Het leven en sterven van een hedendaags aristocraat

[p. 13]

[I]

Willem is een jaar oud. De eerste zaden der aristocratie worden hem met de pap ingegeven

De vader en moeder van Willem waren van adellijke geboorte en bezaten geld genoeg om de voornaamste gebreken van de adel in dit hun enig zoontje voort te planten. In alle opzichten waren zij goede mensen en vrome christenen, behalve wanneer het op het adellijke aankwam. Met gedekt hoofd hen aan te spreken was, in een burger, bij hen een verschrikkelijke misdaad, en zodra een dienstbode de stoutheid had om in hun tegenwoordigheid te niezen of te hoesten, liep hij groot gevaar om als een onbeschoft mens weggejaagd te worden. Hen tegen te spreken was een onvergeeflijke doodzonde. Alles wat hen omringde wist zulks, en gedroeg er zich naar, en het ontzag en de eerbied die men de hooggeboren ouders toedroeg, bewees men ook aan het adellijk kind.

Willem was pas één jaar oud, toen zijn ouders met genoegen bespeurden dat er de edelman reeds instak. Hij wilde volstrekt door geen knecht gedragen worden. Wanneer een burgerjuffrouw haar hof bij hem wilde maken, sloeg hij naar haar, wanneer zij hem goede woorden gaf, begon hij te grijnzen, en zodra wilde zij hem niet op de arm nemen, of hij schreeuwde zo vervaarlijk, dat vader en moeder in de dodelijkste ongerustheid kwamen dat Willempje een breuk zou krijgen.

Het liefst van allen liet hij zich behandelen door een oude baker, die, van adellijke afkomst zijnde, door veelvuldige bezoekingen en tegenspoeden genoodzaakt was geworden met haar handenarbeid haar kost te winnen. Opmerkelijk was het dat Willem, even als wist hij wat bloed er door haar aderen flodderde, in deze zijn oppasster een welgevallen schepte.

Het adellijk hart van de oude baker verhief zich niet weinig

[p. 14]

op deze onderscheiding, die haar de gunst van mijnheer en mevrouw bezorgde en tevens een goed vooruitzicht gaf. Zij merkte het aan als een bijzondere besturing van de hemel, die, langs deze weg, haar in de staat van vernedering vertroostte, en haar voor het oog der burgerlijke wereld rechtvaardigde; want zij stond, even gelijk alle andere edelen, wel vast in het godgeleerd begrip, dat God de rangen onder de mensen verordineerd had, en dat dezelve heilig en ongeschonden bewaard moesten blijven.

Om zich te vaster van de geneigdheid en verkleefdheid van Willempje te verzekeren, volgde zij al zijn grilligheden met de uiterste zorgvuldigheid en oplettendheid in en wist zij voor al zijn misslagen of stoutigheden, zoals men het noemen zou, de beste verschoningen te vinden. Willempje dwong om alles, zij gaf het hem, ogenblikkelijk smeet hij het weg. Somtijds was het weggeworpene glas of porselein, hetwelk natuurlijk breken moest. ‘Och!’ zei ze dan. ‘Het kind doet er zijn handje zeer aan!’ en dan kuste zij het handje. ‘Dat stoute glas of theekopje!’ ging zij voort. ‘Wij zullen het brui! brui! geven!’ en dan trapte zij het theekopje of glas verder met een wraakgierige voet tot gruis.

Willempje (vermits Mevrouw, van adel zijnde, haar kind zelf niet zoogde, en zij het aan geen burgerlijke borst toevertrouwde) werd met de pappot grootgebracht. Somtijds sloeg hij de lepel uit de hand van de baker; of hij dwong om de papkom en smeet ze, volgens zijn gewoonte, daarheen. ‘Hij heeft pijn in 't mondje!’ zei de baker dan, of: ‘Hij brandt zijn lieve handje aan die ondeugende pappot!’ Veeltijds kwamen vader en moeder dan ook toeschieten om het handje en mondje te kussen en de pappot brui te geven.

Velen, en vooral zij die maar één kindje hebben, zullen dit als een kleinigheid, als een niet noemenswaardige beuzeling beschouwen. Tot hun waarschuwing echter zij het gezegd, dat dergelijk een handelwijs de eerste grondslag is tot een volgend bederf der kinderen en dat, wat de groten, de edelen en fat-

[p. 15]

soenlijken aanbelangt, dit de veiligste weg is om van een opvolger van adel, titels of ambten een echte aristocraat te vormen.

Hiervan was onze Willem, in zijn volgende leeftijd, een overtuigend bewijs, zoals de lezer in het vervolg van deze geschiedenis duidelijk ontdekken zal.