Rymen ende Zangen over het Hooge-Lied Salomons

[p. IV]

Mosis Testament,
En Zwanen-zangh.

Beschreven in't 32. Capittel van sijn 5. Bouck, en gestelt Op de wyse vanden Lofzang Mariae.
Ofte, Op de Wijse vanden Lof-zang Simeonis.

Den Inhout van 't Capittel.

Moses roemt Godt, en sijne over groote wel-daden aen Israel bewesen, en beschuldicht haer weghen hare grouwelijcke ondanckbaerheyt, hy stelt haer onder de Oogen Gods Toorn, en Straffen, diese te verwachten hadden; met belofte, dat Godt sich eyntlijck aen hare Afgodische Vyanden wreken, hem met sijn Kercke versoenen, en die onder de Heydenen oock uytbreyden sal. Hy vermaent haer wederom tot de betrachtinge van Gods Woort.

HEt stubbich Israël,
Wat heeft het een geswel

En hardigheyt in d'Ooren;

Want watmen tot haer seyt
In alle billickheyt,

Sy willen het niet hooren.

[p. 2]

II.

 

Dies keer ick my als nu

 

Ghy¹ Hemelen! tot u,

 

Ick heb u wat te spreken;

 

Ick moet in uwen schoot,

 

Uytstorten mynen noot,

 

Of't Herte sal my breken.

Hoort dan den rechten gront,
En woorden van mijn Mont,

Ey! laet myn Leere² druypen,

Gelijck door 's Hemels nat
Het Aerdrijck wit bespat,

De Vrugten doet uytkruypen.

1 (Hemelen) Sulcken aensprake dient tot Israels overtuyginge, ende beschaemt maeckinge, siet cap. 4.16. en elders.

2 (Druypen) Dat is, ick sal een Leere voorstellen die soo dienstich en heylsaem sal wesen voor de Menschen, als den Dauw en Regen voor 't Kruyt, vergeleken met Ezech. 21.2. Amos. 7.16. Michae. 2.6.

[p. 3]

IV.

 

Ick sal Gods Majesteyt,

 

En al wat hy my seyt,

 

Met luyder keel uytroepen;

 

Hy is een¹ Rots, en Steen

 

Voor allen in 't gemeen,

 

Doch² meest voor syne Troepen.

De wercken die hy doet,
Zijn soo volkomen goet,

Datt' niet en is te seggen:

Het Oordeel dat hy velt,
Is machtich vast gestelt,

En niet te weder leggen.

De Woorden van 't Verbont,
Gekomen uyt sijn Mont,

1 (Rots-Steen) Dat is, vast en onbeweeglick, een gewisse toevlucht ende Bescherminge voor den synen. Siet Deut: 9.26.

2 (Meest voor sijne Troepen) Dat is, voorsijne Kinderen, siet 1. Tim. 4.10.

[p. 4]

 

Zijn noyt op Aerd' gevallen:

 

De Waerheyt, en sijn Recht,

 

Staet by hem vast gehegt,

 

En streckt sich over allen.

Het I. deel.

Wat is oock Israël,
Een schandelick Gesel!

Hoe hebben sijt verkorven!

Sy¹ sijn, seyt God de Heer,
Mijn Kinderen niet meer,

Ick ben haer afgestorven.

'k En house voor de myn',
(Schant-vlecken alsse sijn)

Ick salse voorts verachten,

1 (Sy sijn mijn Kinderen &c.) Verstaet die, die't soo schandelijck gemaeckt, en niet uyt swackheyt, maer met een opgesette boosheyt, tegen my gesondigt hebben.

[p. 5]

 

ô Schadelick en boos!

 

ô Ghy verkeert en loos!

 

Verdrayende Geslachte.

ô Vollick Dwaes en Sot!
Sult ghy, den Heer u Godt

Het goed' also vergelden?

Is hy u Vader niet?
Die u sijn gunste biet

In Stadt, en op de Velden?

