken zeegen-best mogt rijsen door de trouw:
Waer toe d'aenminn'ge vree met heil'ge eendragts-banden,
Haer herten tot een hof van eeuw'ge min verpanden,
Die met onwelkbaer-loof omheindigt, van de dood
De wortel en de stam (door nijd) te gronde schoot,
D'hoogweerd'geGa naar voetnootc Angnes, vol van deugdsugts morgenstralen,
Droeg in haer boezem 't wit van suiv're lelypralen,
En in haer oog de glans, waer mee de dagbodin
Ontsluit de hofpoort voor Vorst Febus loopbegin:
Maer soo vol glansbaerheên om herten te verrukken,
Schoot haer de pijl der dood, de levens-draed aen stukken,
En gaf een gloryspruit, die reeds soo swierig blonk,
Aen 't droevig treurhol van een naare wormspelonk.
| |
[Folio B1r]
| |
Wend nu mijn Sanggodes uw vlerken
En sweefd weer agterwaards in ry,
Tot daer uw oude Stamwaerdy
Gewagt heeft na u lettermerken:
Meld nu, hoe dat deGa naar voetnoota vierde Soon
Mee van Heer Leonard gesproten,
Sig aftrok van sijn Bloedgenoten
En binnen Brugge bleef ter woon.
Sijn jeugd, gewend by klooster-reijen,
Te gaen in Mis en beeldgevier,
Gaf hert, en oore, en oogbestier
Aen Romens velde om in te weijen,
En liet daerom door 't twist-fenijn
Der afgunst, soo sijn borst bestormen
Om 't broederlijk geloof-hervormen,
Dat hy geen naemgenoot wouw zijn
Van soo sijn stamklank zig deed noemen.
Een trouw vol agtbaerheid, en eer
Die maekten hem Oostwinkels Heer:
Waer van s'hier na, haer naem beroemen,
Dog egter om sijn Adelstam,
Vol overoude glansbaerheden;
En dienst van Vlaend'rens Gravesteden,
Hy 't Borgervoogdgezag bekwam:
't Geen hy een reeks van lange jaren
Bekleede met hoog-agtb're stand:
Kreeg ook uyt Egtehuw'lijks-band
Vier kinders door gezegend paren.
Waer van sijn af komst door eenGa naar voetnootb Soon,
En door drie Dogters, vol van glanssen,
Haer staet in Brugge deên beschanssen;
Daer nog de tijd van geeft vertoon.
Want met sijn Soon, door huw'lijks-boeijen,
| |
[Folio B1v]
| |
DeGa naar voetnoota Dogter kreeg van Maldegem,
Soo vond sijn staet nog vaster klem
Van wijt-uytblinkend luistergloeijen,
En nog meer doen door zegentrouw
SijnGa naar voetnootb Dogters zig verstrikt bevonden
In d'eige Maldegems verbonden,
Tot glorij van haer Stam-gebouw.
DeGa naar voetnootc jongste die door geest'lijk poogen,
Al vroeg, het Nonnekleed bekwam,
Sag haer, door d'agting van haer stam,
Abdis van Spermalgem verhoogen:
Waer sy tot d'oudste levens dag,
Bestierden het Abdy gezag,
En liet haer naem, vol agtbaerheden
In 't Adelboek der Nonne-treden.
Nu roept deGa naar voetnootd Dogter van Heer Leonard, mijn trant,
Om haer in af komst-ry, by 't broederlijk vermogen,
Door 't spreken van mijn geest, in stamreeks te verhoogen:
Want haer deugdblinkend-ligt, en agtb're levens-stant
Verdiende alleen, door klank van schrand're digters tongen,
Een zegenlofgedreun te werden opgezongen.
Waer door sy eeuwig, in geheugenis gebragt,
Mogt geven door haer naem, veel eerlof voor 't geslagt.
Heer Koolbrand, vol staetkundigheden,
Wierd haer door brandend'-hertevier,
En alvermogend trouwbestier,
Verzegelboeid met huw'lijks-eeden,
Uyt welk gelukkig trouwverbond,
En gunst van d'Almagts zegemond,
| |
[Folio B2r]
| |
Haer voorspoeds-luk, en heilwaer-dyen,
Gaf roemstof tot in later tyen.
