Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Syntaktische-elementenlijst (2014)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.39 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Syntaktische-elementenlijst

(2014)–P.C. Paardekooper–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

wie... ook, al... ook enz.: niet op het ⵠ

A. Enkel op aan- en uitloop

Een aantal bijzinstypes kan niet op het ⵠ staan, maar wel aan- of uitloop of deel van de middengroep zijn:

aanloop ⵠ ◻ ○   uitloop  
1. vwie er ook beltv,  
  wie er ook belt (doe) (ik) niet open   (uitg.)
  (ik) (doe)   niet open, vwie er ook beltv  

Ik geef een voorbeeld van de voornaamste types:

aanloop ⵠ ◻ ○   uitloop
2. vhoe erg die ook liegtv (ik) (heb) [hem] [nodig]  

aanloop ⵠ ◻ ○  
3. val doet ie nog zo z'n bestv ᴗ (komt) (ie) [er] niet (uitg.)
  val doet ie nog zo z'n bestv (komt) (ie) [er] niet (uitg.)

aanloop ⵠ ◻ ○ uitloop
4. vof het nou regent of nietv, (ik) (kom)  

De aanloop bevat vaak onbeklemtoonbare veralgemenend ook. Dat kan voor al staan of na ie. De betekenis is ‘toegeving’ of ‘voorwaarde’ (vgl. Haeseryn e.a. [1997]: 562v).

Schematisch krijgen we:

onbeklemtoond ook betekenis
1. wie... ook + ‘toegeving’
2. hoe erg... ook + ‘toegeving’
3. al... ook (= ook al) + ‘toegeving’
4. of... regent - ‘toegeving’

De types 2 en 3 zijn voor een groot deel identiek.

B. Wie... ook, al... ook enz.: enkel op aanloop

We hebben hier een uniek type van samentrekking. Normaal is die altijd gebonden aan het ‘identiek zijn van de gemeenschappelijke delen naar vorm, betekenis en grammaticale functie’ (Haeseryn e.a. [1997]: 1582), maar hier is een uniek geval van samentrekking, nl. tussen een bijzin en de rest van de hoofdzin. Voorbeelden zijn:

aanloop ⵠ ◻   uitloop
wie er ook komt (Jan) (ᴗ) niet ᴗ
al blokt er ook niemand, (Jan) (ᴗ) wel ᴗ

C. Overeenkomsten tussen type B (een vorm van onderschikking) en nevenschikking

Onder echte nevenschikking vinden we het feit vermeld dat vw's vaak plussen en minnen als betekenis hebben (punt 3). Die belangrijke eigenschap vinden we eveneens bij type B.

De beperkte beginzinnen (wie er... enz.) kun je alleen bw bep. noemen op grond van negatieve redenering: ze zijn geen ond., geen lv enz., maar een positief argument ervoor is niet te geven, - zoals meestal bij dat zinsdeel. M.i. moeten we ervan uitgaan dat er tussen onder- en nevenschikking nog andere vormen van zinsverbinding zijn: ik verwijs naar types als niet-woord + of:

hij kan nergens komen of hij maakt ruzie
we waren nauwelijks tuis of het begon te regenen

Zie balansschikking.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken