|
| |
| |
| |
Bruyd-lof-Liedt.
VAn veel vvert beschreven dat aller Goden Godt,
Amphitruonis schijn op Alcmenam versot,
Hebbend' ghenomen aen, bevrucht haer met een soon,
Die s'Vaders Godlickheyt door sijn aert bracht ten toon:
Dees comt aen een tweewech, van d'een beginsel soet,
Vol vreucht en lieflickheyt, tghesicht dwingt het ghemoet,
Bynae dees vvech te treen, voor vvien sit die Gheneucht,
Als een Godin verciert, vviens schoonheyts schijn verheucht,
Wiens praet te gaen dees raet, achter vvien Nymphen staen,
Wiens schoon schijnsel hem lockt, en van vers sulcx oock raen:
Maer die dan tot haer comt voeren nae s'Fortuyns rat,
Het vvelck ghestadich draeyt, draeyens nochtans noyt sat,
Soo dees haer dan vvat gheeft dat oock volcht haren aert,
Dees blijd' zijnd' loopen voort, d'een met Gulsicheyt paert,
D'ander Giericheyts brant, of volcht Hoovaerdicheyt,
Die haer met blijden schijn loven Gheluckicheyt.
Maer als t'onstadich goet met haer heel is verteert,
Dan moeten sy door dwanck volghen haer quaed' begheert,
| |
| |
En doen dat niet betaemt, rooven, dooden, ghewelt,
Waer door ten laetsten haer voor dit doen de straf quelt,
Die door lijden, en druck, haer vertvvijfeltheyt sendt,
Dees door het knaghen lanck int eeuvvich lijden endt.
De ander is heel rou, en van vveynich betreen,
Int begin sit Arbeyt, door t'sweet sijn nat haer cleen,
Steenachtich haer begin, maer t'eynde vreuchde vvis,
Ghelijck des anders eyndt het eewich lijden is:
Een hooch en spitsen berch leyt in dit eerste pat,
Den vvech verdrietich, nau, scherp, en boven glat,
Op vvelck twee vrouwen staen Godlick schoon van lichaem,
Maet ende Lijdtsaemheyt is der Godinnen naem,
Haer uytghestreckten handt geeft moedt die tot hen coomt,
Vertrouvven ende Cracht, dat vvellusticheyt toomt,
Vercrijghen sy van dees, en verquicken haer gheest,
En vvijsen dat sijn vvech de ongheneuchten meest.
Voorts toonen haer een plaets, door vvelck vergheet haer smert,
Beneden desen berch gheleghen niet seer vert,
Met boomen dicht omset, onder vvien schuylt een kerck,
Der Salicheyts woonste, en alder Deuchden perck.
| |
| |
Op d'een zijd' van de deur staet op een steen viercant,
Kennis van alle dinck, een schael heeft in haer hant,
Wt vvelck sy geeft een dranck, die hem van als maeckt reyn,
En soo stiert tot die plaets aller deuchden ghemeyn.
Ghelijck een die is sieck den Medicijn eerst geeft,
Een dranck die hem maeckt quijt dat door die leden sweeft,
En daer nae hem versterckt, soo tot ghesontheyt brenckt:
Als soo kennis dees dranck tot suyveringhe schenckt,
En dan soo stiert hen voort tot haer deucht susters bly,
Dees hem tot salicheyt, die hem van druck maeckt vry,
Iae croont hem die met vreucht, die vreucht t'eeuwighe leven,
Voor sijn arbeyt uyt liefd', dit loon vvert ghegheven,
Hy beyd' dees end' doorsiend' kiest int eerst druck en pijn,
Dan vreucht in het begin, daer nae druckich aenschijn.
Alsoo die in dit licht, gheen licht comt inkijcken,
In dese vveechschael staet, vvant hem comt voorstrijcken,
Die vvereltsche vvellust, met schijnheylich ghesicht,
Maer onder t'levens schijn een dootlick fenijn sticht,
Den mensch lieflick lockt aen, en t'schijnt heel voor de vvint,
Met alderley gheneucht s'menschen ooghen verblint,
| |
| |
Hem met ydelheyt spijst, met niet, soeckt yet te voeden,
En om dat hy niet soud' vvat quaets hier door vermoeden,
Versiert hem eenen Godt, en ghebiedt dies te hooren,
In alles vvat hy vvil, of hy gaet verlooren:
Dees cleyn Godekens droomt, versiert oock met vvaen cracht,
Ghelijck hy ghesoghen heeft uyt die Godt belacht,
En ghelijck is hy Heer, sulcken Wet vvil hy richten,
Iae voecht hem nae den mensch, die hem nae dees moest stichten.
Het houwelick verbiedt, toelaet het overspelen,
Somtijts t'vasten ghebiedt, somtijts doet bevelen,
Het drincken boven maet, het eten boven recht,
Iae oock t'gheen hy verbiedt, om ghelt toelaet sijn knecht,
Dit maeckt u voor hem vry, dit u van zond' ontslaet,
Dit den vvereltschen mensch heel nae sijn sinnen gaet.
Aen d'ander zijde staet die't al heeft gheschapen,
Met lieflickheyt aenspreeckt, en soud' ons garen rapen,
Wt deser zonden kuyl, sijn vyandt biedt ghenaet,
Liefde is sijn ghebodt, die nochtans t'vleesch aenstaet,
Door vvelck vvy hem alleen gantschlick souden minnen,
Dees liefd' ons vleesch dunckt svvaer, hier af keert de sinnen,
| |
| |
Hy als een Vader doet, tot haer sendt sijn booden,
Met sijn ghenade groot, sy zijn boden dooden:
Iae hy boven natuer treckt aen ons aller cleet,
En voor ons lijdt de straf, die hy ons had bereet,
Rechtvaerdich, om t'misdaet teghens hem bedreven,
En die verloren schat heeft vvederghegheven:
Maer dit den meesten hoop met voeten verstooten,
En die't aennemen vverd' met pijn overgooten.
Maer dees als Hercules door Godes Geest herbaert,
Kiesen int eynde vreucht, hoewel t'loopen beswaert,
En op dat sy tot vrucht soude brenghen haer loop,
Voecht elck een hulp hem by door deucht-eerbaerheyts cnoop,
Niet alsmen siet ghemeyn door dulle liefdes vyer,
Maer met der liefden Zaet dat door Godes bestier,
Tusschen haer is ghezaeyt, op dat sy zijnd' een lijf,
Teghens s'werelts aenvecht sy twee mochten staen stijf,
En al die ongheneucht die in dees vvech comt aen,
Door dit gheselschap soet mochten beter vveerstaen.
En soo die vverelt loos ghelijck Spyngis bedroch,
Beter mochten ontgaen, en van't bedrieghelick soch,
| |
| |
Mochten eeren haer smaeck, en smaken t'hemels broot,
Dat ons d'eeuwighe vreucht geeft voor d'eeuwighe doot.
Die eerste vverelt vvas een lichaem onbesneen,
Met ghestadighen strijdt de elementen streen,
Met malcander vermengt, die lucht vvas in de aert,
Aerd' en vvater in een, t'water met vyer ghepaert,
Die lucht vvas sonder lucht, en het vyer sonder brant,
T'aertrijck oock gheen aerd', t'vvater men nerghens vant,
Maer t'lach in eenen cloot, in eenen clomp verwert,
Ghelijck men siet in melck, vvaer uyt ghescheyden wert,
Caes, boter , vvey, te voor nerghens te vinden:
Soo vvas t'water hier in, t'vyer, aerd', lucht vol vvinden,
Waer uyt ons Schepper vvijs door sijn vvoort, ginck scheyden,
Vyer, Aerde, Lucht, Water: t'Vyer de lucht omleyde,
Het Water oock terstont die lucht heeft omvanghen,
En t'Aertrijck ras omringt, met des vvaters ganghen,
En heeft als een Veldtheer elcx sijn plaets ghegheven,
Dat heet vvas by het heet, t'licht de lucht beneven,
Dat coude by het coud', ende t'vochtich by t'nat:
T'Ghevoghelt' aen de lucht, de Visschen t'Meyr besat,
| |
| |
Het aertrijck met Dieren, met cruyden groot van macht,
Hier over stelt een Heer, het menschelick gheslacht,
Neemt van d'aerde een cluyt, dit vvert een mensch hy spreeckt,
Den mensch sijn vverck aensiet, siet dat hem vvat ontbreeckt,
Met den slaeps bant hem bindt, en uyt sijn aerdich vleysch,
Schept hem een vvederpaer, nae der natueren eysch,
Sijn Schepper hem spreeckt aen, Adam dit zy u vvijf,
Dees sult ghy hebben lief, vvant t'is u eyghen lijf:
Ende ghy, sult met hem leven in reynicheyt,
Als man en vvijf behoort, en soo u Zaet verspreyt,
Alle oncuyscheyt vliedt het Zaet aller ondeucht,
Maer met reyne liefde u met malcander veucht,
En met reed'lick verstant uwes vleesch lusten toomt,
Zijnde oock reyn als hy, van vvien ghy beyden coomt.
Maer als t'menschelick gheslacht door dees' twee vvas vermeert,
Heeft het oncuyschlick vleesch Gods, redens, vvet verheert,
Waer door Godt zijnde vergramt, al dat leefde vernielt,
Maer Noe met sijn Zaet in de Arcke behielt:
Om dit hy Sodoma ende Gomorrha sloech,
Om dees Troyen vermaert het dootlick oorlogh droech:
| |
| |
Hy toeft vvel een tijt lanck, maer dan comt hy ghewis,
En gheeft voor cleyne vreucht die in d'oncuyscheyt is,
In t'leven groote straf, daer nae d'eeuwighe doot.
Ghy dan merckende aen dat Godt dees twee gheboot,
Hebt u nae sijn ghebodt, en nae sijn vvil ghevoecht,
En met dees maecht u lijf, u lief alleen ghenoecht.
Zijt dan Bruydgom verblijdt, dat tot uw's levens lust,
Ghy uyt dees vvilde Zee, sonder te sparen rust,
Als een goet Visscher hebt haer int net ghecreghen,
Niet teghen haren danck, gelijck de visschen pleghen,
Maer met haer eyghen vvil: vvilt u dan verblijden,
Want nu verkeert in soet al u sware lijden,
Dat ghy somtijts om haer int hert hebt gheleden,
Doen noch u sinnen beyd' in liefde tsamen streden,
Wanneer sy u met pijn, om te sien uwen gront,
Nochtans teghen haer sin in liefde vvederstont,
Maer als sy liefd' oprecht in u hert sach bloeyen,
Begon uyt uw's liefs vyer, liefs vyer in haer te groeyen:
Hoewel dit nijders speet, die dees vreucht benijden,
En u ginghen met haet, en nijdicheyt bestrijden,
| |
| |
Op dat u liefd' noch teer, mochten ter neer smijten,
Of door nijdich opstel mochten liefd' doen slijten.
Maer als ghelieven twee minnen door liefd' oprecht,
En can dees vasten bandt breken gheenich ghevecht,
Pyramus Thisbe mint, d'ouders verbient spreken,
In haer door desen haet, liefd' meer is ontsteken,
Het blijckt, niet dan de doot en conde haer scheyden,
Doen sy haer nijdich hert met tranen beschreyden.
Verblijdt u met u lief in vvien de deucht is heer,
In vvijsheyt, en Gods vrees, schijnt boven ander veer:
Was in haer hant een speer, een helm op haer hooft,
In d'ander hant een schilt, een Draeck van cracht berooft,
Onder haer voeten hielt, sy vvaer vvijsheyts Godinn',
Hadd' sy den Pau Iuno, Venus soo sy den min:
Want dees Godinnen drie hebben uyt u lief mensch,
Gheschapen een Godinn' nae uwer herten vvensch.
Ghy oock, ô Bruyt, verheucht, dat ghy onder ons al,
Ghecreghen hebt u lust, u rust op t'aertsche dal,
Die door sijn meed'lijden cleyn maken sal u druck,
Met u sal verblijden, vermeederen u gheluck.
| |
| |
Siet nu is den tijt, nu is het uyr nae by,
Daer al ons hoop nae staet, ons die liefd' maeckt onvry,
Maer u van qualen vry, vvant ghy crijcht dat ghy socht,
En nu u deuchtsaem hert' met u lief vvert vercnocht.
Gheluckich zijt voorwaer, vvant niet de liefde blint,
Sijn hert ontsteken heeft, maer reyne liefde bint,
V twee zielen te gaer, vvaer uyt moet rijsen vre,
Die alle dinck vermeert, dat vercleynt de onvre,
Het vvelck is als een zaet daer all' ondeucht uyt spruyt,
En dit van lieven twee voorgaende liefde uyt sluyt,
En tot oncuyscheyt dwingt, u lief dit vvel voorsach,
Hy dan om sulcx te vlien maeckt met u een verdrach,
Op dat hy sijn vleesch lust met mate soude dwinghen,
Want gheen op aerden leeft liefd' comt hem omringhen,
Hoe vvijs, hoe cloecken geest, liefd' can hem verwinnen,
Iae oock die Goden al liefd' berooft van sinnen,
Nu Iovem in een Swaen, nu in een Stier verneert,
Nu in droppels van gout, nu in een maecht verkeert,
Iae der liefden Godinn' liefd' haer eyghen hert quelt,
Hoe soud' dan eenich mensch vveerstaen liefdes ghewelt.
| |
| |
Hy dan met liefd' bevaen, soeckt voor sijn lief een maecht,
Die hem niet door't aertsch goet, maer door die deucht behaecht,
Sy oock niet op t'goet-quaet, maer op deuchd'lick hert let,
Daer nochtans t'vollick al haer hert en sin op set:
Niet dat ick dit veracht, maer datmen dit als Godt,
Vertrouwen soud' alleen, dit men te recht bespot,
Sonder dit en mach dencken sy niet gheschien,
Maer soeckt eerst t'rijcke Gods, t'ander sal tot u vlien.