Heeft hy u niet gekocht?
En in sijn Huys gebrocht,

En daer gegeven Voetsel?

Heeft hy u niet gemaeckt?
En trouwelick bewaeckt,

Segt, vuyl, en slim gebroetsel?

Hebt ghy wel oyt gedacht.
Aen 't vorige geslacht,

[p. 6]

 

Of aende¹ Oude dagen?

 

Soo niet, dijn gang en tret,

 

Naer uwe Vaders set,

 

En wilter haer na vragen,

Die sullen met bescheyt
U seggen, hoe het leyt,

En wat ick heb bedreven

Om u, en u Geslacht,
(By my soo hoog geacht)

Te houden by het leven.

1 (Aende oude dagen) Dat is, aen alles wat vanden beginne des Werelts, in mijn Kercke gebeurt is.

Het II. deel.

Als d'alder-hoogste Godt,
De Volcken, door het Lot

De Erfenissen deylde,

En dat hy over al,
In Canâns Berg en Dal,

Het Landt, en Gragten peylde,

[p. 7]

XIIII.

 

Hoe Vaderlijck en wel

 

Deed' hy met Israël,

 

En Israëls Geslachte;

 

Hy toonde doen voorwaer,

 

Dat hy haer allegaer,

 

Veel meer, als and'ren achte.

In 't ruyme vlacke Velt,
Heeft hy de¹ Pael gestelt:

Na dat de Stammen heeten;

Want dat hy haer besint
En lief had als sijn Kint,

Dat woud' hy geerne weten.

1 (De Pael gestelt &c.) Te weten, dat hy allen den Stammen ende nakomelinghen van Israel, hare Wooningen en besittingen heeft verordineert ende toegeleyt. Siet hier van Ios. 13.14.15. Cap: en Act. 17.16. Den Sin is, dat Godt in sijne Regeringe bysonder het Ooge gehadt heeft op Israel sijn Volck.

[p. 8]

XVI.

 

Hy is doch in 't geheel,

 

Sijns'¹ Iacobs part en deel,

 

En 't snoer van sijne Erven:

 

Geen Man, so noo' sijn Lant,

 

Zijn Erf-goet, en sijn Zant,

 

Als hy dien Zoon souw derven.

1 (Iacob is 't snoer van syne Erve) Dat is, het volck Israels, afkomstich van Iacob, is Gode, soo na en soo weert, als den Menschen hare Erf-deelen sijn, die men met snoeren placht af te meten, ende uyt te deylen.

Het III. deel.

Hy vont hem in een Landt,
Van Boomen onbeplant,

Een² huylen de Woestyne;

Daer heeft hy hem geleyt,

2 (Een huylende Woestyne) Dat is, een Wildernis daer men niet en hoorde als 't Huylen van Wilde Dieren en fenijnige Gedrochten.

[p. 9]

 

En Liefelijck geweyt,

 

Gelijck een¹ Man de sijne.

Daer heeft hy hem gespaert,
En trouwelick bewaert,

Als² d'Appel syner Oogen.

Wat hadt hy met dat Kint,
(Soo seer by hem bemint)

Een machtich mede-doogen!

Den Arent doet sijn best,
Om uyt het hooge nest

Sijn Iongen op³ te wecken,

1 (Gelijck een Man de syne) Dat is, gelijck een Herder en Huysman sijne Schapen plach te weyden.

2 (Als d'Appel sijner Oogen) Dat is, soo sorgvuldich als de Menschen hare tere Ooghen-Appelen gewoon zijn te bewaren. Siet Ps. 17.8. Zach. 2.8.

3 (Op te wecken) Dat is, hy maeckt haer wacker door eenich geluyt, waer door hy te kennen geeft, dat hyse aen 't vliegen wil brengen.

[p. 10]

 

Op dats' haer sachte Veer'

 

En Wiexkens, des te eer

 

Tot vliegen mochten recken.

