Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Washington D.C. - 22 november 1972

Een zoveelste onbenullig maar voor mij nadelig en onaangenaam incident deed zich in Club van Rome-verband voor in de Amerikaanse hoofdstad. Via eigen contacten was ik voor een lunch uitgenodigd in de bekende Cosmos Club door Gerald O. Barney, adviseur van de Executive Office van de President's Council on Environmental Quality op 22 november 1972. Andere genodigden: de heer Philander Claxton, speciale assistent van minister van Buitenlandse Zaken, William P. Rogers, Lincoln Gordon van het Woodrow Wilson Center for International Scholars, en indertijd president Kennedy's ambassadeur in Rio de Janeiro, alsmede Frank Potter, assistent van het congreslid John Dingell. De heren toonden indringende belangstelling voor mijn komende boek met interviews over de Club van Rome-problematiek, dat in het najaar van 1973 bij Putnam and Sons in New York gaat uitkomen. Het werd een plezierige en bijzonder nuttige bijeenkomst.

Dezelfde avond werd ik door de heer Barney opgebeld. Hij had op een cocktailparty een tweede wetenschappelijke attaché van de Nederlandse ambassade, de heer Begemann ontmoet, die onmiddellijk de Witte Huis-medewerker had verzekerd: ‘Oltmans is geen man om te vertrouwen.’ Daarop, aldus Barney, had Begemann een lange tirade afgestoken over mijn bemoeiingen en anti-vaderlandse optreden in de kwestie Nieuw-Guinea in de jaren 1956-1962. Het was nu 1972!

Andermaal richtte de nvj (Nederlandse Vereniging van Journalisten) een protestbrief, ditmaal tot de heer Schmelzer. Typerend voor deze gladde aal uit de Haagse Hofvijver kwam na enige tijd een verdraaid en nietszeggend antwoord, waarin Schmelzer namens Begemann ontkende dat deze laatste ooit de woorden ‘not to be trusted’ over mij zou hebben uitgesproken. Intussen ontwikkelde zich een nieuwe situatie, waarbij de prettige contacten met de heer Barney werden verbroken. Men zou eens moeten weten hoe ruim het ministerie van Buitenlandse Zaken bezaaid is met het genre kwallen als Begemann, die blijkbaar ongestraft hun diplomatieke status voor dit soort zwendel kunnen misbruiken, onder een goedkeurend knikje van een beneden-

[p. 568]

maatse figuur als Van Lynden, Nederlands ambassadeur in Washington D.C. Hij was tenslotte verantwoordelijk voor de poging van Begemann mijn contacten in Washington te verpesten. Dat ik van Schmelzer, die verantwoordelijk was voor Van Lynden, geen briefje met verontschuldigingen zou ontvangen, kon ik op mijn vingers natellen. Dat past immers helemaal in de Haagse sfeer. Maar Van Lynden zou als hij een fatsoenlijk ambtenaar was geweest zijn betreuren van het incident hebben moeten uitspreken. Niets daarvan. Wat wil je ook met een dergelijke collectie flapdrollen in de buitenlandse dienst. Om overigens van collega-journalisten in den vreemde - ik denk aan establishmentvrijers als Max Tak, Robert Kiek, Paul Sanders en Peter Schröder in New York - maar niet te spreken. Daarover zouden hoofdstukken te vullen zijn geweest. Uiteraard hierbij als steeds de niet-valseriken onder diplomaten en journalisten om het even, niet te nagesproken.

De Journalist voegde aan de vermelding van het incident-Begemann toe: ‘Tenslotte schrijft minister Schmelzer, dat Oltmans alle bijstand van de ambassade gehad zou hebben bij dit en andere interviews, als hij zich tot die ambassade had gewend. Pollens, dát is pas dialectiek. Oltmans had die bijstand niet nodig. Hij had alléen geen behoefte aan tegenwerking van een ambtenaar, die zich buiten zijn rayon bewoog.’