Nu koom ik tot de jongsteGa naar voetnoota Soon,
Van Bruggens Borgervoogd, geboren;
Die zig, als door een hemelkroon
Van geest'lijk heil, had zien omglooren:
Een luisterblinkend-deugdbeleid
Omscheen hem, als met godsdienst-stralen,
Waer by de Lukvrouws-zegenpralen,
Hem gaf, by Vlaend'rens schatbeleid,
Meer staethoogweerdigheên, die 't leven
Een Amaltheeze vrugtboom geven.
Maer ag! die groote glorystand,
Die u, ô! overgroote-vader,
Omschoorden als een zuil van 't land,
En als een ware deugdzugts-ader
Besweek, doen gy uw' zielwaerdy
Meer agten dan u goed en staten,
Die gy vrywillig gingt verlaten
Om u gemoed te houden vry
Van Altaerdwang, en Priesterlagen,
Die u haer tempelhaet deên schragen.
Soo weekGa naar voetnootb Themistokles de slag
Wel eer (waer mee d'ondankb're Grieken
Hem dreigden, doen hy 't landgezag
Behield door 't slaan van Xerxes wieken)
In 't hof der eigen oorlogsvorst;
Die hem, om sijn manmoed'ge daden,
Ontfing met armen van genade,
Hoewel sijn rijkxheir had getorst
| |
[Folio B2v]
| |
De Neerlaeg door d'Atheener-benden,
Daer hem Neokles soon door schenden
Al even koomt hy ten tooneel,
Sijn leefrol hier mee voor te dragen;
Want, na dat hy het landkrakeel
Verhoed had in sijn oorlogs-plagen,
En Vlaend'ren in sijn borgernood
Had bygestaen, in sorg van 't leven,
Komt hem 't geweld een rampslag geven,
Die hy ten prijs van 't goed, ontvlood,
Maer vond doen weer in Hollands-perken
't Geluk, dat al sijn heil kon werken.
Wat heeft, helaes! dieGa naar voetnoota gruwelwoed
Om kerk, en godsdienst t'overromp'len,
Niet zielen in hun martelbloed
En voeren op dat pad doen stromp'len:
Die overwreede moordvoogdy
Soo dier met merg en bloed beschreven,
Deed yders hertgareelen beven
Voor't woên der beule-tyranny.
Dog hoe dat vuur 't gemoed dee schrikken,
't Geloof kon daerom niet verwrikken.
Maer eer dat hem d'ondankbaerheid
Der Spaense gruweldwang, deed schromen,
Gaf hem de Liefd', door egt-beleid,
Sijn eerste trouwband te bekomen;
Waer uyt hy vierpaer telgen heeft
Veroverd tot sijn huw'lijks-loten,
Dog seven door de dood ontschoten,
De laetst' hem maer heeft overleefd.
Waer na hy door een tweed'Ga naar voetnootb hertrouwen
Nog negen kind'ren heeft behouwen.
't Gedenkbeeld van sijn broeders dood,
| |
[Folio B3r]
| |
Heeft hem te meer aen d'Yvoogds zoomen
(Na 't vlugten van sijn levens-nood)
Om vrije tempelpligt doen komen,
Want daer vond hy een vredeschat,
Die suiv're godsdienst hem kwam geven,
Als balzem voor sijn staet-versweven,
En toegang tot de Sonnestad,
't Geen hem voor 't Roomsgeweld t'ontloopen
Het hof van Sion setten open.
Ga naar voetnoota Reinier, Heer Jaques jongste Soon,
Uyt d'eerste trouw, van agt, in wesen,
Sag sijn geluk-star weer verresen,
Als hem een staet wierd aengeboon
Die met roemwaerdige eer-verhoogen
Verbond in huw'lijks heil-vermoogen.