Soo woont hy oock ontrent
Het nest, en is gewent,

Sijn¹ Vleugels uyt te strecken,

Gelijck de Hinnen doen,
Wanneerse sijn in 't broen

Om² 't soete Goet te decken.

Soo dede Godt de Heer,
Ia dat, en noch al meer

Met sijn' Israëliten;

Hy dé soo, hy alleen,
Daer was oock anders geen,

Die acht gaf op haer kryten.

1 (Sijn Vleugels uyt te strecken) Te weten, over yder een van sijne Iongskens.

2 ('t Soete goet) Verstaet hier door, de soete en aengename Kiexkens.

[p. 11]

Het IV. deel.

Hy gaf haer boven dien,
Veel meer als and're Liên,

Hy¹ gaf haer, datse reden

Op d' hoogten vande Aerd,
[Hy gaf haer Vuur en haerdt,

In groot' en vaste Steden.]

De Vrugten van het Velt,
Sy kregen, sonder gelt

Of yet daer voor te geven;

Hy liet haer in dat Lant,
En aende soetste kant,

In vrolickheden leven.

1 (Hy gaf haer datse reden &c.) Dat is, hy verhoogde haer uytermaten seer, en gaf haer de hooge en vaste Steden tot hare besittinge.

[p. 12]

 

Hy gaf haer sonder maet

 

Den soeten¹ Honich-raet

 

Uyt Rotsen ende Leyen;

 

Hy gaf in die Woestijn

 

Daer niet dan Rotsen zijn,

 

Den Oly uyt de Keyen,

Hy gaf, soo veel als elck
Mocht eten, vanden Melck

Van 't kleyne Vé gekomen:

De Boter gaf hy haer,
Geronnen inde Kaer,

Van Koeyen afgenomen.

Het soete van het Lam,
Het Vette vanden Ram,

1 (Honich-raet) Want het Landt der Belofte vloeyde van Honich. Ex. 3.8.17. Oock inde Bosschen. 1. Sam. 14.26. Holen van Steen-klippen na der Byen aert. Ps. 81.17.

[p. 13]

 

Gemest in¹ Basans Weyden;

 

De Bocken, en het Vé,

 

De Hinden, en de Rhé,

 

Haer over al geleyden.

Hy gaf haer² Druyven-bloet,
Als Suyckeren soo soet,

Hy gaf haer om te drincken

Den³ Witten Hippocras,

1 (Basans Weyden) Siet Num. 32.4.33. en elders, alwaer Basan(gelegen sijnde aende Oost-zyde vande Iordane) verklaert wert, geweest te sijn een seer vette Landouwe, tot het weyden van 't Vee soo bequaem, als eenige Lantstreke wesen mocht.

2 (Druyven-bloet) Verstaet hier by, den Roden Wijn, die soo genoemt wert, om datse Bloet-verwich is. Siet Gen. 49.11.

3 (Witten Hippocras) Verstaet hier by den Witten Wijn, soo soet en liefelijck als den dranck die Hippocras gheheten wert, naer Hippocrates een vande Princen der Doctoren inde Medicijne, die sose menen, dien Dranck eerst uytgevonden, en gemaeckt heeft.

[p. 14]

 

En wat het schoon gewas

 

Noch meerder wist te schincken.

Het V. deel.

Maer als dees'¹ Jeschurun,
(Eerst byster schrael en dun)

Van vet was overladen,

Soo sloeg² hy achter uyt,
En als een snoden Guyt,

Begost hy God te smaden.

1 (Ieschurun) Verstaet hier door, 't volck Israels, dat Ieschurun genoemt wert, om datse recht behoorden te sijn, en recht uyt in Gods weghen te wandelen, als daer toe van hem geroepen zijnde: Maer alsoo het verre daer van daen was, soo wort hier desen Titel de Rechte, of die Recht geworden is, (want soo veel betekent het Woort Ieschurun) haer verwytens wijse gegeven, die andersins een treflijck Eeren-tytel was, siet in 't volgende Cap. Deut. 33. vers 26.

