Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Pnom Penh - 15 augustus 1973

Vandaag zouden de Verenigde Staten hun agressie in Azië na twaalf jaren van unilaterale interventie en agressie officieel stopzetten. Eindelijk verhinderde het Congres een dazende president zijn oncontroleerbare ongecontroleerde oorlogsmisdaden in een ander werelddeel voort te zetten. Nooit eerder werden op een zo beperkt gebied zoveel bommen afgeworpen, 7,5 miljoen ton of een drievoud van de door de Amerikanen gebruikte explosieve kracht in de Tweede Wereldoorlog,^1. en nooit eerder werd door enig land een zo grove misdaad jegens een ander volk bedreven, een zodanige verwoesting aangericht, en vielen er zoveel miljoenen slachtoffers onder een burgerbevolking als in de landen van Indo-China.

Voor deze reportage is het beëindigen van de Vietnamese oorlog in zoverre van belang, omdat de staatsgreep van pro-Amerikaanse generaals in Djakarta nodig werd althans in de ogen van de cia en mijnheer Johnson, omdat Bung Karno onverkort achter Noord-Vietnam, Norodom Sihanoek en Peking stond in het conflict om een Amerikaanse invloedssfeer in Zuidoost-Azië.

Nadat de Engelsen, Fransen, Portugezen (in India althans) en de Nederlanders door het na-oorlogse Aziatische nationalisme waren verdreven stapten de Amerikanen in de schoenen van de traditionele imperialisten om hun kruistocht tegen het marxisme te beginnen. De ge-

1. Zie ook the air war in indo-china, met een voorwoord van Neil Sheehan: samengesteld door de Air War Study Group van Cornell University, Beacon Press, Boston, (1971).

[p. 591]

broeders Diem werden door de cia gevierendeeld om plaats te maken voor een cia marionet, Nguyen Van Thieu. Sukarno werd vervangen door legerchef Suharto. En prins Norodom Sihanoek zou naar Peking worden verjaagd, om als lokduif voor de Amerikanen mijnheer Lon Nol in Pnom Penh te kunnen installeren. Prompt danste de westerse pers de Amerikaanse vuurdans mee en brandmerkte het Cambodjaanse verzet, de Rode Khmer, als ‘rebellen’ of de ‘opstandelingen’, terwijl Lon Nol door Nixon per televisie het Amerikaanse volk werd aangesmeerd ‘als onze vriend en bondgenoot’. Niemand kwam schijnbaar op de idee, dat Sihanoek in Peking zat, zoals Wilhelmina in 1940 naar Londen uitweek, en Lon Nol niet anders was dan een laffe Quisling, een door de Amerikaanse agressors in Cambodja geplaatste gevolmachtigde.

Zoals in Djakarta in 1965 ambassadeur Marshall Green als super cia en necolim agent werd geplaatst om de operatie van rechtse generaals tegen Sukarno namens Washington te begeleiden, zo zat het huidige Cambodja opgescheept met een figuur van een dergelijk allooi, ambassadeur Emory C. Swank. Deze heer Swank was in feite de hoofd-bendeleider, die vanuit zijn camouflerende ambassade, de operaties leidde. Hij werd daarbij open en bloot geassisteerd door een generaal John R.D. Cleland, een soldaat met marinierstraining, voor wie de New Republic waarschuwde, dat hij een echte havik, ‘een bombardeer-Hanoi-type’ was.^2. De New York Times slaagde er zelfs in gesprekken tussen het Amerikaanse subversieve hoofdkwartier en de B-52 bombardiers af te luisteren, om zodoende te bewijzen dat de bombardementen rechtstreeks door Amerikanen werden gedirigeerd. Terwijl Nixon het Amerikaanse volk voor bleef liegen, dat alles wat door de Verenigde Staten in Cambodja werd verricht immers op uitdrukkelijk verzoek geschiedde van Cambodjaanse ‘bondgenoten’ als Lon Nol en aanhang.

