Kleine ABN-syntaxis in vraag en antwoord

Voor VHMO en ander voortgezet onderwijs

Aanloop enz.

37 In welke gevallen wordt een woord (groep) niet bij de eigenlijke zin gerekend?

37 1 Aanspreking:

Jan, je moet dat 's in de schuur zetten

2 tussenwerpsel:

zeg, je moet dat 's in de schuur zetten
hé, je moet dat 's in de schuur zetten
nou, je mag die klompen ook wel 's schuren

3 aanloop:



4 uitloop:

Wat achter ow, vd e.d. staat, is uitloop.

38 Hoe vinden we bij een zin met een aanloop, dan toch op welk punt de eigenlijke zin begint?

38 Door die zin vragend te maken, of omgekeerd:

die kleine jongen, die moet je niet zo plagen
die kleine jongen, moet je die .....

De pv is altijd het eerste woord bij dit soort vraagzinnen (vgl. antwoord 1); wat vóór moet staat, hoort dus niet bij de eigenlijke zin. Die kleine jongen is dus (in ons geval) aanloop.

[p. 24]

39 Welk verschil is er tussen de twee eerste en de twee laatste gevallen van antwoord 37?

39 De aanloop heeft altijd een vertegenwoordiger in de eigenlijke zin: het verwijswoord; de uitloop heeft hem soms en kan hem altijd krijgen. (Dat verwijswoord is in de voorbeelden van antwoord 37 overal gespatiëerd). - Aanloop of uitloop kunnen dat verwijswoord ook bijna altijd vervangen:

De twee eerste gevallen van antwoord 37 (aanspreking en tussenwerpsel) hebben geen verwijswoord in de eigenlijke zin.

40 Hoe ontleden we aan- en uitloop?

40 Een onderwerp kan wel 's verwijswoord zijn, d.w.z. verwijzen naar een aanloop of uitloop. Ook een lv, een bw bep. enz. kunnen verwijswoord zijn. We houden ons nu aan deze regel: is het verwijswoord onderwerp, dan is ook de aanloop (of uitloop) onderwerp. Is het verwijswoord bw bep., dan is ook de aanloop (of uitloop) bw bep., enz.:

Aan- en uitloop zijn geen delen van de eigenlijke zin, maar ze zijn er toch sterk mee verbonden. We kunnen aan- en uitloop vergelijken met een soort reservemast of reserveboeg die achter een schip aandrijft.