2 (Hy sloeg achter uyt) Dat is, Hy wiert rebel tegen Godt, en wederspannich tegen sijn Gebodt.

[p. 15]

XXIX.

 

Helaes! dien trouwen Godt,

 

Die wier hem tot een spot,

 

Hy was niet te bedaren;

 

Hy, die hem had bewaeckt,

 

Wier over al gelaeckt,

 

Den Rotsteen liet hy varen.

Doe stont Gods ingewant
Als in een luchten brant,

Tot¹ yver sy hem weckten;

Ten was oock niet te sien,
Dat sulcke snode Liên,

Met haren Heere geckten.

1 (Tot yver sy hem weckten) Dat is, dewijl hy een Ialoers Godt is over sijne Eere, soo verweckten sy hem daer toe dat hy voor deselve sorge droegh, op datse niet geschonden, noch den Afgoden gegeven mocht werden.

[p. 16]

XXXI.

 

Sijn Ingewant, sijn Hert,

 

En Ziel, ontsteken wert,

 

Door hare vuyle daden.

 

Het was met haer van 't sot,

 

Sy dienden den Afgod,

 

Den¹ Duyvel, en sijn Raden.

Sy dienden sulcken Sant,
Die in haer² Vaderlant,

1 (Den Duyvel en sijn Raden) Dat is, die Afgoden waer door den Duyvel en sijne quade Geesten of Engelen Mat. 25.41. gedient worden, vergeleken met 1. Cor. 10.11. Het Hebreeusche Woort betekent Verwoesters, en soo werden de Duyvelen en quade Geesten met recht genoemt, om dat dat haer eygen werck en doen is, gelijck den Engel des Afgronts. Apoc. 9.11. den Verderver genoemt wert.

2 (Haer Vaderlant) Verstaet hier door, de Kercken en Godsalige Familien en Huys-gesinnen, waer in Godt trouwlick na sijn Woort wier gedient, hoedanich waren de Familien en Huys-gesinnen der Patriarchen en Voor-vaders,

[p. 17]

 

Haer¹ Vaders noyt en kenden;

 

Het was een Steen en stock,

 

Het was een houten block,

 

Tot welcken sy haer wenden.

Den Godt die haer gebaert,
En trouw'lick had bewaert,

En 't best gaf om te eten;

Den Rotsteen van haer heyl
(Daer 't immers was soo veyl)

Dien hebben sy vergeten.

1 (Haer Vaders) Verstaet hier door, Abram, Isac, Iacob &c, en alle die den waren God, in en buyten Canaan gedient hebben, en genen vremden noch anderen Godt aenbaden, als den waren Iehova.

Het VI. deel.

Als Godt de Heere sag,
Dat dit soo by haer lag,

En hoe die boose Lieden,

Door al dat vuyle werck,

[p. 18]

 

Soo in, als uyt de Kerck,

 

Hem, haren Godt, verrieden.

Dus wier by hem bestemt
(Ey! segt doch was het vremt?)

Zijn Aengesicht te bergen,

En voor een wyle tijt,
(Soo raeckten sy hem quijt)

Haer niet met al te vergen.

Ick sal sey Godt de Heer,
Met mijn Gesicht, van veer,

Van boven eens aenschouwen

Wat van¹ haer eynd' sal sijn;
Se sijn doch vol Venijn,

En ledich van berouwen.

1 (Wat van haer eynd' sal zijn) Dat is, wat haer ten laetsten weder varen, en hoe die haer bekomen sal.

[p. 19]

XXXVII.

 

Sy sijn een boos Geslacht,

 

By my gansch niet geacht;

 

Daer is¹ geen Trouw te vinden,

 

By haer, noch by haer Zaet,

 

't Is niet dan enckel quaet,

 

Wat dat sy oyt versinden.

Sy hebben my verweckt
Tot gramschap, en gegeckt

Met al mijn goedicheden:

Dies sal ick tot de roen
My haestelijcken spoen,

En haer met Voeten treden.