Het bloedende Chili kon ook meepraten over necolim interventie. In 1971 kon Nixon ambassadeur Edward Korry in Santiago vervangen, omdat notabene uit de beruchte itt-documenten die onder meer bij de Watergate-schandalen opnieuw boven zouden komen, kwam vast te staan dat deze Amerikaanse multinationale gigant in feite een verlengstuk van de cia was, en er miljoenen tegen aan had gegooid om te voorkomen dat Salvador Allende Gossens op democratische wijze tot president van Chili zou worden gekozen. Amerikanen zijn fel vóor vrije democratische verkiezingen, zoals iedereen in de wereld weet, mits zij vooral niet streven naar sociale en economische rechtvaardigheid, want dan gaan zij maar liever met corruptelingen als Thieu, of Suharto in zee.

Twee weken voor de moord van het Chileense leger op de regering Allende waarschuwde het blad Ultima Hora al dat Nathaniel Davis, Nixon's nieuwe anti-Allende-ambassadeur in Chili, bezig was de stakingen van vrachtwagenchauffeurs te financieren in nauwe samenwerking met de cia, ten einde het land verder financieel en economisch lam te leggen en te ruïneren. Washington werd door de militaire verraders en hovelingen van het imperialisme en de cia 48 uur van te voren van de voorgenomen staatsgreep op de hoogte gebracht. Waarmee opnieuw was

2. The New Republic, 30 juni 1973, pagina's 9 en 10.

[p. 592]

aangetoond welke rampzalige rol de Amerikanen in Latijns-Amerika als elders in de wereld bleven spelen.

Na de ondergang van Adolf Hitler is er jarenlang gefilosofeerd over de vraag hoe die ene dictator het hele Duitse volk van kwaad tot erger in zijn agressieve oorlogspolitiek heeft kunnen meeslepen. Eerst werd gezegd, dat het aan Hitler's medewerkers lag. Daarvan zijn er nu in Washington dan enige afgetreden, die bovendien de veelbetekenende bijnaam hadden verworven van de Witte Huis-nazi's. Alhoewel de types, die in de plaats van Nixon's verdreven staf zijn gekomen, zeker de bijnaam van super-nazi's zullen gaan verwerven. Generaal Haigh wordt aangenomen is even gevaarlijk zo niet gevaarlijker dan zijn door de Mafia geïnspireerde voorgangers. Hannah Arendt heeft er dan ook op gewezen dat Hitler en zijn omgeving boosaardigheid en leugens tot een dusdanige uitzonderlijke gemeenplaats en banaliteit hadden verheven, dat de sociale orde in nazi-Duitsland geleidelijk aan en welhaast onopgemerkt over de hele linie met dit soort oneerlijkheid en kwaadaardigheid werd geïnfiltreerd, zodat zelfs respectabele en weldenkende Duitsers er mee leerden leven.