De Liefd' gaf hem uyt d'eerste-trouw
Twee kinders tot sijn egtgebouw,
Maer na dees afgeknotte bande
Door 't sterven van sijn Trouwgenoot,
De Min voor hem weer haest besloot
Een vers-ontsteken boezem-branden:
't Geen tot eenGa naar voetnootb tweede huw'lijks-stant
Door 't opper al-bestier geklonken
Hem met vier kinders heeft beschonken,
Waer van dat drie sijn voort geplant.
Die door verloop van later stonden
Vol vrugtb're wasdom sijn bevonden.
Waer uyt datGa naar voetnootc Jacob sig bevant
Van 't eerste huw'lijk voort gesproten,
Dog die sijn heil-son sag verschoten
| |
[Folio B3v]
| |
Na 't kruin verzengend morgenland,
Waer dat hem 't luk uyt gloende kimmen
Gaf door eenGa naar voetnoota Soon, uyt Egte-trouw
Dat hy tot maetschappy-gebouw
Zig sag vol zegen luister-glimmen:
Want hy als Koopvaerdy-Gesant
Wierd na Schaf Sefijs hof gesonden,
Dog door den Persiaen verbonden
Te blyven daer (vol eer) verpand,
Tot dat hem het Bataefs vermogen
Met and're luister deed verhogen.
Daer hy, door voorspoed overlaen,
Sijn levens toorsligt uyt sag gaen.
Sofia,Ga naar voetnootb mee van 't selfde trouw-verbond,
Wierd in 't aenminnigst van haer Soomerstond,
(Doordien de liefd' by haer sijn zetel vond)
Aen Sillaes Soon, door huw'lijksmagt gegeven;
Niet die door haet, met Marius, om strijd
Oud Romen had het Capitool ontvrijd
Van 't borgerregt, neen, maer die ook vol vlijd
D' Onnooselheid, in noodgevaer van 't leven,
Door sijn beroep, met last'rend plaeg-geweld
Had in bedwang van tiranny gesteld,
Doen 't regt, verkromd, de waerheid wierd geveld,
Tot schrik van die nog aen die bloed-eeuw denken.
Soo werd een land, vaek door een gruwel-smet
Van schrik bedrijf, een hoonmerk aengeset,
't Geen door geen tijdverloop, kan sijn verplet:
Dog dat sijn straf, d' uytwerkers wel kan schenken.
Maer hoe d' opregtheyd onder 't plaegpak steend,
Den hemel, haer door waerheyd, hulp verleend.
Ga naar voetnootc Albertus, Soon van 't laetstebed,
| |
[Folio B4r]
| |
Ging in de noorder beere hoeken,
Vergrooting voor sijn lukstant soeken,
Waer hem die ook geviel in 't net:
Want Mars, blies eerst door oorlogs vonken
Sijn hert vol dappermoedigheid,
Waer door dat hem 't gesag-beleid
Van Leeger Hoofdman wierd geschonken,
't Geen hem in d' hoogste wapen-nood
Deed zeege-vieren op de dood.
De Faem dee dit gerugt trompetten,
Tot daer dees daed, een hert verwon,
Dat hem (gelijk een flonker-son)
Met gloed van Liefde-vier omsetten,
Daer mee hy door de trouw-verpand,
Heeft tot een huw'lijks-oegst verkregen
Verscheide kinderen tot zeegen,
Als vrugten van sijn liefdebrand.
Dog eind'lijk in een dood'lijk stryden
Daer 't alles bleef, ging hy ook glyden.
Dees Russiaense trouwgenoot,
Heeft sijn geboorte stam vergroot
Door veel getal van huw'lijks-loten,
Waer van dat d' oudsteGa naar voetnoota Soon sijn hand
Weerom in Holland heeft verpand
Aen een der naetste bloedgenoten.
Sijn lukstar heeft hem toegeleid
Een Wapen-Hoofdmanschap te schragen,
Dog nu de Vree-sons welbehagen
Haer vreugde-stralen nederspreid,
Koomt Mars, sijn wapendrift t' ontschieten.
Maer Hoop, dat jonge Moskoviten
Hem sterken sullen 't egtgebouw,
Dat geef hem 't lot door liefd, en trouw.
Nu brengt de regel-ry,Ga naar voetnootb Antoniaes geboort,
| |
[Folio B4v]
| |
Mee voor mijn Sang-nimfs stem, in klank uytbreiding voort,
Sy in haer wesen, door 't natuur-ciraed, beschonken,
Rees in haer eerste jeugd, gelijk een son, wiens ligt,
Door oogverrukkent-vier scheen yder in 't gesigt:
Waerom de Liefd' ontstak sijn boogkragt aen haer vonken,
En trof daer meede een wit, 't geen haer door egtbeleid
Aen Zegwaerd heeft verpand, tot huw'lijks vrugtbaerheid.
Indien 't natuurlijk schoon, van lelyen, en rosen,
't Aenminnig veld-tapijt, met wit, en blos verposen:
Of dat een Maegd die roem van glansbaerheid genoot
Soo was 't min wonderbaer, maer dat hier jong'lings stralen,
't Bevallig wesen doen soo hoogen lof behalen
Is overmerkelijk: dog hoe,Ga naar voetnoota Jan Casembroot
Die weerdigheid besat, nog deed hem 't noodlot soeken
't Vergrooten van sijn heil, in javaas brand'ge hoeken.
Waer hem 't geluk, en liefd, heeft door een huw'lijks band
Verstrengeld tot verblijf van vaste levens-stant.
Stijg nu mijn innig ziel-bewegen
Ten top van teergevoeligheên,
En meld door kragt van letter-reen
Wat drift uw' boesem maekt genegen,
Om dees door-wetenschapteGa naar voetnootb ziel
(De Vader, van mijn weerde Moeder)
Te stellen als de levens-hoeder
Van sijn doorlugte handel-kiel.
De Godsdienst, had door hemel-pogen,
Sijn hert (als tot haer cabinet,
Met al de luister-gloor omset
Die iemant kon door heil verhogen.
D' opregtheid, zat in sijn gemoed
Als op een zeetel van behagen,
Die sijn gewetens-drift deed dragen
| |
[Folio B5r]
| |
Een altijd suiv're herte-gloed.
Hoogwigtigheid van staet-belangen
Verpligten hem voor Hessens-Vorst
Te sijn met amptsorg overtorst,
't Geen hem veel eerlof deed ontfangen.
Nog strekte hy Hollands oorlogs-staet
Behulpgeld, om haer leeger-scharen
Voor muyterystant te bewaren
In 't felst van Spanjens gruwelkwaed.
Dog daer 't erkenbestier sijn daden
Noit van vernoeging heeft doen sien,
Veel minder dankstof aen doen bien,
Of gunst-belooning voor sijn schade.
Maer hy, gehertsterkt in sijn lot,
Bevond door and're zeegeningen
Van hemel-hulp, sijn huis omringen,
Tot dat sijn dag-loop wierd geknot.
De Liefd, had hem door huw'lijks-vonken,
Met Dulcia van Rottermont,
Vereenigd in een trouw-verbond:
Waer uyt sijn egt-stant wierd beschonken
Met luister-telgen, wiens gelaet,
Zijn hoop, deên 't wens'lijk heil beloven,
Als of den bloey, uyt Sarons Hooven
Sou vallen op haer dageraed.
Sijn deugd, verhief zig als een baken,
Om haer, gelijk een schip op zee
Te brengen aen een goede Ree
Daer haer geen zielverderf mogt raken.
De weg van 't eeuwig Son-paleis,
Betragten hy staeg op te treden
Met ziel volmaekte heerlijkheden,
Schoon hem de weereld reis, op reis,
Riep om haer sware last-getyen
Te schragen in hoogwigtig leet,
Dat lang sijn hertzorg had bekleed,
Dog hoe dees last, sijn ziel deed lyen,
Daerom besweek noit sijn gemoed
| |
[Folio B5v]
| |
In 't geen waer na hy 't vierigst' dorsten,
Dat was om d' opperste aller Vorsten,
Vol van uytdrukbaer zeege-goed,
Tot aen sijn sterf-uur, door gebeden
Te loven met tryomf-geluit,
En dus blies hy het leven uyt,
Om eeuwrijk daer weer in te treden.