1 (Daer is geen trouw te vinden) Dat is, 't is een Volck dat geen Geloof noch Woort en hout, een ontrou en menedich Volck.

Het VII. deel.

Tot yver hebben sy
Den Zoon, den Geest, en My

[p. 20]

 

Verweckt, met hare¹ Goden,

 

En ick den waren Godt

 

Ben haer als tot een spot,

 

Als waer ick eenen Dooden.

Ick sal haer door een² Volck,
Dat sy niet sonder Tolck

Verstaen, noch hooren sullen,

Een Vollick soo verhert,
Als geen gevonden wert,

Met bitterheden vullen.

Door 't Heydensche Geslacht,
(Soo dwaes by haer geacht)

Sal ick haer gaende maken;

Haer sond' in mijn gemoet
Een Vier ontsteken doet,

Dat inde Hel sal blaken.

1 (Goden) Verstaet hare Afgoden diese Goden noemden, en geen en waren siet 1. Cor. 8.4.5. en 10.19.

2 (Door een Volck &c.) Verstaet de Heydenen, die Godt soude bekeren en roepen tot sijne gemeenschap, in plaets vande Ioden. siet Rom. 9.25. en 10.19. &c.

[p. 21]

XLII.

 

Een¹ Vier, waer door het Lant

 

Tot in het ingewant,

 

Sal werden aengesteken,

 

Een Vier, waer door de vrucht

 

Daer na den Huysman sucht,

 

Sal werden wech gestreken.

Een Vier, waer door den gront
Der Bergen in het ront,

Geweldich sullen kraken,

Soo wil, soo sal ick dan,
Soo veel ick immer kan,

Mijn² selven soo vermaken.

1 (Een Vier &c.) Dat is, ick sal seer grouwelijcke plagen van Honger, Krijg, Peste, Verwoestinge, &c. onder haer ontsteken.

2 (Ick sal mijn selven daer in vermaecken) Siet diesgelijcx Proverb. 1.26. en noyt is 't soo derelick met een Landt en Volck gestelt, als wanneer Godt geseyt wert, in het plagen en Straffen van 't selve, een vermaeck te hebben, 't welck doch tegen sijn Natuur is, en echter sijne Rechtvaerdigheyt, om der Sonden wil, vereyscht.

[p. 22]

Het VIII. Deel.

Geen plage, geen verdriet
Men hier of daer en siet,

Ick sals' op haer uytgieten;

Ick sal, (ick sweer het haer!)
Mijn¹ Pylen altegaer,

Op haren rug verschieten.

Sy sullen aende Koorts,
Gelijck een Kaers en Toorts,

Al terende gaen quynen;

Sy sullen by gebreck

1 (Pylen) Dat is, Plagen, die de Schrifture dickwils Gods Pylen noemt, om datse van hem ghesonden worden, en diep in gaen, en quetsen datter geen genesen aen en is.

[p. 23]

 

Van Voetsel, en verdeck,

 

Al levende verdwynen.

Een Vierig,¹ Root Geswel,
Sal haer, soo hart en fel

Aen allen kanten steken:

Dat Long, en al² dat goet
Dat haer noch leven doet,

Aen stuck sal willen breken.

Jck sal den³ Tyger wreet,
Den Slang die aerden eet,

In 't midden van haer senden:

Sy sullen door het landt,

1 (Root geswel) Ofte Karbonckel, een Vierich Geswel, hebbende de Naem van een vierige Kole.

2 (Al dat goet &c.) Verstaet hier door, 't Hert, de Lever &c.

3 (Den Tyger) Verstaet hier door, allerley verslindende ende rytende Gedierten, Wolven, Leeuwen, Beeren, &c.

[p. 24]

 

Niet weten aen wat kant

 

Dat sy haer sullen wenden.

Van Buyten, sal het Swaert,
Den¹ ouden Grysen Baert,

Noch teere Maegt verschonen;

Noch Moeder, noch het Kint
Dat m' inde luren wint,

Noch yemant vande² Soonen.