Zoals Mussolini een Italiaans leger op de weerloze bewoners van Abessinië losliet joegen de presidenten Johnson en Nixon honderdduizenden mensen de dood in, hetzij via de door Amerikaanse militairen uitgevoerde massamoord onder de boeren van Zuidoost-Azië, hetzij via plaatselijk geronselde Quislings, als Thieu, Suharto of Lon Nol, dit allemaal als indirect gevolg van kardinale denkfouten bij de bewindhebbers in Washington zelf. Zij meenden op basis van valse informatie, en denkbeelden die niets uitstaande hadden met de werkelijkheid van het nieuwe Azië, het recht te hebben in Washington te moeten bepalen welke de toekomst voor miljoenen Aziaten zou moeten zijn. Wat is het verschil met Hitler's drijfjacht om de Europese mens te dwingen aan de hand van een door de nationaal-socialisten uitgeschreven lexicon hun leven te herorganiseren? ‘Guernica, Guernica, Guernica!’ riep Vercors in Le Monde,^3. toen Nixon Kerstmis 1972 had uitgezocht om Hanoi plat te gooien. Waarbij moet worden aangetekend, dat H.M. de Koningin terzelfder tijd een kerstrede uitsprak waarin zelfs met geen enkel woord over het Rotterdam-symptoom in de hersens van onze grote leider en bondgenoot, Richard M. Nixon, werd gerept. De soms al te grote stilte in Westerse landen ten aanzien van wat Amerikanen van Chili tot Korea in de wereld aan het uithalen zijn, roept slechts de herinnering in leven van de doofstomme Duitse kuddes, die zich geleidelijk aan door een Nazi regime naar de slachtbank lieten drijven. Dat is ook wat ik bedoelde met dat onze ‘linkse premier’, Den Uyl, geen uur voorbij liet gaan, om Portugese nazi's in Mozambique via televisie te veroordelen, terwijl hij zich in doodse stilte hulde, toen Amerikaanse nazi's hun schandalige kalenderbombardementen tot 16 augustus 1973 boven Cambodja voortzetten. Waarbij men in het navo-bondgenootschap mijns inziens helaas totaal veronachtzaamt, dat uiteindelijk het Amerikaanse wangedrag een alles behalve gezellig visitekaartje voor het gehele westerse bondgenootschap in de wereld genoemd mag worden. Of erger nog, de geschiedenis zal weinig zachtzinnig oordelen over politionele acties in Indonesië, of de Amerikaanse paci-

3. Zie New York Times, 15 augustus 1973, hoofdartikel ‘The Prince and the Cherry Pit’.

[p. 593]

ficatie oorlogen in Zuidoost Azië, met alles wat daar verband mee heeft gehouden, zoals de massaslachting van honderdduizenden Indonesiërs, of de massavernietiging van honderdduizenden Vietnamezen.

Waarbij er bovendien op moet worden gewezen, dat ‘grote leiders’ als Luns en Nixon zich met hand en tand zijn blijven verzetten tegen wat Sukarno en Sihanoek al sinds jaren in Washington en Den Haag hebben proberen duidelijk te maken, namelijk dat het westerse optreden in Azië falikant averechts zou uitwerken en op den duur slechts de communistische invloed in deze ongetwijfeld strategische hoek van de aarde op alle niveaus zou doen toenemen. Een ontwikkeling die noch Sukarno, noch Sihanoek wenste. Het was juist Luns' Nieuw-Guinea-politiek, welke Indonesië recht in de armen van Moskou en Peking dreef, zoals ook generaal Nasution bij herhaling heeft laten weten in de hoop dat Den Haag haar botte koers zou laten varen. Sihanouk heeft terecht de Amerikanen de voornaamste promotoren van communisme in de wereld genoemd. Ook al verklaarde hij terzelfder tijd in een interview met de New York Times: ‘Ik besef zeer goed, dat als ik eens mijn nut voor de communistische zaak zal hebben opgesoupeerd, ook ik als een kersepit door de communisten zal worden uitgespuugd.’^3. Op 6 augustus 1973 reageerde prins Norodom Sihanoek nog uiterst scherp op een aanbod van de Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, Adam Malik, om Indonesische bemiddeling in het conflict met Washington te aanvaarden. ‘Wij zullen nimmer toestaan,’ aldus het staatshoofd van Cambodja, ‘dat het Indonesië van Suharto, een berucht medeplichtige van het Amerikaanse imperialisme, zich in Cambodjaanse aangelegenheden mengt.’^4.

Psychiater Hutschnecker meende dat een psychische Wassermantest ons zou vrijwaren van leiders als Nixon, Suharto of Luns. Maar verschuivingen van macht zijn wel eens vergeleken met het verplaatsen van stof van een deel van een kamer naar het andere. Het wordt er alleen maar stoffiger door. In de geschiedenis heeft men macht zien overgaan uit de handen van Louis xiv naar Robespierre, van keizer Wilhelm naar Hitler, van tsaar Nicolaas naar Stalin. Steeds weer dacht de massa, dat men nu een werkelijk eerlijke en rechtvaardige bewaker van het lot en toekomst van het volk had gevonden. Maar altijd weer keerde opnieuw de vraag terug: wie bewaakt de nieuwe bewakers van het lot en de toekomst van het volk?

