Verzameld werk. Deel 4: proza

Besprekingen en beschouwingen

Karl Wagenfeld

Dood en duivel. Een nederduitsche doodendans, vertaald door. J. Decroos. Brussel, Gudrun, 1924.

De hoofdindruk die men van deze dodendans behoudt is dat het verband tussen de kunstenaar en de nederduitse aarde er onophoudend doorheen trilt. De continuïteit van deze eigenschap - het uit de heimataarde gegroeide, zonder dat andere momenten dit éen-voudige vertroebelen - verzekert de gaafheid en het vloeiende van deze volkse epiek, waarbij bij zij de is aan te tekenen hoe verwant in het realisme deze nederduitse epiek met de vlaams-volkse is.

Eenmaal dit over het vizioenaire elan gezegd, moet worden betreurd dat, bij het uitbouwen, de dichter enigermate daarop vertrouwt dat ook hier het elan alles wel in orde zal brengen. Zo krijgen wij uitbeeldingen die voor hem zeker wel sterk zijn, doch die in werkelikheid, te weinig getoetst aan iets apodikties, de lezer als zwak verschijnen, b.v.:

[p. 523]

 

‘En aan de hel haar gloeiendsten kant

 

Wordt de man van leem tot steen gebrand

 

Totdat aan buiten- noch binnenzij

 

Een plek met gevoel te vinden zij...’

Men kan niet beweren dat hier hoge pregnans is bereikt.

De vertaling van Dr. Decroos is zeer te loven. Alleen kan ik het betreuren dat iemand, die zich, met zulke zekerheid, de diepere zin van het nederlandse woord heeft tot eigen gemaakt, daarin geen andere mogelikheden ontdekt dan het vertonen van bravoure-stukjes. Soms denk ik veeleer aan een zeer scherpzinnige leraar dan aan een dichter. Doch de verdienste van zulk nederlands mogen wij biezonder nu hoogschatten, wanneer wij door de onmachtige schooljongenstaal van zogezeid modernistiese skribenten worden overstelpt.