Ga naar voetnootaJacoba, die 't bestier van opper-al bewegen
My tot een Moeder, gaf vol deugd, en luister-zegen,
Wierd in haer eerste jeugd bestraeld met al 't geluk
Dat oyt de voorspoed gaf tot tijdlijk heilgebruik.
Haer huw'lijks-band, met Paauw deed mijn geboorte stralen,
In Hollands Graven-Hof het eerst sijn aemtogt halen,
Maer namaels heeft het lot door averegs geswier
Haer welstant overdwerst, en haer gesondheids-vier
Gedoofd door kwalen van verdriet'ge pijnlijkheden:
Dog door lankmoed'ge deugd genoodsterkt in de leden,
Heeft eind'lijk tot mijn smert, en schipbreuk van mijn rust
Een deerlijk stervens-lot, haer 't leven uytgeblust.
Ga naar voetnootbFlorentyna, die 't gesigt
Van 't wijtstralend hemel-ligt,
Na mijn Moeder, blonk in d' oogen,
Rees gelijk een luister-bloem
Die door blaeder-rijk vermogen
Werd gezien vol zeegen-roem;
Want de deugd, scheen haar t' omstralen
Door den glans der Sonne-salen.
Schoonheid, deugd, en gaeuw verstand
Had haer ziel, en lijf omplant
Met bekoorlijkheên van glanssen,
Waar door meenig agtbaer hert
| |
[Folio B6r]
| |
(Als door 't ligt der fakkel transsen)
Van haar overwonnen werd,
Dog haar borst (vol moedigheden)
Spotten met die liefde reden.
Tot dat eind'lijk haar de tijd
Heeft tot trouwlot toegewijd,
Aan een Hoofdman, die den degen
Door roemrugtig krijgsbestier
Droeg tot proef van gloory-zegen
Onder schaeduw van Lauwrier.
Dog die't Heemels welbehagen
Haar heeft door de dood ontdragen.
Nu heeft alle weerelds damp
By haar uyt gedoofd zijn lamp
Maar een Heemels boezemglooren
Heeft haar soo met ligt omvat,
Dat sy schijnt een ingeboren
Van d' Al-opper Eng'lestad.
Waer dat ik haer na dit leven
Wens die eeuwstant te besweven.
DeGa naar voetnoota Soon die jongst uyt desen band,
Zig door't geluk, begunstigd vand,
Gesprooten uyt soo gloorb'ren Vader,
Heeft wel in Themis Regtvoogdy
Door drift van letterkonstenary,
Gesogt de grond'ge kennis-ader.
Maer sonder Staet-regeerens lust,
Geleeft in vrede, en stille-rust,
Tot dat het sterflot hem kwam nader.
De liefde, had hem door trouwgenot
Gebaerd een heilsaem huwlijks-lot,
Waer van uyt doorne-kragt, en Rosen,
Hy tot vermeerd'ring van sijn Stam,
Een eenigeGa naar voetnootb Erfgenaem bekwam
| |
[Folio B6v]
| |
Daer bey die blijken in verpozen.
Want zijn gemoed met min omzet,
Gevangen in een liefdenet
Heeft door aenminnig kake-blosen
De luister-stam van Casembroot
Vereerd met sulk een bedgenoot,
Die door het vonkvier van haer oogen,
Zijn hert, tot trouwzugt heeft bewoogen.
Nu rest HeerGa naar voetnoota Jaques jongste spruit
Die 't Casembroodse Stamhek sluit,
Die uyt een bres van, minne-wonden,
En door twee banden van de Trouw,
Eerst aen de nagelate vrouw
Van heer de Jong, zig heeft verbonden.
Maer doen de dood hem die benam
Wierd door een tweede huwlijks-vlam
Aen Sillaas bloed vereend met paren,
Uyt welke beiden egtwaerdy
Tot aenwas van sijn af komst-ry
Hem 't lot twee kinders heeft doen baren
Bestaende in dogter, en in soon,
Als ciersels van sijn levens-kroon.