Aensiet t'ghevogelt' eens met pluymen schoon verciert,
Sonder haer doen toe Godt haer voedtsel toe stiert,
Die bloemen cruyd', en gras can hy onderhouwen,
Hoe veel te meer een mensch vvil hy op hem bouwen.
Maer in dees laetsten tijdt het heel anders toe gaet,
Want om dit goet alleen trachtmen nae desen staet,
Met vvelck men ondeucht deckt, maer als het rat eens draeyt,
Draeyt die ghebreken voort, en eeuwich onvre zaeyt:
Hier door d'ouders hertseer, druck, en lijden, plaecht,
En haer eeuwich onvre sonder ophouden knaecht.
Maer dees niet om t'gelts schat, maer om haer deuchden rijck,
Voeghen tot desen staet, vvant ghelijck mint ghelijck.
| |
| |
Nu dan nu is den tijt, ghy merckt aen t'Bruydgoms ooch,
En uyt t'lieflick ghesicht dat uyt Bruyts oogskens vlooch,
Ghy die bewaert de Bruyt dat ghy het maeckt te lanck,
Inwendich op u kijft dat ghy haer valt te stranck,
Liefd' uyt haer ooghen vyert, liefd' den Bruydegom port,
Dat hy sijn hulp aenspreeckt, maeckt my dit lijden cort.
Sy denckend' op liefs brandt die sy voelen int hert,
Dat het is grooten pijn sijn lief te sien van vert:
Nochtans ghebruycken niet als t'mach met recht geschien,
T'is Tantalo een pijn spijs en dranck te sien vlien,
Die beyde hem over t'hooft iae vviesschen aen de mont,
Sy dan met neersticheyt denckend' op haer liefs vvondt,
Met een lieflick bedroch, teghen en met haer vvil,
Ontschaken haer de Bruyt, d'een hout verbaestheyt stil,
D'ander verbaestheyt sterckt, d'een die roovers omvalt,
Maer het is te vergeefs te vveerstaen liefs ghewalt.
Een yegelick is in roer, een yegelick doet sijn best,
Maer liefd' een yegelick raedt dat sy swijgen int lest,
Iae desen langhen strijdt is teghen haer natuer,
Verachten in haer hert haer eyghen vverck stuer;
| |
| |
Een yegelick bedeckt vvenscht, soo oock met haer herts lief,
In desen selven schijn te smaken liefs gherief.
Nu daer van uwe vrees die riemen breeckt stucken,
En beschaemtheyts ancker met macht vvilt oprucken,
De seylen van u hert vvilt t'saem neder strijcken,
De schepen uw's lichaems laet in een haven vvijcken,
Gebruyckt daer uwen aert die lieft in u ontsteeckt,
Met t'vyer dat liefd' u geeft, liefdes outaer aensteeckt
Neemt gheen langher uytstel, volcht nu u liefde heet,
Malcander nu omhelst tot dat uytbreeckt het sweet,
Van u vermoeyde leen (het dencken is my lust)
Door liefd' in u liefs arm u met malcander rust.
Nu dan, ghy zijt ghepaert, u schip leyt aen de vval,
Maer ons der clappers storm keert uyt der liefden stal,
En inder liefden Zee die genoech is in roeren,
Comen door praets onweer een grooter storm voeren,
Denckende met al haer macht soo te smijten ons schip,
Dat het op een zandplaet, of berst teghen een clip.
Zijn dan t'samen te vreen, u liefd' groeyt meer en meer,
Op dat des clappers praet u liefd' niet vverpt ter neer,
| |
| |
En dat met vreucht begint, met vreuchden veel voleyndt,
Hier toe wensch ick gheluck, Godt u sijn zeghen sendt:
Op dat vruchtbaer mach zjjn dat vruchtbaer vvert ghehoopt,
Wanneer haer reys volbracht de Son dit deel doorloopt,
O gheluckighen tijdt, ick hoop ghy sult dan sien,
Het houwelicx pant soet u sijn handekens bien,
Den vader ofte u in alles heel ghelijck,
Met vvien Godt t'eeuwich goet, u gheeft sijn eeuwich rijck.
|
|
Auteursrechtvrij