Van Binnen, sal den schrick
Haer Ziel soo dapperlick

Aen alle kanten treffen,

Dat alsse neder sijn,
Sy haer van smert en pijn

Niet sullen konnen heffen.

1 (Den ouden Grysen Baert) Verstaet hier door, den Ouden grysen Man, met sijn grauwe Heyren.

2 (Soonen) Iongelingen, Iongmanschap, die op 'tbeste en inden fleur van haer leven sijn.

[p. 25]

Het IX. Deel.

Ick seyd', ick sal haer Naem,
En wijt-beroemde Faem

Tot inden gront uytroeyen,

Ick sal haer over al
Niet anders als een bal

Wegwerpen, en verstroeyen.

Oock soud't al sijn gedaen
Sy waren lang vergaen,

Indien¹ ick niet en myde,

Den Lasterlijcken Blaem,
Die mynen grooten Naem,

Daer door souw moeten lyden.

1 (Indien ick niet en myde) Menschelicker Wijse is dit van Godt gesproocken, den sin is, ten waer ick sulcx liet om de eere mijns Naems, op dat die onder de Heydenen, niet gelastert en worde, &c.

[p. 26]

LII.

 

En dat, die hier ontrent,

 

Den Afgod is gewent

 

Voor sijnen Godt te eeren,

 

Daer door uytkryten souw,

 

Met eenen schamp'ren jouw,

 

Soo moet men 't haer verleren!

Wy hebben Jacobs Godt,
Haer allen tot een spot,

Uyt Canaan gedreven;

Daer tegen is ons Lant
Door onsen grooten Sant,

In eeren hoog verheven.

Het X. Deel.

'k Verklaer u noch eenmael,
En spreeck de selve Tael,

Soo 'k dat niet hadt gevreest,

Ghy waert den Cananijt,

[p. 27]

 

En wreden¹ Iebusijt,

 

Al lang ten proy geweest.

Ghy sijt doch sulcken Zaet,
Dat door u eygen Raet,

En dwaesheyt, loopt verloren,

Daer is oock geen verstant
By u, noch in het Lant,

Een yder kan het hooren.

ô Dat ghy wel bedaert!
En wyse Luyden waert!

Ghy sout in al u wercken,

In alles wat ghy doet,
In 't quaed' en in het goet,

Op uwe eynden mercken.

Dan souw een eenich Man,
('k Verseker u daer van)

1 (Jebusijt) Aldus wierden de Heydenen genoemt, die God voor Israels Aensicht uyt Canaan verdreef.

[p. 28]

 

Wel duisent Man verjagen

 

En duisenden, van twee,

 

Als in een diepe Zee,

 

Haer sien ter neer geslagen.

Noch sout ghy sulcken macht,
En toonen sulcken kracht.

Soo Godt niet had besloten,

Van wegens uwen trots:
U schielick met een bots,

In 's Vyants hant te stooten.

Want¹ haren Rots en Steen,
Haer Goden in 't gemeen,

Daer op sy haer verlaten,

Sijn als ick heb geseyt,
Maer enckel Ydelheyt

En² Porceleyne Vaten.

1 (Haren Rots) Verstaet den Afgodt, daer op de Vyanden haer verlaten, als of hy een Rots en sterckte waer, daer men sich op verlaten mocht in tijt van noot en swaricheyt.

2 (Porceleyne Vaten) Dat is, broos en onsterck.

[p. 29]

LX.

 

Dit seggen is soo klaer,

 

Soo seker, en soo waer,

 

Dat, als¹ sy 't Vonnis wysen,

 

Sy onsen Rots, en Heer,

 

(Iehova) al veel meer

 

Als² haren moeten prysen.

Want³ haren Wijnstock, wis
Van Sodoms Wijnstock is,

Gesproten uyt de velden

Alwaer Gomorrha stont,
En 't vollick haer soo bond

En schandelick aenstelden.