Thomas P. Szasz, een collega van Hutschnecker heeft er op gewezen dat gedragspsychologen en gedragsingenieurs van Pavlov tot Skinner zich hebben gebogen over het eeuwige dilemma dat macht corrumpeert en dat corruptelingen macht zoeken, dat geen enkele leider werkelijk kan worden vertrouwd en dat de prijs die op vrijheid staat de eeuwige waakzaamheid is. Volgens Szasz zal de keuze altijd dezelfde blijven, namelijk die tussen ‘nobele leugens’ en ‘verachtelijke waarheden’. Hij stelt dan ook de vraag: ‘Wij zullen een keuze moeten maken tussen goede, wijze en verlichte of geestelijk gezonde bewakers van ons lot en welzijn, of wij zullen moeten zorgen voor beveiliging om ons jegens onze bewakers te beschermen. Met andere woorden: wat zal doeltreffender onze waardigheid en vrijheid waarborgen: psychologische testen of een balance

3. Zie New York Times, 15 augustus 1973, hoofdartikel ‘The Prince and the Cherry Pit’.

4. Zie De Telegraaf, 6 augustus 1973.

[p. 594]

of powers tussen elkaar beconcurrerende belangen, sociale instituten of politieke partijen? Wie zullen de burger beter beschermen tegen de gevaren die hem constant bedreigen van de zijde van hen die macht uitoefenen? Psychodynamische psychiaters? Of journalisten, rechters en politici van met elkaar in strijd gewikkelde groeperingen?’ aldus Szasz, professor in de psychiatrie aan het State University Hospital in Syracuse, in New York. Epicurus noemde Plato's aanhangers ‘Dionysokolakes’.^5. Letterlijk betekende dit, vleiers van Dionysos. Maar het woord betekende nog iets anders, namelijk: acteurs, onoprechte mensen. Epicurus, de schoolmeester van Samos, zat zijn leven lang in een kleine tuin van Athene en schreef driehonderd boeken. Zoals Nietzsche opmerkte: ‘Het zou honderd jaren duren voor de Grieken zich realiseerden wie deze tuin-god eigenlijk was geweest!’ Niemand kan voorspellen, hoe lang het nog zal duren voor onze eigen volksbedriegers zullen zijn ontmaskerd, de werkelijk vaderland-getrouwen zullen zijn gerehabiliteerd en de juiste bewakers van ons lot en welzijn geen ‘ja-broers’ of vleiers, en geschiedvervalsers of onoprechte acteurs meer zullen zijn. Zal het honderd jaren duren? Of zal dit ideaal nooit kunnen worden bereikt?^6. Dan denk ik aan wat Nobelprijswinnaar Albert Szent-Györgyi mij eens zei: ‘Tot dusverre heeft de mensheid van zijn fouten geleerd. Zo leert tenslotte elke mens. Maar op het ogenblik kunnen wij niet meer van onze fouten leren, want als wij de fout van een kernoorlog begaan, betekent dat het einde van de mensheid.’ Geschiedvervalsers vergroten de kans op het begaan van de uiteindelijke fatale fout. Laten zij, die zich hiermee bezighouden nooit vergeten, wat Lenin eens tegen Maxim Gorki zei: ‘De geschiedenis gedraagt zich als een wrede schoonmoeder. Als zij terugslaat, doet zij dit op een nietsontziende wijze.’

5. Beyond good and evil, Friedrich Nietsche, Gateway Edition, Henry Regnery Company, Chicago (1955) pagina 7.

6. Een interessant werk over dit onderwerp schreef professor James D. Barber van de Duke Universiteit, Predicting performance in the White House. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, 1973.