Waer van deGa naar voetnootb Soon, tot manne-jaren,
Na hy zig in de Graef sag paren
(Op dat de stam niet souw vermind'ren)
Heeft voortgeteeld een reeks van kind'ren,
DaerGa naar voetnootc d'Oudste van, door Hemelmagt,
Uytblonk door schoone luisterpragt
Een dappermoedig Edel glooren
Omstraelden hem met zeegbaerheid
| |
[Folio B7r]
| |
Van heldendaedig krijgsbeleid,
't Geen Mavors eygen scheen geboren
Dat zig vertoond heeft, doen 't geweld
Der franse bloedzugts wapenscharen,
Hem persten op het leegerveld
Met opgekerfde borst en aren.
Waer voor een oegst van Lauwerloof
Hem overbleef tot zeegeroof.
Het trouw-lot, heeft hem van twee vrouwen
Doen Soons en Dogteren behouwen.
't Beloop van't eerste huwlijks-bed
Maer eeneGa naar voetnoota Soon heeft voortgezet.
Die in het jeugdigst van sijn jaren,
Scheen Themis rigt-bank toegewijt,
Door dien sijn geest vol kennis vlijt
Het oudst vernuft kan evenaren.
't Verstand, d'hoogagting, en 't geluk
Bestralen hem met schat-gebruk.
De wijsheid, vol doorlugt'ge reden
Beloofd aen soo roemwaerd'gen ziel,
Dat hy nog mee tot Hollands kiel
Van staetgesag, sal opwaerds treden.
De trouw-voogdes, geeft reeds sijn hand,
Aen een hoogagtb're vrouw verpand,
Die nog in't jeugdigst van haer leven,
Zijn hoop, door kuisse minnevlam,
Beloofd veel aenwas aen sijn stam,
Uyt zielvernoegde liefd' te geven.
Dit schenk d'al-opper zeegenmond,
Hun tot geluk, in't trouwverbond.
DeGa naar voetnootb Dogter, van Heer Lenard, lest
Uyt Sillaes, egtslot, voort gesproten,
Mijn sangster, mee tot melding prest
| |
[Folio B7v]
| |
Om nevens al de stamgenoten
Te komen in haer af komst-ry:
En haer geboorte 't merk te geven
't Geen aen haer agtbaerheids waerdy,
Mijn pen, nog schuldig is gebleeven.
Den Heemel, had haer hert verpand
Aen een gemael, haer zielzugt waerdig:
Die door het ligt van sijn verstand,
Was voor 't gerigt, in dingtael vaerdig.
Dog Atrops, nydig op haer rust,
Heeft hem de Leefstrael uytgeblust.
Nu rest my nog tot slotsang van mijn trand
EenGa naar voetnoota Dogter uyt heer Jaques huw'lijks band:
Die hem de liefde, uyt Dominikles bloed
Heeft met het ligt der deugdwaerdy doorvoed,
Tot dat de tijd, haer vroegen dageraed
Deed stralen op 't gemoed van Sassenraet.
Die haer weerom door 't stervenslot onthaeld,
Liet in de stad, van d' Ystroomvoogd, bepaeld,
Waer dat sy tot vergrijsde dagenstond,
Haer levens-glans ten eind geloope vond,
Wat kinders nog meer uyt heer Jaques ry,
Zyn voort gebragt uyt beider trouw gety,
Zyn ongehuwd, door 't snoeimes van de dood,
Ten Oost, en West, of door een noodlots schoot,
Gesneuveld, waerom soo veel worm vertrekken,
Haer dor-gebeent voor tust-speelonke strekken.
Zie daer mijn Sangheldes, ten eind' van haer gesangen,
Die geen die niet meer zyn, en weetend my geen dank;
Maer die nog leeven, bidd' ik het in gunst 't ontfangen.
Hoe flaeuw mijn Sangtoon neurd met schorre gorgelklank.
Myn Moeder gaf my, uyt dees stam, mee 't ligt van 't leven,
Maer ben uyt Casembroot, Maria Paauw gebleven.
|
|