1 (Sy) Verstaet de Afgoden dienaers.

2 (Haren) Verstaet haren Afgodt.

3 (Haren Wijnstock is van &c.) Dat is, die die den Afgod dienen, sijn van gelijcken aert ende wercken, als de Lieden van Sodom ende Gomorrha waren, een seer schoon Landt, maer godloose Inwoonders.

[p. 30]

LXII.

 

Haer Besiën, haer Wijn,

 

En al wat datse sijn,

 

Met hare boose wercken,

 

Sijn enckel Draken Gal,

 

Venynich over al,

 

Een yder kan het mercken.

Het XI. Deel.

De Straffen van haer quaet,
En hare boose daet,

Sijn die niet¹ opgesloten

By my? en als een schat
Versegelet, tot dat

Ick haer ter neer sal stooten?

1 (Opgesloten &c.) 't Is of God seyde, ick weet het alles seer wel, ende hebbe de wraecke (waer van in 't volgende) vastelick besloten, maer sal de Executie opschorten, tot dien tijdt die ick in mynen verborgen Raet bestemt hebbe.

[p. 31]

LXIV.

 

De wraecke die is mijn,

 

Ick sal 't vergelden sijn;

 

Oock sal die niet verbeyden,

 

Maer komen met der spoet,

 

Wanneer dat haren voet,

 

Haer schielick sal verleyden.

Den dach van haren val
Niet lang uyt blyven sal,

Hy is alreets aen 't komen,

Hy loopt wat dat hy mach,
By nachten en by dach,

Gelijck de snelle stroomen.

Het XII. Deel.

De Heere sal hem spoen,
Sijn vollick recht te doen,

En over haer berouwen:

De Roeden die sijn hant

[p. 32]

 

Bedreygden 't gantsche Lant,

 

Die sal hy wederhouwen.

Och! och! nu sien ick wel,
Sal dan heel Israel,

En alle knechten roupen,

Gods hant is wech gegaen,
Het is met ons gedaen,

Wy sijn geslage Troupen.

Daer is geen hulpe meer,
Sal schreeuwen even seer,

Soo wie sich had besloten

Of hier of daer in 't Lant,
Of aen een woeste kant,

Van alle Man verstoten.

Alst dus sal sijn gestelt,
En al ter neer gevelt,

Van yder een verschoven,

[p. 33]

 

Dan sal Gods Rechter-hant,

 

Haer stellen in dien stant,

 

Waer in 's hem sullen loven.

Dan sullen sy te gaer
Gelijck een blyde schaer,

Met vollen monde seggen,

Waer is der Heyd'nen Godt?
Het is voorwaer van 't sot,

Op die sijn Hoop te leggen.

'Tis wint op sulcken een,
Op soo een¹ voosen steen,

In druck, en in benouwen,

In kruys en in verdriet,
Als yder treurich siet,

Sijn troost te willen bouwen.

1 (Voosen steen) Gestelt teghen Godt die den sijnen een Rotsteen, dat is, sulcken Steen en toevlucht is, daermen sich vast op vertrouwen en verlaten mach.

[p. 34]

Het XIII. Deel.

Sy¹ droncken vanden Wijn,
Tot dronckens toe te sijn,

Wy gaven ons' Offranden,

Wy leyden altegaer,
De giften op 't Autaer

En brachtent met ons handen.

Wy dachten, door het bloet
Te trecken haer gemoet

Tot hulp en mededoogen,

Doch vonden ons op 't lest,
Gelijck oock al de rest,

Seer jammerlick bedrogen.

1 (Sy droncken vande Wijn &c.) Verstaet de Afgoden, die sy Wijn en gaven Offerden, welcke in hare Tempels verslonden wierden, van die, die den Afgod dienden, dat is, hare Heydensche Priesteren, en Baals Dienaren.

[p. 35]

LXXIV.

 

Sy wisten noch van gaen,

 

Noch oock van op te staen,

 

Om ons, eylaes! te helpen,

 

Daer lagen wy op 't velt,

 

Soo derelick gestelt

 

Gelijck verlaten¹ Welpen.

Wy liepen door het Landt,
Wy liepen na de Strant,

Om hier of daer te schuylen,

Dan 't was om niet gedaen,
Men liet ons droevich staen,

En bitterlicken huylen.

1 (Welpen) Hier door werden verstaen, alle Ionge Dieren vande Beesten, als van Honden, Geyten, Hinden, &c. siet Cant. 4.5.

Het XIV. Deel.

Siet dan, ey lieve! siet
(Den Afgodt is doch niet)

[p. 36]

 

't Geen ick u dickwils seyde,

 

Dat ick, en ick alleen

 

Godt ben, en anders geen,

 

Om yemant wel te leyden.

Ick doo', ick sla, ick heel,
't Is my al even veel,

'Tis al in myne handen,

Wie dat het is of leeft,
Hy kracht noch macht en heeft

Te redden uyt mijn banden.

Ick doe, dat niemant kan,
Noch Reus, noch stercken Man,

Ick hef mijn hant na boven,

Ick leef in Eeuwicheyt!
(Soo sweer ick met bescheyt)

Wie sal mijn eere rooven?

Wanneer ick eens den Trom,
Sal laten slaen rontom,

[p. 37]

 

En myne Swaerden wetten,

 

Soo sal mijn Rechter-hant,

 

Die stoten aen een kant,

 

Die tegens my haer setten.

Het XV. deel.

'K sal maecken, dat mijn Swaert
Scherp, woest, en onbedaert,

Der Menschen Vleesch sal eten.

'K sal maken, dat mijn Pijl
Sal vliegen inder Yl,

En menschen Bloeden vreten.

'K sal maken dat in 't bloet,
(Alst doch soo wesen moet!)

Wie sal het my beletten?

Mijn swaert, mijn pijl, mijn loot,
Waer meed' ick stiet of schoot,

Haer selven sullen betten.

[p. 38]

LXXXII.

 

Ick salse groot en kleyn,

 

En allen in 't gemeyn,

 

Gevanck'lick henen voeren,

 

En niemant van het Lant,

 

Sal vinger of de Hant,

 

Of Vin' daer tegen roeren.

Het XVI. deel.

Iuygt Heydens; Ioden, juygt;
U selven neder buygt,

Hy sal de bloeden wreken

Van die, waer door soo swaer,
Zijn Knechten hier en daer,

Moordadich sijn gesteken.

Hy sal als door een vloet,
Van Christi Iesu Bloet,

Het landt met hem versoenen:

En alles watter is,
Van Sonden, als een wis

Ter Poort' en Stadt uyt boenen.

[p. 39]

LXXXV.

 

Dan sullen sy te gaer

 

Gelijck een Nieuwe-schaer;

 

Den Heer met Lof-zang prysen,

 

En singen voor en nà

 

Ons' Godt, (Halelu-jah!)

 

Wy sullen eer bewysen.

Het XVII. deel.

Dit is mijn laetste Woort,
Ick Moses, moet nu voort

Ick ga in vrè na boven!

Alwaer ick buyten pijn,
By mynen Godt sal sijn,

Om hem altijt te loven.

Jck bid u voor het lest,
('k Betuyg u!) doet u best

Dat uwe soete Spruyten,

Mijn laetste Testament
Geschreven voor mijn eynd',

Gestadich mogen uyten.

[p. 40]

LXXXVIII.

 

Daer is doch leven in,

 

Een leven, daer gewin,

 

En blyschap is te vinden.

 

Ey! laetse dit, en dat,

 

Als in een heylich Vat,

 

Op hare Herten binden.

Soo sullen sy met vreugt,
En heel en al verheugt,

In Iesu Christo sterven,

En dan, alwaer ick ga,
Nà 't Hemels Canaà,

Oock dat, met my be-erven.

EYNDE.